પ્રખ્યાત કન્નડ લેખિકા બાનુ મુશ્તાકે આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કાર જીત્યો

પ્રખ્યાત કન્નડ લેખિકા બાનુ મુશ્તાકને તેમના પુસ્તક ‘હાર્ટ લેમ્પ’ માટે પ્રતિષ્ઠિત આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કાર મળ્યો છે. બાનુના પુસ્તક “હસીના અને અધર સ્ટોરીઝ” નો દીપા ભાસ્તી દ્વારા અંગ્રેજીમાં ‘હાર્ટ લેમ્પ’ નામથી અનુવાદ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પુસ્તક હવે 2025 નો આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કાર જીતી ગયું છે.

We're delighted to announce that the winner of the #InternationalBooker2025 is Heart Lamp by Banu Mushtaq, translated by Deepa Bhasthi.

Here's everything you need to know about the book: https://t.co/wPRGqgrQyc pic.twitter.com/tVFxwSGhZo

— The Booker Prizes (@TheBookerPrizes) May 20, 2025

બાનુ મુશ્તાકનું પુસ્તક બુકર પ્રાઇઝ માટે શોર્ટલિસ્ટ થયું હતું. પરંતુ આખરે તેણે વિશ્વભરના પાંચ અન્ય પુસ્તકોને પાછળ છોડીને આ પુરસ્કાર જીત્યો છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કાર 2025 ની જાહેરાત 20 મે, મંગળવારના રોજ લંડનમાં કરવામાં આવી હતી. ઈનામની રકમ £50,000 છે. બાનુ મુશ્તાક અને દીપા ભસ્તી ઈનામની રકમ વહેંચશે.

બાનુ મુશ્તાકે તેમની પહેલી ટૂંકી વાર્તા 1950 ના દાયકામાં લખી હતી જ્યારે તે કર્ણાટકના હસન શહેરમાં મિડલ સ્કૂલમાં અભ્યાસ કરતી હતી. આજે, 77 વર્ષીય લેખક, વકીલ અને કાર્યકર્તાએ આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કાર જીતીને ઇતિહાસ રચ્યો. તે બુકર પ્રાઇઝ જીતનાર પ્રથમ કન્નડ લેખિકા બની.

મુશ્તાકનું બુકર પ્રાઇઝ 2025 વિજેતા પુસ્તક હાર્ટ લેમ્પ – 30 વર્ષના સમયગાળામાં લખાયેલી 12 ટૂંકી વાર્તાઓનો સંગ્રહ – કર્ણાટકમાં મુસ્લિમ મહિલાઓના રોજિંદા જીવનને બુદ્ધિ અને સંતુલન સાથે દર્શાવે છે. હાર્ટ લેમ્પ એ પહેલો ટૂંકી વાર્તા સંગ્રહ છે જેણે અંગ્રેજીમાં અનુવાદિત શ્રેષ્ઠ સાહિત્યનું વાર્ષિક પુરસ્કાર જીત્યો છે.

બુકર પ્રાઇઝ જીત્યા પછી મુશ્તાકની પ્રતિક્રિયા

“આ ક્ષણ હજારો જગદીશીઓ એક જ આકાશને પ્રકાશિત કરતી હોય તેવું લાગે છે – ટૂંકું, તેજસ્વી અને સંપૂર્ણપણે સામૂહિક. હું આ મહાન સન્માનને એક વ્યક્તિ તરીકે નહીં પરંતુ ઘણા લોકો સાથે મળીને ઉઠાવવામાં આવેલા અવાજ તરીકે સ્વીકારું છું,” મુશ્તાકે લંડનની ટેટ મોર્ડન ગેલેરીમાં આયોજિત સમારોહમાં કહ્યું.

દીપા ભાસ્તી આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કાર જીતનાર પ્રથમ ભારતીય અનુવાદક બન્યા છે. “મારી સુંદર ભાષા માટે કેટલો સુંદર વિજય,” તેમણે કહ્યું.

હાર્ટ લેમ્પ ત્રણ વર્ષમાં બુકર પ્રાઇઝ જીતનાર બીજું ભારતીય પુસ્તક છે. અગાઉ, ગીતાંજલિ શ્રી અને અનુવાદક ડેઝી રોકવેલને ટોમ્બ ઓફ સેન્ડ માટે 2022નો બુકર પુરસ્કાર મળ્યો હતો.

મુશ્તાક કન્નડ સાહિત્યનો અગ્રણી અવાજ છે.

લેખક મુશ્તાક પ્રગતિશીલ કન્નડ સાહિત્યમાં એક અગ્રણી અવાજ છે. તે મહિલાઓના અધિકારોના કટ્ટર સમર્થક છે અને ભારતમાં જાતિ અને વર્ગ વ્યવસ્થા વિરુદ્ધ લખતી રહી છે. મુશ્તાકને મદદ માટે તેમની પાસે આવતી મહિલાઓના અનુભવોમાંથી વાર્તાઓ લખવાની પ્રેરણા મળી. આ ટૂંકી વાર્તાઓ બાનુ મુશ્તાકે ૧૯૯૦ થી ૨૦૨૩ સુધીના ૩૦ વર્ષથી વધુ સમયગાળામાં લખી હતી.