ભારતનું ચંદ્રયાન-3 ચંદ્ર પર ઉતરવા માટે બેતાબ છે, ઈસરોએ 23 ઓગસ્ટે સાંજે 6 વાગ્યે લેન્ડિંગ માટે સમય આપ્યો છે. દરેક ભારતીયની નજર આ મિશન પર ટકેલી છે, પરંતુ ભારતનું ચંદ્રયાન-3 ચંદ્ર પર પગ મૂકે તે પહેલા જ એક મોટી દુર્ઘટના થઈ ગઈ. રશિયાનું મિશન લુના-25 પણ ચંદ્રયાન-3ની નજીક હતું અને ચંદ્ર પર ઉતરવાનું હતું.
લેન્ડિંગ પહેલા તેની સાથે અકસ્માત થયો, લુના-25 ચંદ્રની સપાટી સાથે અથડાઈને ક્રેશ થઈ ગયું. ચંદ્રયાન-3 પછી ઉડતું રશિયાનું આ મિશન તે પહેલા લેન્ડ થવાનું હતું, પરંતુ રશિયાનું આ મિશન અધૂરું રહ્યું છે. છેલ્લા રશિયન લુના-25નું શું થયું, આ મિશન કેમ નિષ્ફળ ગયું.
રશિયાનું સપનું આ રીતે તૂટી ગયું…
રશિયાનું લુના-25 પણ ઈસરોના ચંદ્રયાન-3ની જેમ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરવાનું હતું, છેલ્લા પાંચ દાયકામાં રશિયાનું આ પહેલું ચંદ્ર મિશન હતું જેના માટે તે ખૂબ જ ઉત્સાહિત હતા. રશિયન સ્પેસ એજન્સી રોસકોસ્મોસે રવિવારે માહિતી આપી હતી કે શનિવારે બપોરે 2.57 કલાકે લુના-25 સાથે તેનો સંપર્ક તૂટી ગયો હતો, સંપર્ક સ્થાપિત કરવાનો વારંવાર પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો પરંતુ એજન્સી તેમાં સફળ થઈ શકી ન હતી. આશરે 800 કિગ્રા. લેન્ડર ચંદ્રની સપાટી સાથે અથડાયું, જેના કારણે લેન્ડર ચંદ્ર પર ઉતરી શક્યું નહીં.
રોસકોસમોસના જણાવ્યા અનુસાર, લુના-25 ચંદ્રની ખૂબ નજીક પહોંચતા જ તે તેની નિશ્ચિત ભ્રમણકક્ષાથી અલગ ભ્રમણકક્ષામાં ગયું હતું, આ દરમિયાન અમારો તેની સાથેનો સંપર્ક તૂટી ગયો અને તે ચંદ્રની સપાટી સાથે અથડાવાને કારણે ક્રેશ થઈ ગયું હતું. હવે રશિયન એજન્સીએ એક કમિશનની રચના કરી છે, જે આ મિશનની નિષ્ફળતાના કારણોની સંપૂર્ણ તપાસ કરશે અને તેનો રિપોર્ટ રજૂ કરશે. તેના સત્તાવાર નિવેદનમાં, રશિયન એજન્સીએ કહ્યું કે જ્યારે લેન્ડિંગ ઓપરેશન થઈ રહ્યું હતું, ત્યારે કંઈક એવું બન્યું કે અચાનક વસ્તુઓ બગડી ગઈ, જેના કારણે છેલ્લી મેન્યુઅર પૂર્ણ થઈ શક્યું નહીં અને મિશન હાથમાંથી નીકળી ગયું.
વર્ષ 2019માં જ્યારે ભારતનું મિશન ચંદ્રયાન-2 લોન્ચ કરવામાં આવ્યું ત્યારે ઈસરોના ત્કાતલીન વડા કે.કે. સિવને એક વાત કહી હતી, જેનો અર્થ હજુ કાઢવામાં આવી રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે લેન્ડિંગ પહેલાની છેલ્લી 15 મિનિટ એક આતંક જેવી હોય છે, આને પાર કરવું એ આખા મિશનની સૌથી મુશ્કેલ ક્ષણ હોય છે અને કેટલીકવાર અહીં વસ્તુઓ તમારા હાથમાં હોતી નથી. આવું જ કંઈક રશિયાના લુના-25 સાથે થયું, જ્યાં વસ્તુઓ હાથમાંથી નીકળી ગઈ અને 20-21 ઓગસ્ટે ચંદ્ર પર ઉતરવાનો દાવો કરી રહેલું રશિયા પોતાના મિશનમાં સફળ ન થઈ શક્યું.
