વારાણસી કોર્ટના આદેશ પર ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ (ASI)ની ટીમે જ્ઞાનવાપી કેમ્પસમાં વૈજ્ઞાનિક સર્વેનું કામ શરૂ કરી દીધું છે. આ સર્વે કાશી વિશ્વનાથ મંદિર પાસે આવેલ જ્ઞાનવાપી મસ્જિદમાં કરવામાં આવી રહ્યો છે. સંકુલની પશ્ચિમી દિવાલ સાથે મસ્જિદના ત્રણ ગુંબજનો આ સર્વે ત્યાંની વાસ્તવિક સ્થિતિને વધુ સ્પષ્ટ કરશે. દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે આ સર્વે બાદ જ કાશી વિશ્વનાથ મંદિર-જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ વિવાદનો સંપૂર્ણ ઉકેલ આવશે.
આ દરમિયાન અનેક સવાલો પણ ઉઠી રહ્યા છે કે ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણની ટીમ સર્વે દરમિયાન શું કરશે? સર્વે કેવી રીતે થશે? ક્યાં થશે? તેમજ સર્વેમાં શું મોટા ખુલાસા થઈ શખે છે વગેરે ASIની ટીમ આ પ્રશ્નોના જવાબો 4 ઓગસ્ટના રોજ રિપોર્ટ સ્વરૂપે રજૂ કરશે. આ કેસની આગામી સુનાવણી 4 ઓગસ્ટે વારાણસી કોર્ટમાં થશે.
જ્ઞાનવાપી સર્વેથી શું થશે ખુલાસા?
- મસ્જિદની નીચે જમીનમાં મંદિરના અવશેષો છે કે નહીં?
- શું જમીનની નીચે સ્વયંભુ વિશ્વેશ્વરનાથ શિવલિંગના ભાગો છે?
- શું મસ્જિદ મંદિર ઉપર બનેલી છે?
- જમીન નીચે શું દટાયેલું છે?
- ત્રણ ગુંબજ ક્યારે બાંધવામાં આવ્યા હતા અને તેમની નીચે શું છે?
- શું મસ્જિદની દિવાલો પ્રાચીન મંદિરનો ભાગ છે?
- ASIના સર્વેમાં શું થશે?
- જીપીઆર સર્વે ત્રણ ડોમની નીચે જ કરવામાં આવશે.
- પશ્ચિમી દિવાલના બાંધકામની ઉંમર અને પ્રકૃતિની તપાસ કરવામાં આવશે.
- તમામ બેઝમેન્ટની જમીન નીચે જીપીઆર સર્વે કરવામાં આવશે.
- ત્યાંની તમામ કલાકૃતિઓની યાદી જનરેટ કરશે
- બાંધકામ કેટલું જૂનું છે અને તેની પ્રકૃતિ જાણવા માટે કાર્બન ડેટિંગનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે.
ASI સર્વે ક્યાં થશે? - કાશી વિશ્વનાથ મંદિરને અડીને આવેલી દિવાલની જ્ઞાનવાપીની પાછળની બાજુગુંબજ, થાંભલા અને થાંભલા
- મસ્જિદના ભોંયરાના ભાગમાં
વજુખાનાનો નહી થાય સર્વે, જાણો કેમ?
ASIની ટીમ વજુખાના સિવાય જ્ઞાનવાપીના સમગ્ર પરિસરનો સર્વે કરી શકે છે. વાસ્તવમાં, જ્ઞાનવાપી કેમ્પસમાં આવતા વજુખાનાને હાલમાં સીલ કરવામાં આવ્યું છે અને તેનો કેસ સુપ્રીમ કોર્ટમાં ચાલી રહ્યો છે. એટલા માટે વારાણસી કોર્ટના ન્યાયાધીશે આદેશ આપ્યો છે કે ASI ટીમ વજુખાના સિવાય સમગ્ર જ્ઞાનવાપી સંકુલનું વૈજ્ઞાનિક સર્વેક્ષણ કરી શકે છે.
વજુખાણે વિસ્તારમાં એક સર્વે થઈ ચૂક્યો છે, જેમાં કથિત શિવલિંગ જેવી રચના મળી આવી હતી. અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે તેની કાર્બન ડેટિંગને લઈને સૂચનાઓ આપી હતી, જેના પર સુપ્રીમ કોર્ટે સ્ટે આપ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં, ASIની ટીમ હાલમાં ચાલી રહેલા સર્વેમાં વજુ ખાનાને હાથ નહીં લગાડે.
મુસ્લિમ પક્ષ કરી રહી છે સર્વેનો બહિષ્કાર
હિન્દુ પક્ષનો દાવો છે કે ગઝનીના મહમૂદના સતત હુમલાઓ પહેલા 1017માં આ સ્થાન પર સ્વયંભૂ જ્યોતિર્લિંગની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. તેમની દલીલોમાં અરજદારોએ મુઘલ શાસક ઔરંગઝેબ દ્વારા 1669માં આપવામાં આવેલા એક હુકમનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે, જે મુજબ તેમણે આદિ વિશ્વેશ્વર મંદિરને તોડી પાડવાનો આદેશ આપ્યો હતો. તેઓ માને છે કે મસ્જિદ મંદિરના તૂટેલા અવશેષોમાંથી બનાવવામાં આવી હતી.
જો કે, મુસ્લિમ પક્ષ મંદિર ઉપર મસ્જિદ બનાવવાના દાવાને નકારી રહ્યું છે. મુસ્લિમ પક્ષ દ્વારા પણ વૈજ્ઞાનિક સર્વેનો વિરોધ કરવામાં આવી રહ્યો છે. તે જ સમયે, એક દલીલ એ પણ આપવામાં આવે છે કે મંદિર અને મસ્જિદ બંને એક જ સમયે બનાવવામાં આવ્યા હતા, તેથી આ પ્રકારની મૂંઝવણ ઊભી થઈ છે. ત્યારે હવે મુસ્લિમ પક્ષ આ સર્વેનો બહિષ્કાર કરી રહી છે.
