આરબીઆઈના તાજેતરના નાણાકીય સ્થિરતા રિપોર્ટ મુજબ, નોન-બેંકિંગ નાણાકીય કંપનીઓ (NBFCs) માટે તાજેતરના વર્ષોમાં પડકારો છતાં તેમની સ્થિતિ સ્થિર છે અને તબક્કે સુધારો થયો છે. આ સુધારો પર્યાપ્ત મૂડી આધાર, મજબૂત વ્યાજ માર્જિન અને સારી સંપત્તિની ગુણવત્તા દ્વારા સંભવ થયો છે.
મુખ્ય મુદ્દા:
- પરફોર્મન્સ અને વૃદ્ધિ:
- NBFCs ની લોન ગ્રોથ ઘટી છે, 22.1% થી 16% સુધી.
- મુખ્યત્વે રિટેલ ધિરાણ (63.8% હિસ્સો) ધરાવતી મોટી NBFCs એ લોન વૃદ્ધિમાં ઘટાડો નોંધાવ્યો છે.
- ભંડોળનો સ્ત્રોત:
- બેંકો તરફથી સીધા ભંડોળમાં ઘટાડો:
- ઉચ્ચ રેટેડ NBFCs માટે 35.8% થી 34.6%
- મધ્યમ ધોરણની NBFCs માટે 26.7% થી 26.3%.
- NBFCs હવે વધુ ને વધુ કોર્પોરેટ બોન્ડ માર્કેટ અને પ્રાઈવેટ પ્લેસમેન્ટ પર આધાર રાખે છે.
- લિસ્ટેડ નોન-કન્વર્ટિબલ ડિબેન્ચર્સ (NCDs) અને વિદેશી ચલણ ઉધાર વધુ પ્રચલિત થઈ છે.
- બેંકો તરફથી સીધા ભંડોળમાં ઘટાડો:
- RBIની કાર્યવાહી:
- આરબીઆઈએ 2024માં ચાર NBFCs પર લોન આપવાનું બંધ કર્યું, જેનું મુખ્ય કારણ લોન પર વધુ વ્યાજ વસૂલવાની પ્રવૃત્તિ હતી.
- અસર:
- બેંકો પાસેથી ઉધાર લેવાનું પ્રમાણ 26% થી ઘટીને 17% થયું છે.
- અન્ય નોન-બેંકિંગ સ્ત્રોતો પર નિર્ભરતા વધી છે.
- સ્થિરતા:
- NBFC સેક્ટરે પડકારોને પહોંચી વળવા માટે નવીનતમ માધ્યમો અપનાવ્યા છે, જેમાં વિતરણના વૈવિધ્યિકરણ અને વૈકલ્પિક ભંડોળ સ્ત્રોતોનો ઉપયોગ શામેલ છે.
- પર્યાપ્ત મૂડી અને મજબૂત નીતિઓના કારણે આ સેક્ટર સ્થિર રહ્યો છે.
મુખ્ય પડકારો અને ભવિષ્ય:
- NBFCs માટે ભંડોળ મેળવવાનું વધુ ખર્ચાળ બનતું જાય છે, ખાસ કરીને કોર્પોરેટ બોન્ડ માર્કેટ અથવા વિદેશી ભંડોળ પર વધુ નિર્ભરતા થઈ રહી છે.
- રિટેલ ધિરાણમાં વધુ વૃદ્ધિ માટે વૈકલ્પિક માર્ગો શોધવાના પડકારો છે.
- તેમ છતાં, આરબીઆઈ દ્વારા નિયમન અને નીતિશાસ્ત્રો દ્વારા આ સેક્ટરે સ્થિરતામાં યોગદાન આપ્યું છે.
આ રિપોર્ટ અનુસાર, NBFC સેક્ટર સંશોધન અને નવીનતા દ્વારા આ પડકારોનો સામનો કરી રહ્યો છે અને આગામી દાયકામાં વધુ વૃદ્ધિ માટે તૈયાર છે.
