ભારતની અધ્યક્ષતામાં 9-10 સપ્ટેમ્બરે G20 સમિટ (G20 Summit) યોજાવા જઈ રહી છે, જેમાં ઘણા વૈશ્વિક મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવશે. આ સમયગાળા દરમિયાન, ભારતનું ધ્યાન ક્રિપ્ટોકરન્સી રેગ્યુલેશન, બહુપક્ષીય ડેવલપમેન્ટ બેંક રિફોર્મ, ડિજિટલ પબ્લિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને આગળ વધારવા, ક્લાયમેટ ફાઈનાન્સિંગ, પીડિત દેશો માટે દેવાનું રાહત માળખું બનાવવા અને વૈશ્વિક મૂલ્ય શૃંખલામાં સુધારો કરવા જેવા મુદ્દાઓ પર હોઈ શકે છે. રશિયા-યુક્રેન કટોકટી અને ત્યારબાદ વૈશ્વિક ખાદ્ય અને ઊર્જાની અસુરક્ષા અંગે પણ ચર્ચા થઈ શકે છે. નવી દિલ્હીમાં આયોજિત સમિટમાં ‘G20 બાલી સમિટ’ની જેમ રાષ્ટ્રપતિનો સારાંશ હોવાની અપેક્ષા છે. ભારત દ્વારા આગામી સમિટના યજમાન બ્રાઝિલને G20ની બાગડોર સોંપવાની સાથે આ કાર્યક્રમનું સમાપન થશે.
દિલ્હી આવી રહેલા વિશ્વ નેતાઓની યાદીમાં રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગની ગેરહાજરી કેટલાક મુદ્દાઓ પર સર્વસંમતિના અભાવને દર્શાવે છે. જો કે, આ દેશોના પ્રતિનિધિઓ ચોક્કસપણે ભાગ લઈ રહ્યા છે. રશિયા-યુક્રેનની ચાલી રહેલી કટોકટી વચ્ચે વિશ્વના નેતાઓની મીટિંગમાં વૈશ્વિક આર્થિક પુનઃપ્રાપ્તિ, સપ્લાય ચેઈન બ્રેકડાઉન, ફુગાવા વ્યવસ્થાપન અને નાણાકીય કઠોરતા અંગેની ચિંતાઓ મોટાભાગની ચર્ચામાં પ્રભુત્વ ધરાવે છે અને દેશ-દેશમાં અભિપ્રાયો અલગ-અલગ જોવા મળે છે.
મરાકેશ, મોરોક્કોમાં ચોથી અને અંતિમ FMCBG મીટિંગ સાથે અધ્યક્ષપદ સત્તાવાર રીતે સમાપ્ત થશે, જ્યાં MDB સુધારા પર નિષ્ણાત જૂથના અહેવાલ અને તેમની ધિરાણ ક્ષમતાના વિસ્તરણ અંગે ચર્ચા કરવામાં આવશે. G20ના આશ્રય હેઠળ વિકસિત બહુપક્ષીય વિકાસ બેંક મૂડી પર્યાપ્તતા ફ્રેમવર્ક, પ્રસ્તાવિત કરે છે કે આગામી 10 વર્ષમાં MDB દ્વારા વધારાની ધિરાણ ક્ષમતાના $200 બિલિયન પ્રદાન કરી શકાય છે.
અન્ય નોંધપાત્ર પરિણામો ઉપરાંત, ઓગસ્ટમાં કેન્દ્રીય વાણિજ્ય પ્રધાન પીયૂષ ગોયલના નેતૃત્વમાં વેપાર પ્રધાનોની બેઠકમાં ‘જયપુર કૉલ ફોર એક્શન’ સ્થાપિત કરવા પર સહમતિ થઈ હતી. આમાં MSMEને મદદ કરવાના હેતુથી માહિતીનો ડેટાબેઝ બનાવવાનો સમાવેશ થાય છે. વેપાર અને રોકાણ જૂથે વૈશ્વિક મૂલ્ય શૃંખલાઓનો નકશો બનાવવાનો અને આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારના ડિજિટલાઈઝેશન માટે સિદ્ધાંતો નક્કી કરવાનું પણ નક્કી કર્યું. શેરપા ટ્રેકના સંદર્ભમાં ભારત આફ્રિકન યુનિયન (55 દેશોના સમૂહ)ને G20ના સભ્ય તરીકે સામેલ કરી શકે છે, જો નેતાઓ તેના પર સહી કરે.
જુલાઈમાં હમ્પીમાં આયોજિત નેતાઓની ઘોષણાના અંતિમ ડ્રાફ્ટમાંથી પસંદ કરીને શેરપાઓ અને પ્રતિનિધિમંડળના વડાઓએ છ પ્રાથમિકતાઓનો સમાવેશ કર્યો હતો. જેમાં વિવિધ કાર્યકારી જૂથોના પરિણામો પર આધારિત સસ્ટેનેબલ ડેવલપમેન્ટ ગોલ્સ, ગ્રીન ડેવલપમેન્ટ, MDB રિફોર્મ, ડિજિટલ પબ્લિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને જાતિ સમાનતાનો સમાવેશ થાય છે.
