ભારતીય સેનાના આ મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયથી પ્રવાસી, ખાસ કરીને એડવેન્ચર ટ્રેકિંગ અને નેચરલ બ્યૂટીના શોખીન લોકો માટે નવી સંભાવનાઓ ખુલી ગઈ છે. સિયાચીન ગ્લેશિયર, કારગિલ અને ગલવાન ખીણ જેવા વિસ્તારોએ હંમેશા લોકપ્રિયતા મેળવી છે, પરંતુ ભૂતકાળમાં આ વિસ્તારો માત્ર સેનાની કામગીરી માટે મર્યાદિત હતા. હવે, આ વિસ્તારોને જાહેર પ્રવાસન માટે ખોલવાના નિર્ણયથી આ વિસ્તારમાં ખાસ મૂલ્યવર્ધન થશે.
મુખ્ય હાઇલાઇટ્સ:
- સિયાચીન ગ્લેશિયર: દુનિયાનો સૌથી ઊંચો બરફીલો યુદ્ધમથક, જ્યાં નૃત્સાહકો માટે આ સ્થળની મુલાકાત એ એક એડવેન્ચર માટેનો અવિસ્મરણીય અનુભવ હશે.
- કારગિલ: કારગિલ યુદ્ધના આઈકોનિક વિસ્તારને મુલાકાતી હવે નજીકથી જોઈને દેશભક્તિ અને શૌર્યને અનુભવી શકશે.
- ગલવાન ખીણ: લદ્દાખનો આ વિસ્તાર હાલમાં ચીન-ભારત સંબંધોના કેન્દ્રસ્થાનમાં છે અને એતિહાસિક મહત્વ ધરાવે છે.
પ્રભાવ:
- પ્રવાસન ઉદ્યોગમાં વધારો: આ વિસ્તારના સ્થાનિક વ્યવસાયો, જેવા કે હોટેલ્સ, ગાઈડ સર્વિસ અને અન્ય પર્યટન સંબંધિત સેવાઓમાં વધારો થશે.
- યુવાનોમાં દેશભક્તિ જાગૃત થશે: આ જગ્યાઓ પર મુલાકાત દ્વારા લોકો ભારતીય સેનાના શૌર્ય અને બલિદાનને નજીકથી જોઈ શકશે.
- એડવેન્ચર ટૂરિઝમ: ટ્રેકિંગ, હાઈકિંગ અને બરફીલા વિસ્તારોના શોખીનો માટે આ એક આકર્ષક વિકલ્પ બનશે.
કાંઈક અવરોધો:
- આ વિસ્તારોનું ભૌગોલિક ઔંચપ અને કઠોર વાતાવરણને કારણે પ્રવાસીઓ માટે સલામતીના પગલા અનુસરો પડશે.
- પર્યાવરણને નુકસાન ન થાય તે માટે કડક નિયંત્રણો જરૂરી છે.
સેનાની તૈયારીઓ:
આ વિસ્તારોમાં પ્રવાસીઓની મુલાકાત માટે જરૂરી અનુકૂળતાઓ અને સલામતી સુનિશ્ચિત કરવામાં સેનાએ યથાસમયે પગલાં ભરવાનું શરૂ કર્યું છે.
આ નિર્ણય એ ભારતના પ્રતિરક્ષા અને પર્યટન ઉદ્યોગ વચ્ચેના મજબૂત સંકલનનું ઉદાહરણ છે, જે દેશના પર્યટક ક્ષેત્ર માટે નવા દર્પણ ખોલી શકે છે.
આ માટે ભારતીય સેનાએ નિર્ણય કર્યો
દેશના નાગરિકો આ દુર્ગમ યુદ્ધભૂમિનો સીધો અનુભવ કરી શકે તે માટે આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. આર્મી ચીફ (COAS) જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ આ જાણકારી આપી. તેમણે માહિતી આપતા જણાવ્યું હતું કે, ‘જમ્મુ-કાશ્મીર આતંકવાદથી પર્યટન તરફ વળ્યું છે અને સેનાએ આ પરિવર્તનની સુવિધા આપી છે.’
