વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે બુધવારે બપોરે યુએસ એમ્બેસી પાસેથી જવાબ માંગ્યો હતો. કેજરીવાલની ધરપકડ પર યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટની ટિપ્પણીથી તેઓ ખૂબ નારાજ હતા. તેમણે અમેરિકાના કાર્યકારી મિશનના ડેપ્યુટી ચીફ ગ્લોરિયા બાર્બેનાને બોલાવ્યા અને કહ્યું કે આ એક સાર્વભૌમ દેશની બાબતોમાં હસ્તક્ષેપ છે. બાદમાં, વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે એક નિવેદન બહાર પાડ્યું, “અમે ભારતમાં કેટલીક કાનૂની કાર્યવાહી અંગે યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટના પ્રવક્તાની ટિપ્પણી સામે સખત વાંધો ઉઠાવીએ છીએ. કૂટનીતિમાં કોઈપણ દેશ અન્ય દેશોની સાર્વભૌમત્વ અને આંતરિક બાબતોનું સન્માન કરે તેવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે.
જો મામલો સાથી લોકશાહી દેશોને લગતો હોય તો આ જવાબદારી વધુ વધી જાય છે. જો આવું ન થાય, તો ખોટા ઉદાહરણો સેટ કરવામાં આવે છે. યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટે કહ્યું હતું કે, “અમે અરવિંદ કેજરીવાલની ધરપકડ પર ચાંપતી નજર રાખી રહ્યા છીએ. અમે મુખ્યમંત્રી કેજરીવાલ માટે પારદર્શક કાયદાકીય પ્રક્રિયાની અપેક્ષા રાખીએ છીએ.
દેખીતી રીતે, આ ટિપ્પણી કોઈપણ સાર્વભૌમ દેશ માટે અણગમતી હશે. કોઈપણ દેશની ન્યાયિક પ્રક્રિયા પર નજર રાખનાર અમેરિકા કોણ છે? અમેરિકાની જો બાઈડન સરકારની પણ આવી જ હાલત છે. અમેરિકન સરકાર દરેક પગલે ભારત અને ભારતીયોની ટીકા કરવાને પોતાનો જન્મસિદ્ધ અધિકાર માને છે. ED દ્વારા કેજરીવાલની ધરપકડથી અમેરિકામાં ખળભળાટ મચી ગયો છે અને ક્યારેક બાલ્ટીમોર બ્રિજ તૂટી પડવા માટે ભારતીયોને જવાબદાર ઠેરવવામાં આવે છે.જ્યારે આ જહાજ સિંગાપુરની કંપનીનું છે. તેના ક્રૂમાં તમામ 22 લોકો ભારતીય હતા.
ડાલી નામનું આ માલવાહક જહાજ મંગળવારે વહેલી સવારે બાલ્ટીમોર શહેરના ફ્રાન્સિસ સ્કોટ બ્રિજ સાથે અથડાયું હતું. થોડી જ વારમાં આ પુલ ધરાશાયી થઈ ગયો. પુલ તૂટી પડતાં આઠ લોકો પટાપ્સકો નદીમાં વહી ગયા હતા. જેમાંથી છ હજુ પણ ગુમ છે. ક્રૂની બુદ્ધિમત્તાને કારણે ઘણી જાનહાનિ ટળી હતી. મૂવલેન્ડના ગવર્નરે પણ ક્રૂની પ્રશંસા કરી છે. પરંતુ તમામ ક્રૂ ભારતીય હોવાથી અમેરિકામાં સોશિયલ મીડિયા પર ઘણી પ્રતિક્રિયાઓ આવી હતી.
આ ટિપ્પણીઓ ભારતીયો પ્રત્યે નફરતથી ભરેલી છે. હકીકતમાં, અમેરિકામાં ભારતીયોની સંખ્યા વધી રહી છે અને તેઓ દરેક ક્ષેત્રમાં અમેરિકન ગોરાઓની બરાબર છે. હકીકતમાં, તેઓ કમ્પ્યુટર વિજ્ઞાનમાં આગળ વધ્યા છે. આઈટી સેક્ટરમાં મોટાભાગની નોકરીઓ ભારતીય લોકો પાસે છે. એટલા માટે અમેરિકનો ગોરા ભારતીયો પર નારાજ છે.
