અમેરિકા સાથે ટ્રેડ ડીલ કરનારો પ્રથમ દેશ બની શકે છે ભારત, ટેરિફ વોર વચ્ચે ગુડ ન્યૂઝ

અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા લાદવામાં આવેલા રેસિપ્રોકલ ટેરિફના મામલે હવે ભારત માટે એક મોટા સમાચાર સામે આવ્યા છે. ભારત ટૂંક સમયમાં અમેરિકા સાથે ટ્રેડ ડીલ એટલે કે દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર કરનાર પ્રથમ દેશ બની શકે છે.

અમેરિકા સાથે ટ્રેડ ડીલ પર હસ્તાક્ષર કરનાર પહેલો દેશ બની શકે છે ભારત 

અમેરિકાના નાણામંત્રી સ્કોટ બેસન્ટે આ અંગે જાણકારી આપી હતી કે, ‘ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેનો વેપાર કરાર અંતિમ તબક્કામાં છે. જો આ ડીલ ડન થઈ જશે તો ભારત ટ્રમ્પની રેસિપ્રોકલ ટેરિફ નીતિ પર હસ્તાક્ષર કરનાર પહેલો દેશ બની શકે છે.’ એમાં પણ આ નિવેદન એવા સમયે આવ્યું છે કે જ્યારે અમેરિકાના ઉપરાષ્ટ્રપતિ જે ડી વેન્સ ભારતના પ્રવાસે છે.

ભારત-અમેરિકા નિકાસ ટેરિફ વિવાદ – હાલત અને આગાહી

હાલની સ્થિતિ:

• અમેરિકાએ 10% ટેરિફ લાદ્યું છે ભારતીય નિકાસ પર (ખાસ કરીને ઊર્જા, મશીનો, લોખંડ, અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ જેવી કેટેગરીઝમાં).

• વધારાની 26% ટેરિફની ધમકી આપી છે, જે અમેરિકા કહે છે કે “ભારતીય વ્યાપાર નીતિઓમાં અણગમતી હસ્તક્ષેપ”ના જવાબમાં છે.

• પરંતુ, આ વધારાની ટેરિફ સ્થગિત કરી દેવામાં આવી છે 90 દિવસ માટે — એટલે કે 8 જુલાઈ, 2025 સુધી.

શા માટે સ્થગિત કરાઈ છે?

• ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ઉચ્ચસ્તરીય વેપાર ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે.

• બંને દેશો વચ્ચે ટ્રેડ બેલેન્સ અને ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફર સહિતના મુદ્દાઓ પર સંવાદ ચાલી રહ્યો છે.

• અમેરિકા આ સમયગાળા દરમિયાન ભારતના પગલાંઓનું મૂલ્યાંકન કરશે.

ભારત પર શું અસર પડી શકે છે?

• 26% વધારાની ટેરિફ લાગુ થાય તો, ભારતીય નિકાસકારો માટે અમેરિકામાં સ્પર્ધા કરવી મુશ્કેલ બની શકે છે.

• ખાસ કરીને, મશીનરી, ટેક્સટાઇલ, એન્જિનિયરિંગ ગૂડ્સ અને કેમીકલ્સ જેવા સેક્ટર સામે સીધી અસર થાય તેવી શક્યતા છે.

• ભારતે આ અવસ્થામાં FTAs (Free Trade Agreements) અને દ્વિપક્ષીય ચર્ચાઓ દ્વારા મુદ્દો ઉકેલવાનો પ્રયાસ શરૂ કર્યો છે.

અમેરિકાનું દલીલ શું છે?

• અમેરિકાનું કહેવું છે કે ભારતે કેટલાક ટેકનિકલ વાવટા અને આયાત પર નિયંત્રણો રાખ્યાં છે, જે WTO નિયમો મુજબ યોગ્ય નથી.

• તેઓ ભારત પાસેથી બાજીગરી વગરની બજાર ઍક્સેસની માંગણી કરી રહ્યા છે, ખાસ કરીને ઊંચી ટેકનોલોજી ક્ષેત્રે.

આ મામલે અમેરિકાએ શું કહ્યું?

બેસન્ટે વોશિંગ્ટનમાં આ મામલે જણાવ્યું હતું કે, ‘ભારતમાં ઊંચા ટેરિફ નથી, ઓછા નોન-ટેરિફ અવરોધો છે. ચલણમાં પણ કોઈ હેરફેર નથી, કોઈ મોટી સબસિડી નથી – તેથી ભારત સાથે ડીલ કરવી પ્રમાણમાં સરળ છે.’