જનરલ દ્વિવેદીએ પુણેમાં આપ્યુ વ્યાખ્યાન
જનરલ દ્વિવેદી ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ ડિફેન્સ એન્ડ સ્ટ્રેટેજિક સ્ટડીઝ (DDSS), સાવિત્રીબાઈ ફૂલે પુણે યુનિવર્સિટી દ્વારા આયોજિત જનરલ બીસી જોશી મેમોરિયલ લેક્ચર સિરીઝના ભાગરૂપે ‘ભારતની વિકાસ ગાથાને સુરક્ષિત કરવામાં ભારતીય સેનાની ભૂમિકા અને યોગદાન’ પર વ્યાખ્યાન આપી રહ્યા હતા.
કાશ્મીરમાં પ્રવાસન ક્ષેત્રે અપાર સંભાવનાઓ
આ ઉપરાંત જનરલ દ્વિવેદીએ વધુમાં કહ્યું કે, ‘જમ્મુ-કાશ્મીરમાં પર્યટન ક્ષેત્રે અપાર સંભાવનાઓ છે. પ્રવાસન ક્ષમતા ખૂબ ઊંચી છે અને તાજેતરના સમયમાં જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં ઘણો વધારો થયો છે. પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 48 વિસ્તારોની ઓળખ કરવામાં આવી છે. આગામી પાંચ વર્ષમાં અમારી પાસે પ્રવાસીઓની સંખ્યા બમણી કરવાની ક્ષમતા છે.’
ભારતીય સેના વિશેષ તાલીમ આપવા પ્રતિબદ્ધ
આ ઉપરાંત વધુમાં જણાવતા જનરલ દ્વિવેદીએ જણાવ્યું હતું કે, ‘ભારતીય સેના પ્રવાસ આયોજકો અને ઓપરેટરોને સાહસિક પ્રવૃત્તિઓને પ્રોત્સાહન આપવા અને સરહદી વિસ્તારોમાં પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં વધારો કરવા માટે વિશેષ તાલીમ આપવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. પર્વતારોહણ અને સંલગ્ન પ્રવૃત્તિઓમાં સ્થાનિક લોકોને તાલીમ આપવી એ અમારા તાલીમ કાર્યક્રમનો એક ભાગ છે, જેમાં ટ્રાન્સ-હિમાલયન ટ્રેક, ઉત્તરાખંડમાં ‘સોલ ઓફ સ્ટીલ’ ટ્રેક અને તમામ નાગરિકો માટે સિયાચીન ગ્લેશિયર સુધીનો ટ્રેક શરૂ કરવાનો સમાવેશ થાય છે.’
કારગિલ અને ગલવાનની ઓળખ
જનરલ દ્વિવેદીએ વધુમાં કહ્યું કે, ‘અમે પ્રવાસીઓ માટે કારગિલ અને ગલવાન સહિતના યુદ્ધક્ષેત્રો પણ પ્રવાસીઓ માટે ખોલી રહ્યા છીએ, જેથી તેઓ આવા યુદ્ધક્ષેત્રનો સ્વયં અનુભવ મેળવી શકે.’
ભારત અને ચીનના સૈનિકો વચ્ચે અથડામણ થઈ હતી
નોંધનીય છે કે, લદ્દાખના કારાકોરમ પર્વતમાળામાં સ્થિત સિયાચીન ગ્લેશિયરને વિશ્વના સૌથી ઊંચા અને ઠંડા યુદ્ધ ક્ષેત્ર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. કારગિલ, લદ્દાખના કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશનો એક જિલ્લો, 1999ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધનું સ્થળ હતું. તો જૂન 2020માં, લદ્દાખની ગલવાન નદીની ખીણમાં ભારતીય અને ચીની સૈનિકો વચ્ચે જોરદાર અથડામણ થઈ હતી.
