ભારતે પાકિસ્તાન અને પાકિસ્તાન કબજા હેઠળના કાશ્મીરમાં આતંકવાદી ઠેકાણાંઓ પર ‘ઓપરેશન સિંદૂર’ હાથ ધર્યાના એક દિવસ બાદ, પાકિસ્તાને ભારત પર વળતો હુમલો કરવાનો અને ઇઝરાયલી બનાવટના HAROP ડ્રોનનો ઉપયોગ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. પાકિસ્તાન સેનાએ ગુરુવારે દાવો કર્યો હતો કે ભારતે કરાચી અને લાહોરના બે સૌથી મોટા શહેરો સહિત અનેક સ્થળોને નિશાન બનાવવા માટે ડ્રોનનો ઉપયોગ કર્યો છે.
પાકિસ્તાનનો આરોપ અને લશ્કરી પ્રવક્તાનું નિવેદન
પાકિસ્તાની લશ્કરી પ્રવક્તા અહેમદ શરીફ ચૌધરીએ આ મામલે નિવેદન આપતા જણાવ્યું હતું કે, “ભારતીય ડ્રોન પાકિસ્તાનના હવાઈ ક્ષેત્રમાં મોકલવાનું ચાલુ રાખ્યું છે… (ભારત) આ નગ્ન આક્રમણ માટે મોંઘી કિંમત ચૂકવવાનું ચાલુ રાખશે.” પાકિસ્તાન દ્વારા આ ગંભીર આરોપ લગાવવામાં આવ્યો છે, જોકે ભારતે હજુ સુધી આ અંગે કોઈ સત્તાવાર ટિપ્પણી કરી નથી. પાકિસ્તાન સેનાએ દાવો કર્યો હતો કે ગુરુવારે ભારત દ્વારા ઇઝરાયલી બનાવટના HAROP ડ્રોનનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.
HAROP ડ્રોન શું છે?
ઇઝરાયલ એરોસ્પેસ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ (IAI) દ્વારા વિકસિત, HAROP એ આગામી પેઢીની લોઇટરિંગ મ્યુનિશન સિસ્ટમ છે. આ સિસ્ટમ માનવરહિત હવાઈ વાહનો (UAVs) ની ક્ષમતાઓને ચોકસાઇ માર્ગદર્શિત મ્યુનિશન સાથે જોડે છે, જે તેને અત્યંત ઘાતક અને બહુમુખી બનાવે છે. પાકિસ્તાનના દાવા મુજબ, ભારતે હુમલા માટે આ ડ્રોનનો ઉપયોગ કર્યો હતો.
HAROP ડ્રોન વિશે ૧૦ મહત્વપૂર્ણ હકીકતો
HAROP ડ્રોન વિશેની કેટલીક મહત્વપૂર્ણ અને તેની ક્ષમતાઓ દર્શાવતી ૧૦ હકીકતો નીચે મુજબ છે:
ડ્યુઅલ રોલ વેપન સિસ્ટમ: HAROP એક સાથે સર્વેલન્સ ડ્રોન અને ઘાતક મિસાઇલ તરીકે કાર્ય કરે છે. તે લક્ષ્ય વિસ્તારો પર ફરતું (loiter) રહે છે અને પછી શોધ પર લક્ષ્યોમાં ડૂબકી મારીને હુમલો કરે છે, જે તેને સમય સંવેદનશીલ જોખમો સામે ખૂબ અસરકારક બનાવે છે.
લડાઇ સાબિત પ્રદર્શન: HAROP નો વાસ્તવિક વિશ્વની લડાઇ પરિસ્થિતિઓમાં, ખાસ કરીને દુશ્મન હવાઈ સંરક્ષણ (SEAD Suppression of Enemy Air Defenses) ભૂમિકાઓના દમનમાં, ઓપરેશનલ સફળતાનો મજબૂત ટ્રેક રેકોર્ડ છે.