એક રીતે આ અમેરિકાની ગુંડાગીરી
ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ માટે અમેરિકામાં એકલા મુસાફરી કરવી મુશ્કેલ છે. ગયા વર્ષે 26 ભારતીય વિદ્યાર્થીઓની હત્યા કરવામાં આવી હતી. આ વર્ષના ત્રણ મહિનામાં દસ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓની હત્યા કરવામાં આવી છે. અમેરિકાએ આ હત્યાઓ પર ક્યારેય કોઈ કડક ટિપ્પણી કરી નથી પરંતુ તે ભારતની આંતરિક બાબતો પર ટિપ્પણી કરવાનો પોતાનો અધિકાર માને છે. એક રીતે, આ અમેરિકન ગુંડાગીરી છે. હકીકતમાં, બાઈડન પ્રશાસન એ વાતથી નારાજ છે કે ભારત ન તો રશિયા સાથે મિત્રતા ખતમ કરી રહ્યું છે અને ન તો યુક્રેન યુદ્ધના સંદર્ભમાં રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની નિંદા કરી રહ્યું છે. તાજેતરમાં જ્યારે પુતિન પાંચમી વખત રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા ત્યારે ભારતે આગળ આવીને પુતિનનું સ્વાગત કર્યું હતું. ભારત હંમેશા માને છે કે રશિયા તેનો સૌથી ભરોસાપાત્ર મિત્ર છે. તેથી, રશિયા ચીન સાથે પણ ડીલ કરી શકે છે પરંતુ ભારત આ બધાને અવગણે છે.
બાઈડન અંગત રીતે પણ ભારતથી નારાજ છે
બાઈડન અંગત રીતે પણ ભારતથી નારાજ છે. તેનું એક કારણ આગામી વર્ષે યોજાનારી યુએસ પ્રમુખપદની ચૂંટણી છે. બાઈડન જાણે છે કે ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આ ચૂંટણીમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે મિત્રતા કરી શકે છે. અમેરિકામાં ભારતીય ડાયસ્પોરા ખૂબ શક્તિશાળી છે. પૈસા અને રાજકીય શક્તિ બંને દ્રષ્ટિએ. ભારતીય લોકો ત્યાં એકપક્ષીય મતદાન કરે છે. એટલા માટે રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડન કોઈક રીતે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને અર્દબમાં લઈ જવા માંગે છે. પરંતુ ભારત તેના દરેક પગલા પર પ્રતિક્રિયા આપે છે. તાજેતરમાં, કેજરીવાલની ધરપકડ પર, જર્મનીએ પણ ED દ્વારા કેજરીવાલની ધરપકડ પર ખૂબ જ નરમ સ્વરમાં સમાન નિવેદન આપ્યું હતું. ભારતે તરત જ જર્મન એમ્બેસીના ડેપ્યુટી ચીફ જ્યોર્જ એન્ઝવેઈલરને બોલાવ્યા. તેમને કહેવામાં આવ્યું હતું કે ભારત આંતરિક મુદ્દાઓ પર વિદેશી હસ્તક્ષેપ સહન કરશે નહીં.
દરેક સ્તરે અમેરિકાની દખલગીરીનો વિરોધ
જર્મનીએ માત્ર એટલું જ કહ્યું હતું કે આરોપોનો સામનો કરી રહેલા અરવિંદ કેજરીવાલ અન્ય ભારતીય નાગરિકોની જેમ ન્યાયી સુનાવણીના હકદાર છે. એમાં કોઈ શંકા નથી કે જર્મનીએ અમેરિકાના ઉશ્કેરણી પર આ નિવેદન આપ્યું હશે. પરંતુ ભારતની આકરી પ્રતિક્રિયાને કારણે તે ચૂપ થઈ ગયા. અમેરિકાએ દસ દિવસ પહેલા પણ CAA લાગુ કરવાના મુદ્દે આવી જ ટિપ્પણી કરી હતી. ત્યારબાદ ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે કહ્યું હતું કે ઇતિહાસને સમજ્યા વિના CAA પર કોઈ ટિપ્પણી કરવી યોગ્ય નથી. અમે CAA લાવ્યા છીએ માત્ર ભાગલા વખતે ઉભી થયેલી નાગરિકતા સંબંધિત ગૂંચવણોના ઉકેલ માટે. તેમણે કહ્યું હતું કે અમેરિકા અમારી સમસ્યાઓ સમજી શકતું નથી. ભારત હવે દરેક સ્તરે અમેરિકાની દખલગીરીનો વિરોધ કરી રહ્યું છે.
