સુપ્રીમ કોર્ટે તાજેતરમાં પોતાના એક નિર્ણયમાં રાજ્ય સરકારો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને આદેશ આપ્યો છે કે જે લોકો કેન્દ્ર સરકારના ઈ-શ્રમ પોર્ટલ પર રજિસ્ટર્ડ છે અને અસંગઠિત ક્ષેત્રોમાં કામ કરે છે તેવા લોકોને બે મહિનાની અંદર રેશન કાર્ડ બનાવીને આપો. આવા લોકોની સંખ્યા લગભગ 8 કરોડ છે. રેશન કાર્ડ બની જવાથી આવા લોકોને કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોની યોજનાઓ અને રાષ્ટ્રીય ખાદ્ય સુરક્ષા અધિનિયમ 2013 હેઠળ લાભ મળી શકશે.
એક અહેવાલ પ્રમાણે જસ્ટિસ હિમા કોહલી અને જસ્ટિસ અહસાનુદ્દીન અમાનુલ્લાહની ખંડપીઠે સામાજિક કાર્યકર્તા હર્ષ માંડર, અંજલિ ભારદ્વાજ અને જગદીપ છોકરની અરજી પર આ આદેશ આપ્યો છે. અરજીમાં સંઘ અને કેટલાક રાજ્યો દ્વારા સૂકા રાશન પર 2021 માં જારી સર્વોચ્ચ અદાલતના નિર્દેશોનું પાલન ન કરવાનો આરોપ લગાવવામાં આવ્યો હતો.
2021ના પોતાના આદેશમાં સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે સૂકું રાશન આપતી વખતે રાજ્ય એવા પ્રવાસી મજૂરો પાસેથી ઓળખ કાર્ડ નહીં માંગશે કે જેમની પાસે રેશન કાર્ડ નથી. ત્યારબાદ કોર્ટે કોરોના મહામારી દરમિયાન રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હી સહિત અન્ય શહેરોમાં ફસાયેલા પ્રવાસી મજૂરોને માત્ર સ્વ-ઘોષણાના આધાર પર જ સૂકા રાશન આપવાનો આદેશ આપ્યો હતો.
ગત વર્ષે એપ્રિલમાં જસ્ટિસ એમ.આર. જસ્ટિસ શાહ અને જસ્ટિસ અહસાનુદ્દીન અમાનુલ્લાહની ખંડપીઠે રાજ્ય સરકારોને એવા પ્રવાસી અથવા અસંગઠિત મજૂરોને ત્રણ મહિનાની અંદર રેશનકાર્ડ આપવાનો આદેશ આપ્યો હતો કે જેમની પાસે રેશન કાર્ડ નથી પરંતુ કેન્દ્રના ઈ-શ્રમ પોર્ટલ પર રજિસ્ટર્ડ છે. આ પોર્ટલ મુખ્યત્વે તમામ અસંગઠિત શ્રમિકોના જરૂરી ડેટાની નોંધણી, રજિસ્ટ્રેશન, સંગ્રહ અને ઓળખ માટે બનાવવામાં આવ્યા છે.
સુપ્રીમકોર્ટનો રાજ્યો અને કેન્દ્ર સરકારને આદેશ
તેના પર કડક વલણ અપનાવતા સુપ્રીમ કોર્ટે રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને બે મહિનામાં પોર્ટલ પર રજિસ્ટર્ડ લગભગ આઠ કરોડ લોકોને રેશન કાર્ડ આપવાનો આદેશ આપ્યો છે. કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં રાજ્યોને ચેતવણી પણ આપી છે કે eKYC રેશનકાર્ડ જારી કરવાના માર્ગમાં કોઈ અવરોધ ન બનવો જોઈએ.
