વી. નારાયણનને ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ISRO) ના આગામી અધ્યક્ષ અને અવકાશ વિભાગના સચિવ તરીકે નિયુક્ત કરાયા છે, જે ભારતીય અવકાશ ક્ષેત્ર માટે એક મહત્વપૂર્ણ ફેરફાર છે. 14 જાન્યુઆરી, 2025, થી તેઓ વર્તમાન ISRO અધ્યક્ષ એસ. સોમનાથનું સ્થાન લેશે.
વી. નારાયણન વિશે મુખ્ય માહિતી
- વર્તમાન પદ:
- નારાયણન હાલ લિક્વિડ પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ્સ સેન્ટર (LPSC), કેરળના વાલિયામાલામાં ડિરેક્ટર તરીકે સેવા આપી રહ્યા છે.
- LPSC ઈસરોની લિક્વિડ પ્રોપલ્શન ટેકનોલોજીની વિકાસ અને સંચાલન માટે પ્રધાન એજન્સી છે.
- અનુભવ:
- નારાયણનને ISROમાં લગભગ ચારેક દાયકાનો અનુભવ છે.
- તેઓએ અવકાશ ક્ષેત્રે ઘણા મહત્વપૂર્ણ પ્રોજેક્ટ્સને સફળતાપૂર્વક માર્ગદર્શન આપ્યું છે.
- મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાઓ:
- નારાયણન દ્વારા ઉન્નત પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ્સના વિકાસમાં યોગદાન આપ્યું છે, જે ચંદ્રયાન અને મંગલયાન મિશન્સ જેવા પ્રોજેક્ટ્સ માટે આધારભૂત બની છે.
- ISROના અવકાશ લૉન્ચvahન કાર્યક્રમ માટે મહત્વપૂર્ણ ટેકનોલોજીનો વિકાસ કર્યો.
ISRO અધ્યક્ષ તરીકે અભ્યાસક્રમ
ISROના અધ્યક્ષ તરીકે નારાયણનની નિમણૂક ઘણી મહત્વાકાંક્ષાઓ અને નવી અવકાશ પ્રોજેક્ટ્સ માટે નવું દિશાસૂચક બની શકે છે:
- ગગનયાન મિશન: માનવ અવકાશ યાત્રા માટેનો અભિયાન.
- ચંદ્રયાન અને મંગલયાનના નવા ચરણો.
- સૌર શકિત ઉપયોગિતાના અભિગમ સાથે મિશનો.
તેઓ રોકેટ અને સ્પેસક્રાફ્ટ પ્રોપલ્શન નિષ્ણાત છે અને 1984 માં ISRO માં જોડાયા હતા અને LPSC ના ડિરેક્ટર બનતા પહેલા વિવિધ હોદ્દા પર કામ કર્યું હતું. નારાયણનની આગેવાની હેઠળનું લિક્વિડ પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ્સ સેન્ટર, પ્રક્ષેપણ વાહનો માટે પ્રવાહી, અર્ધ-ક્રાયોજેનિક અને ક્રાયોજેનિક પ્રોપલ્શન તબક્કાઓ, ઉપગ્રહો માટે રાસાયણિક અને ઇલેક્ટ્રિક પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ્સ, પ્રક્ષેપણ વાહનો માટે કંટ્રોલ સિસ્ટમ્સ અને અવકાશ પ્રણાલીઓની આરોગ્ય દેખરેખ માટે ટ્રાન્સડ્યુસર્સના વિકાસમાં સામેલ છે. વિકાસમાં વ્યસ્ત છે.
વી. નારાયણનની યાત્રા અને યોગદાન ભારતના અવકાશ કાર્યક્રમમાં અદ્વિતીય મહત્વ ધરાવે છે.
તેઓ વિશે મુખ્ય તથ્યો
- પ્રોપલ્શન નિષ્ણાત
- રોકેટ અને સ્પેસક્રાફ્ટ પ્રોપલ્શન ટેકનોલોજીમાં તેમની નિષ્ણાતી તેમના કાર્યક્ષેત્રની ખાસિયત છે.
- ISROમાં જોડાયા ત્યારથી તેઓએ અવકાશ કાર્યક્રમના અનેક મહત્વપૂર્ણ તબક્કાઓમાં યોગદાન આપ્યું છે.
- ISRO સાથે 1984થી જોડાયેલા
- નારાયણને ISROમાં તેમની યાત્રા શરૂ કર્યા બાદ વિવિધ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાઓ નિભાવી.
- તેમના કાર્યના કારણે તેઓ LPSCના ડિરેક્ટર પદે પહોંચ્યા, જ્યાં તેમણે પ્રતિષ્ઠિત પ્રોજેક્ટ્સને દિશામાન કર્યા.
- LPSC હેઠળના કામ
નારાયણનની આગેવાની હેઠળનું લિક્વિડ પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ્સ સેન્ટર (LPSC) વિવિધ મહત્વપૂર્ણ પ્રોજેક્ટ્સ માટે જવાબદાર છે:- પ્રવાહી પ્રોપલ્શન તબક્કાઓ: ISROના પ્રક્ષેપણ વાહનો માટે મુખ્ય પ્રણાલીઓ વિકસાવવામાં મોખરે.
- અર્ધ-ક્રાયોજેનિક અને ક્રાયોજેનિક સિસ્ટમ્સ: વિશ્વસનીય અને કાર્યક્ષમ પ્રોપલ્શન ટેકનોલોજી માટે નિષ્ણાત ટીમના માર્ગદર્શક.
- ઉપગ્રહો માટે રાસાયણિક અને ઇલેક્ટ્રિક પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ્સ: વૈજ્ઞાનિક પ્રોગ્રામ્સ માટે ઊંચી ગુણવત્તાવાળી ટેકનોલોજીનો વિકાસ.
- ટ્રાન્સડ્યુસર્સના વિકાસ: અવકાશ પ્રણાલીઓની આરોગ્ય દેખરેખ માટે ટ્રાન્સડ્યુસર્સ વિકસાવવાનું કાર્ય.
- મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા
- નારાયણનના નેતૃત્વ હેઠળ LPSCએ ISROના વિવિધ મિશન (ચંદ્રયાન, મંગલયાન)માં ટેકનોલોજી પ્રદાન કરી છે.
- તેમણે પ્રોપલ્શન ટેક્નોલોજીના ક્ષેત્રમાં આંતરરાષ્ટ્રીય માનદંડ સ્થાપિત કરવાનું કાર્ય કર્યું છે.
ભાવિ દિશા
ISROના નવા અધ્યક્ષ તરીકે, નારાયણન ગગનયાન, ચંદ્રયાનના આગલા તબક્કા, અને અન્ય અભિષ્કૃત મિશન્સનું નેતૃત્વ કરશે.
તેઓના અનુભવ અને કુશળતાથી ભારતીય અવકાશ કાર્યક્રમને નવી ઊંચાઈઓ પર પહોંચાડવામાં સહાય થશે.