ઇઝરાયેલ એરોસ્પેસ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ દ્વારા વિકસિત: HAROP એ HARPY જેવા અગાઉના પ્લેટફોર્મ પર મ્યુનિશન સિસ્ટમ્સ વિકસાવવામાં IAI ના દાયકાઓ લાંબા અનુભવનું ઉત્પાદન છે અને IAI ના મ્યુનિશન પરિવારનો બીજી પેઢીનો સભ્ય છે.
લાંબા ગાળાની સહનશક્તિ અને વિસ્તૃત શ્રેણી: આ ડ્રોન ૯ કલાક સુધીની પ્રભાવશાળી સહનશક્તિ (એર ટાઈમ) અને ૧,૦૦૦ કિમી સુધીની ઓપરેશનલ રેન્જ ધરાવે છે, જે ઓપરેટરોને ફ્રન્ટલાઈન ધમકીઓના સંપર્કમાં આવ્યા વિના ઊંડાણપૂર્વક હુમલા કરવા સક્ષમ બનાવે છે.
માનવ નિયંત્રણ સાથે સ્વાયત્ત: જ્યારે HAROP લક્ષ્યોને શોધવા, ઓળખવા અને ટ્રેક કરવા માટે સ્વાયત્ત રીતે કાર્ય કરે છે, ત્યારે તે બે માર્ગી ડેટા લિંક દ્વારા ‘મેન ઇન ધ લૂપ’ ક્ષમતા જાળવી રાખે છે, જે માનવ ઓપરેટરોને વાસ્તવિક સમયના નિર્ણયો લેવાની મંજૂરી આપે છે.
રદ કરો અને ફરીથી લોઇટર ક્ષમતા: યુદ્ધભૂમિની પરિસ્થિતિઓમાં ફેરફારની સ્થિતિમાં, ઓપરેટર હુમલો રદ કરી શકે છે, જેનાથી ડ્રોનને લોઇટરિંગ મોડમાં પાછા ફરવાની મંજૂરી મળે છે આનાથી કોલેટરલ નુકસાન (આકસ્મિક નુકસાન) નું જોખમ ઓછું થાય છે.
અદ્યતન લક્ષ્યીકરણ સિસ્ટમ્સ: HAROP ઇલેક્ટ્રો ઓપ્ટિકલ (EO), ઇન્ફ્રારેડ (IR), અને ફોરવર્ડ લુકિંગ ઇન્ફ્રારેડ (FLIR) સેન્સર્સથી સજ્જ છે, જેમાં રંગ CCD કેમેરા અને એન્ટી રડાર હોમિંગ ક્ષમતાઓ છે, જે વ્યાપક લક્ષ્ય શોધ અને ઓળખ પ્રદાન કરે છે.
ડોમેન્સમાં બહુમુખી એપ્લિકેશનો: બહુવિધ મિશન સુગમતા માટે રચાયેલ, HAROP જમીન અને નૌકાદળના ઉપયોગ, શહેરી યુદ્ધ, આતંકવાદ વિરોધી મિશન અને ઉચ્ચ અને ઓછી તીવ્રતા બંને પ્રકારના સંઘર્ષો માટે યોગ્ય છે.
વિશાળ વોરહેડ પેલોડ: આ ડ્રોન ૨૩ કિલો (૫૧ પાઉન્ડ) નો વિસ્ફોટક પેલોડ વહન કરે છે, જે તેને રડાર, મિસાઇલ સિસ્ટમ્સ અને દુશ્મનના ઠેકાણાઓ સહિત ઉચ્ચ મૂલ્ય અને મોબાઇલ લક્ષ્યોની વિશાળ શ્રેણીને નિષ્ક્રિય કરવા સક્ષમ બનાવે છે.
કેનિસ્ટરથી લોન્ચ કરાયેલ, હુમલો કરવા માટે તૈયાર: તેને સીલબંધ કેનિસ્ટરથી લોન્ચ કરવામાં આવે છે, જે તેને તૈનાત કરવાનું સરળ બનાવે છે. લોન્ચ થયા બાદ તે ઝડપથી સર્વેલન્સમાંથી હુમલા માટે તૈયાર થઈ શકે છે.
