વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર નેધરલેન્ડની ત્રણ દિવસની મુલાકાતે છે. જ્યાં તેમણે પાકિસ્તાન દ્વારા કરવામાં આવી રહેલી આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ અંગે નિવેદન આપ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે જો પાકિસ્તાન પોતાની આદતો નહીં છોડે અને આતંકવાદી હુમલા ચાલુ રાખે છે તો પાકિસ્તાનને તેના અતિ ગંભીર પરિણામો હવે ભોગવવા પડશે.
ભારતના વિદેશ મંત્રિ એસ. જયશંકરે નેધરલેન્ડ્સમાં મિડીયા સાથેની વાતચીત દરમિયાન પાકિસ્તાન અને આંતકવાદને લઈને ખુબ જ સ્પષ્ટ અને મજબૂત નિવેદન આપ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે:
“પાકિસ્તાનમાં ચાલતી આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ તેની સરકાર અથવા સેનાની જાણ બહાર હોય એવું શક્ય જ નથી.”
તેના અર્થ એ થાય છે કે:
-
પાકિસ્તાનની ધરતી પરથી ભારતમાં થતા તમામ આતંકવાદી હુમલાઓ માટે ભારત પાકિસ્તાની રાજ્યયંત્રને (સેનાં અને સરકાર) જવાબદાર માને છે.
-
આંતકવાદીઓને પાકિસ્તાનની સરકારી એજન્સીઓ તરફથી પ્રોત્સાહન અને ટેકો મળે છે.
ટ્રમ્પની મધ્યસ્થી અંગે સ્પષ્ટતા
જયશંકરે પાકિસ્તાન સાથેની યુદ્ધસદૃશ પરિસ્થિતિ વિશે અમેરિકાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કોઈપણ પ્રકારની મધ્યસ્થી કરી હોવાના દાવાનો પણ ઇનકાર કર્યો છે. તેમણે કહ્યું કે:
“ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચે થયેલી લશ્કરી તણાવભરી સ્થિતિ પર દ્વિપક્ષીય રીતે વાતચીતથી ઉકેલ લાવવામાં આવ્યો હતો. તેમાં કોઈ ત્રીજા પક્ષ – અમેરિકાનું રાજકીય દબાણ કે ટ્રમ્પની ભાષામાં ‘મધ્યસ્થી’ – નો કોઈ રોલ નહોતો.”
સંદર્ભમાં મહત્વપૂર્ણ મુદ્દા:
-
2019માં પુલવામા હુમલા બાદ ભારતે એર સ્ટ્રાઈક કરીને બાલાકોટમાં આતંકવાદી કેમ્પો પર હુમલો કર્યો હતો.
-
ત્યાર બાદ ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચે તણાવનો માહોલ ઊભો થયો હતો.
-
એવું કહેવાતું હતું કે ટ્રમ્પે બંને દેશો વચ્ચે મધ્યસ્થી કરી હતી, જેને જયશંકરે હવે નકાર્યું છે.
ભારતનો દૃઢ વલણ:
એસ. જયશંકરના નિવેદનથી સ્પષ્ટ થાય છે કે:
-
ભારત આંતકવાદ વિરુદ્ધ શૂન્ય સહિષ્ણુતા ધરાવે છે.
-
પાકિસ્તાનના રાજકીય અને સૈન્ય તંત્રને આતંકવાદ પ્રત્યે જવાબદાર માને છે.
-
દ્વિપક્ષીય મુદ્દાઓમાં ભારત કોઈ ત્રીજા પક્ષની ભૂમિકા નથી સ્વીકારતું – એટલે કે “કશ્મીર સહિતના તમામ મુદ્દાઓ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે વાતચીતથી ઉકેલાશે” – તે ભારતનું ઔપચારિક વલણ છે.
પાકિસ્તાનમાં આતંકવાદ વધી રહ્યો છે
એસ જયશંકરે કહ્યું કે પાકિસ્તાન એ વાતનો ઇનકાર કરી શકે નહીં કે પાકિસ્તાનમાં આતંકવાદ ફૂલીફાલી રહ્યો નથી. દુનિયાએ પાકિસ્તાનના મગરના આંસુ જોઈને એવું ના માનવું જોઈએ કે પાકિસ્તાનને આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ વિશે કંઈ ખબર નથી. કારણ કે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર (UN) એ એવા ઘણાબધા આતંકવાદીઓને બ્લેકલિસ્ટ કર્યા છે જેનો સીધો સંબંધ પાકિસ્તાન સાથે છે.
એસ જયશંકરે વધુમાં કહ્યું, ‘સંયુક્ત રાષ્ટ્ર (યુએન) બ્લેકલિસ્ટમાં જે આતંકવાદીઓ છે તેમાના સૌથી વધુ કુખ્યાત આતંકવાદીઓ પાકિસ્તાનમાં જ સંતાયેલા છે.’ તેઓ મોટા શહેરોમાં દિવસે સક્રિય હોય છે. અમને ખબર છે કે તેઓ ક્યાં રહે છે. તેમની પ્રવૃત્તિઓ પણ જાણીતી છે. તેમના પરસ્પર સંપર્કો જાણીતા છે. તો તેઓ એવો ડોળ ના કરી શકે કે પાકિસ્તાન આમાં સામેલ નથી. સરકાર અને સેના બંને આમાં સંપૂર્ણપણે સામેલ છે.
પાકિસ્તાનને ચેતવણી આપવામાં આવી
એસ જયશંકરે પાકિસ્તાનને આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ અંગે ચેતવણી આપી હતી. તેમણે કહ્યું, ‘જો પાકિસ્તાન આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ બંધ નહીં કરે, તો પાકિસ્તાનને ગંભીર પરિણામો ભોગવવા પડશે, પાકિસ્તાનીઓએ આ વાત સારી રીતે સમજવી જોઈએ.’ પહેલગામ હુમલાને યાદ કરતાં તેમણે કહ્યું કે જો આવો કોઈ આતંકવાદી હુમલો ફરીથી થશે તો પાકિસ્તાનનો નાક અને નકશો બન્ને બદલાઈ જશે એ ચોક્કસ છે. તેમણે કહ્યું કે પાકિસ્તાને એ ના ભૂલવું જોઈએ કે ઓપરેશન સિંદૂર મુલતવી રખાયું છે, બંધ નથી કરાયું.
તેમણે 22 એપ્રિલના રોજ જમ્મુ અને કાશ્મીરના શ્રીનગરના પહેલગામના બૈસરનમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલાને યાદ કર્યો, જેમાં 26 હિન્દુ પ્રવાસી લોકો માર્યા ગયા હતા, જેમાં મોટાભાગના નાગરિકો હતા. પહેલગામ હુમલા અંગે તેમણે કહ્યું કે આ હુમલાને જાણી જોઈને ધાર્મિક રંગ આપવામાં આવ્યો હતો. જેનો ઉદ્દેશ્ય દેશમાં ધર્મના આધારે હિંસા વધારવાનો હતો. વધુમાં તેમણે કહ્યું કે દુનિયાએ આવી ક્રિયાઓને સ્વીકારવી જોઈએ નહીં.