ભારતનું મિશન ચંદ્રયાન-3 ક્યાં છે?
અત્યાર સુધી રશિયા અને ભારત ચંદ્ર પર પહોંચવાની રેસમાં એકસાથે દોડતા હતા, હવે જ્યારે લુના-25 નિષ્ફળ થઈ ગયું છે, ત્યારે ચંદ્રયાન-3 એક માત્ર મિશન બાકી છે. ISRO છેલ્લા 3-4 દિવસથી ચંદ્રયાન-3ના વિક્રમ લેન્ડરને હેન્ડલ કરવામાં વ્યસ્ત છે અને હવે તેને લેન્ડિંગ સ્થિતિમાં લાવવામાં આવી રહ્યું છે. ઈસરોએ અનુમાન લગાવ્યું છે કે વિક્રમ લેન્ડર 23 ઓગસ્ટે સાંજે 06.04 કલાકે ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરશે. જો આ સોફ્ટ લેન્ડિંગ સફળ થશે તો ભારત ચંદ્રની સપાટી પર સફળતાપૂર્વક પોતાનું મિશન પાર પાડનાર વિશ્વનો ચોથો દેશ બની જશે, સાથે જ તે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર પહોંચનાર વિશ્વનો પ્રથમ દેશ બની જશે.
Chandrayaan-3 Mission:
🇮🇳Chandrayaan-3 is set to land on the moon 🌖on August 23, 2023, around 18:04 Hrs. IST.
Thanks for the wishes and positivity!
Let’s continue experiencing the journey together
as the action unfolds LIVE at:
ISRO Website https://t.co/osrHMk7MZL
YouTube… pic.twitter.com/zyu1sdVpoE
— ISRO (@isro) August 20, 2023
20 ઓગસ્ટે ઈસરોએ જણાવ્યું હતું કે વિક્રમ લેન્ડરે તેનું બીજું ડિબૂસ્ટિંગ કર્યું છે, એટલે કે લેન્ડરની સ્પીડ ઘટાડવાની પ્રક્રિયા કરવામાં આવી છે. હવે લેન્ડરને ચંદ્રની નજીક લાવવામાં આવ્યું છે, હવે લેન્ડિંગ પહેલા વિક્રમ લેન્ડર મોડ્યુલ તેની આંતરિક તપાસ કરશે અને ચંદ્ર પર સૂર્યોદય સુધી લેન્ડિંગ સ્થિતિમાં આવશે. લગભગ ચાર વર્ષ પછી, ભારત ફરીથી તે સ્થાને આવી ગયું છે, જ્યાં તે 6 સપ્ટેમ્બર 2019ના રોજ ચંદ્રયાન-2ના સમયે હતું. તે સમયે પણ લેન્ડિંગની રાહ જોવાઈ રહી હતી, પરંતુ ચંદ્રયાન-2 છેલ્લી ક્ષણે ચૂકી ગયું હતું.
ISRO તેના મિશનનું લાઈવ પ્રસારણ કરશે, 23 ઓગસ્ટે સાંજે 5.27 વાગ્યાથી આખી દુનિયા લેન્ડિંગ સાથે સંબંધિત ક્ષણને લાઈવ જોઈ શકશે. તમને જણાવી દઈએ કે ઈસરોએ 14 જુલાઈએ તેનું મિશન લોન્ચ કર્યું હતું, લગભગ દોઢ મહિનાની મુસાફરી પછી, ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રની નજીક પહોંચ્યું હતું અને હવે ચંદ્ર પર ઉતરવા માટે તૈયાર છે. ચંદ્રયાન-3 5 ઓગસ્ટે ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવેશ્યું હતું, તેને ચંદ્રની નજીક લાવવાની પ્રક્રિયા 16 ઓગસ્ટથી ચાલી રહી છે.
