સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે (10 જુલાઈ, 2024) મુસ્લિમ મહિલાઓને લઈને મોટો નિર્ણય આપ્યો હતો. કોર્ટે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયમાં ફરી સ્પષ્ટ કર્યું છે કે સીઆરપીસીની કલમ 125 હેઠળ મુસ્લિમ મહિલા તેના પતિ પાસેથી ભરણપોષણની માંગ કરી શકે છે. એક મુસ્લિમ વ્યક્તિએ તેની પત્નીને ભરણપોષણ આપવાના તેલંગણા હાઈકોર્ટના આદેશને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકાર્યો હતો. બુધવારે આ અરજી પર સુનાવણી કરતા કોર્ટે ભરણપોષણ ભથ્થાને લઈને મહત્વનો નિર્ણય સંભળાવ્યો છે. મોહમ્મદ અબ્દુલ સમદ નામના વ્યક્તિએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી હતી.
Supreme Court rules that Section 125 CrPC, which deals with wife's legal right to maintenance, is applicable to all women and a divorced Muslim female can file a petition under this provision for maintenance from her husband. pic.twitter.com/5pFpbagjkD
— ANI (@ANI) July 10, 2024
જસ્ટિસ બીવી નાગરત્ના અને જસ્ટિસ ઓગસ્ટિન જ્યોર્જ મસીહની બનેલી સુપ્રીમ કોર્ટની બેન્ચે CrPCની કલમ 125 હેઠળ છૂટાછેડા લીધેલી પત્નીને ભરણપોષણ ચૂકવવાના નિર્દેશ સામે મોહમ્મદ અબ્દુલ સમદ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીને ફગાવી દીધી હતી. કોર્ટે કહ્યું કે ‘મુસ્લિમ મહિલા (તલાક પર અધિકારોનું સંરક્ષણ) અધિનિયમ 1986’ બિનસાંપ્રદાયિક કાયદાને ઓવરરાઇડ કરી શકે નહીં. જસ્ટિસ નાગરત્ના અને જસ્ટિસ મસીહે અલગ અલગ પરંતુ સર્વસંમત ચુકાદો આપ્યો હતો. હાઈકોર્ટે મોહમ્મદ સમદને 10,000 રૂપિયાનું ભથ્થું ચૂકવવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
કલમ 125 તમામ મહિલાઓને લાગુ પડે છેઃ સુપ્રીમ કોર્ટ
ચુકાદો આપતાં જસ્ટિસ નાગરત્નાએ કહ્યું હતું કે “અમે એ નિષ્કર્ષ સાથે ફોજદારી અપીલને ફગાવી રહ્યા છીએ કે CrPCની કલમ 125 તમામ મહિલાઓને લાગુ પડે છે અને માત્ર પરિણીત મહિલાઓને જ નહીં.”
કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં એમ પણ કહ્યું કે જો સીઆરપીસીની કલમ 125 હેઠળ અરજી પેન્ડિંગ હોવા દરમિયાન સંબંધિત મુસ્લિમ મહિલાના છૂટાછેડા થઈ જાય છે તો તે ‘મુસ્લિમ મહિલા (પ્રોટેક્શન ઓફ રાઈટ્સ ઓન ડિવોર્સ) એક્ટ 2019’ની મદદ લઈ શકે છે. કોર્ટે કહ્યું કે ‘મુસ્લિમ એક્ટ 2019’ CrPCની કલમ 125 હેઠળના ઉપાય સિવાયના ઉપાયો પૂરા પાડે છે.
CrPC ની કલમ 125 શું છે?
શાહબાનો કેસમાં ચુકાદો આપતી વખતે સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે CrPCની કલમ 125 એક ધર્મનિરપેક્ષ જોગવાઈ છે, જે મુસ્લિમ મહિલાઓને પણ લાગુ પડે છે. જો કે, તેને ‘મુસ્લિમ વિમેન (પ્રોટેક્શન ઓફ રાઈટ્સ ઓન ડિવોર્સ) એક્ટ, 1986’ દ્વારા રદ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પછી 2001માં કાયદાની માન્યતા જાળવી રાખવામાં આવી હતી. CrPCની કલમ 125માં પત્ની, બાળકો અને માતા-પિતાના ભરણપોષણની જોગવાઈ છે.
CrPC ની કલમ 125 જણાવે છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ તેની પત્ની, બાળક અથવા માતા-પિતાને ભરણપોષણ આપવાનો ઇનકાર કરે છે તો તે આમ કરવામાં સક્ષમ છે. આવી સ્થિતિમાં કોર્ટ તેને તેના ભરણપોષણ માટે માસિક ભથ્થું આપવાનો આદેશ આપી શકે છે.
