એક સરળ અને સમજણભર્યો સંક્ષિપ્ત પુસ્તિકા-ધોરણનો લેખ તૈયાર કર્યો છે, જે સામાન્ય લોકો માટે ઉપયોગી છે અને તેને વિવિધ મીડિયા ફોર્મેટમાં પણ રૂપાંતરિત કરી શકાય:
આવકવેરા રિટર્ન (ITR) શું છે અને કેમ ફાઇલ કરવું જોઈએ?
આજના ડિજીટલ યુગમાં ITR ફાઇલ કરવું ખૂબ સરળ બની ગયું છે. તમારું રિટર્ન તમારાં ઘેરથી જ ઓનલાઈન ફાઇલ કરી શકાય છે. આવકવેરા રિટર્ન ફક્ત કર ચુકવણી નહીં, પણ નાણાકીય વિશ્વસનીયતાનો પુરાવો પણ છે.
ITR શું છે?
ITR એ આવક અને કર અંગેની માહિતી સરકારને આપવાનો વિધાન છે. તમે કેટલાં કમાયાં, કેટલો કર ચૂકવ્યો અથવા ચુકવવાનો છે – તે તમે રિટર્નમાં દર્શાવો છો.
શા માટે જરૂરી છે?
-
લોન મેળવવામાં સહાયરૂપ
-
વિઝા અરજી માટે ઉપયોગી
-
ક્રેડિટ સ્કોર સુધારે છે
-
સરકારની યોજનાઓ અને સબસિડીનો લાભ લેવા માટે
-
કર ન ભરતાં દંડ થવાની શક્યતા
કોણે ITR ફાઇલ કરવી?
જો તમારી વાર્ષિક આવક નીચે મુજબની મુક્તિ મર્યાદા કરતાં વધુ છે, તો તમારે ITR ફાઇલ કરવી જ પડશે:
-
₹2.5 લાખ (સામાન્ય)
-
₹3 લાખ (વરિષ્ઠ નાગરિકો)
-
₹5 લાખ (અતિ વરિષ્ઠ નાગરિકો)
ITR ના પ્રકારો
| ફોર્મ | માટે |
|---|---|
| ITR-1 | પગાર, પેન્શન અને ઘરભાડાની આવક (₹50 લાખ સુધી) |
| ITR-2 | મૂડીલાભ, વિદેશી સંપત્તિ, શેરમાંથી આવક |
| ITR-3 | વ્યવસાય, ફ્રીલાન્સિંગ |
| ITR-4 | અનુમાનિત આવકવાળાં નાના વેપારીઓ, ફ્રીલાન્સર્સ |
ITR ફાઇલ કરવા માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
-
PAN કાર્ડ
-
આધાર કાર્ડ
-
ફોર્મ-16 (જોબવાળાં)
-
બેંક સ્ટેટમેન્ટ
-
રોકાણના પુરાવા (80C, 80D વગેરે)
-
મૂવીબલ સંપત્તિમાંથી આવકના દસ્તાવેજો (જેમ કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ)
સ્ટેપ બાય સ્ટેપ માર્ગદર્શિકા
-
‘File Income Tax Return’ પસંદ કરો
-
આકારણી વર્ષ પસંદ કરો
-
ફાઇલિંગ સ્ટેટસ પસંદ કરો (જેમ કે વ્યક્તિગત)
-
યોગ્ય ITR ફોર્મ પસંદ કરો
-
જરૂરી વિગતો ભરો
-
ફોર્મ માન્ય કરો
-
ઈ-વેરિફિકેશન કરો
ઈ-વેરિફિકેશન કેવી રીતે કરવું?
-
આધાર આધારિત OTP
-
નેટ બેંકિંગથી
-
ડિજિટલ સિગ્નેચરથી
વિનંતી: ઈ-વેરિફિકેશન કર્યા વિના રિટર્ન માન્ય ગણાતું નથી.
ITRમાં ભૂલ થઈ હોય તો?
-
“સુધારેલ રિટર્ન” વિકલ્પ પસંદ કરો
-
નવી વિગતો દાખલ કરો
-
ફરીથી સબમિટ કરો
રિફંડ ચેક કરવા માટે:
-
પોર્ટલ પર લોગિન કરો
-
“Refund Status” વિકલ્પ પસંદ કરો
-
PAN અને આકારણી વર્ષ દાખલ કરો
કર બચાવા માટેના મુખ્ય વિભાગો
-
80C: LIC, PPF, ELSS
-
80D: હેલ્થ ઇન્સ્યોરન્સ પ્રીમિયમ
-
80E: શિક્ષણ લોન વ્યાજ
-
80G: માન્ય સંસ્થાઓને દાન