અમેરિકા ભારતને ચીડાવવાથી બચતું નથી
અમેરિકાની સમસ્યા એ છે કે તે ભારતને છોડવા માંગતો નથી અને તેને ચીડવવાથી બચતા પણ નથી. ભારતને એક બાજુ છોડી દેવાનો અર્થ એ છે કે શક્તિશાળી ચીનને મુક્ત રીતે ચાલવા દેવા. ચીન આજે જે રીતે અમેરિકા સાથે આર્થિક રીતે સ્પર્ધા કરી રહ્યું છે તે એ વાતનો સંકેત છે કે એશિયાઈ દેશોમાં હવે અમેરિકન વર્ચસ્વ સ્વીકાર્ય નહીં રહે. આવી સ્થિતિમાં તેના એકમાત્ર સાથી ભારતને છોડવું અમેરિકા માટે કાયમી માથાનો દુખાવો બની જશે. વસ્તીમાં ભારત ચીન સાથે સ્પર્ધા કરી રહ્યું છે. આજે આ વધતી વસ્તી દેશની જીડીપીમાં વધારો કરે છે. આ બાબતમાં ચીનની સરખામણીમાં ભારત માત્ર એક છે. જે રીતે ચીનના લોકો દુનિયાભરમાં પહોંચી રહ્યા છે, એટલી જ સંખ્યામાં ભારતીયો પણ દુનિયામાં પહોંચી રહ્યા છે. ભારતીયો બુદ્ધિમત્તા અને રાજકીય ઈચ્છાશક્તિમાં ચીન કરતા ઘણા આગળ છે. તેથી જ આજે અમેરિકા, કેનેડા અને યુકેમાં ભારતીયો ટોચ પર છે. ભારતીયોનું આ દબાણ આજે નરેન્દ્ર મોદીની શક્તિ બની ગયું છે. તેથી જ અમેરિકા હોય કે જર્મની, તરત જ કડક જવાબ મળે છે.
સાર્વભૌમ દેશ જેવું સન્માન આપે અમેરિકા
વિદેશમાં જવું અને સ્થાયી થવું એ સ્થળાંતર નથી પરંતુ ભારતીય મધ્યમ વર્ગના સપનાની ઉડાન છે. કોઈપણ વ્યક્તિ ત્યારે જ વિદેશ જઈ શકે છે જ્યારે તેની પાસે પૈસા હોય. કોઈપણ વ્યક્તિને અમેરિકા, કેનેડા કે યુરોપમાં જઈને સ્થાયી થવા માટે ઓછામાં ઓછા દસ લાખ રૂપિયાની જરૂર હોય છે. વિઝા, એર ટીકીટ અને થોડા દિવસ બેરોજગાર રહેવાનું એ એમજ કરી શકાતું નથી. તેથી, આજે ફક્ત ઉચ્ચ મધ્યમ વર્ગ જ વિદેશમાં સ્થળાંતર કરી શકે છે. આ વર્ગ તેના કામમાં કુશળ છે. તેણે ભારતની અગ્રણી સંસ્થાઓમાંથી ડિગ્રીઓ મેળવી છે, તેથી જ તેને આ પશ્ચિમી દેશોમાં કામ મળી રહ્યું છે.
સત્ય એ છે કે જો આપણને અમેરિકા કે યુરોપની જરૂર હોય તો તેમને પણ આપણી જરૂર છે. અમે પરસ્પર પરસ્પર નિર્ભર છીએ. તેથી સમાન વ્યવહાર હોવો જોઈએ. આ સમાનતાને કારણે કોઈ પણ દેશ અન્ય કોઈ દેશ પર દાદાગીરી કરી શકે નહીં. તેથી અમેરિકાએ સાર્વભૌમ દેશની જેમ અમારું સન્માન કરવું જોઈએ. અમે અમારી ન્યાય વ્યવસ્થાનું સન્માન કરીએ છીએ. અમને કોઈ પાઠ ન ભણાવો.
