હોટલ અને રેસ્ટોરન્ટે ટૂંક સમયમાં ગ્રાહકોને ખુલાસો કરવો પડશે કે તેઓ કઈ વાનગીઓ પીરસે છે તેમાં દૂધ આધારિત પનીરને બદલે ડેરી સિવાયના ઉત્પાદનોમાંથી બનાવેલ પનીરનો ઉપયોગ થાય છે. ગ્રાહક બાબતોનું મંત્રાલય આ સંદર્ભમાં માર્ગદર્શિકા જારી કરવાનું વિચારી રહ્યું છે. સોમવારે એક ઉચ્ચ સરકારી અધિકારીએ આ માહિતી આપી.
ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI) એ ગ્રાહકો સાથે છેતરપિંડી અટકાવવા માટે પનીર ઉત્પાદકો માટે એનાલોગ પનીરને ‘નોન-ડેરી’ તરીકે લેબલ કરવાનું ફરજિયાત બનાવી દીધું છે. જોકે, આ નિયમો હાલમાં રેસ્ટોરાંમાં પીરસવામાં આવતા તૈયાર ખોરાક પર લાગુ પડતા નથી.
એનાલોગ પનીર શું છે?
FSSAI ના નિયમો અનુસાર, એનાલોગ પનીર એક એવું ઉત્પાદન છે જેમાં દૂધના ઘટકોને સંપૂર્ણપણે અથવા આંશિક રીતે બિન-ડેરી ઘટકોથી બદલવામાં આવે છે, જો કે, અંતિમ ઉત્પાદનનો સ્વાદ પરંપરાગત ડેરી-આધારિત પનીર જેવો જ હોય છે.
ગ્રાહક બાબતોના સચિવ નિધિ ખરેએ જણાવ્યું હતું કે, “એનાલોગ પનીર દેખાવમાં અને સ્વાદમાં પરંપરાગત પનીર જેવું જ છે, પણ તે પનીર નથી. એનાલોગ પનીર સસ્તું છે. હોટલ અને રેસ્ટોરન્ટ ગ્રાહકોને આ વિશે કેમ નથી કહેતા?” ખરેએ જણાવ્યું હતું કે, સંસ્થાઓએ ગ્રાહકોને સ્પષ્ટપણે જણાવવું જોઈએ કે વાનગીઓમાં પરંપરાગત પનીર છે કે ડેરી સિવાયના ઉત્પાદનોમાંથી બનાવેલ પાણી (એનાલોગ) પનીર છે અને તે મુજબ તેમની કિંમત નક્કી કરવી જોઈએ.
અસલી પનીર કેવું હોય છે?
“વનસ્પતિ તેલ જેવા ડેરી સિવાયના ઉત્પાદનોમાંથી બનાવેલ ચીઝ પરંપરાગત પનીરના નામે વેચવું જોઈએ નહીં.” ડેરી સિવાયના ઉત્પાદનોમાંથી બનેલું પનીર ખૂબ જ લોકપ્રિય બન્યું છે કારણ કે તે દૂધમાંથી બનેલા પનીર કરતાં લગભગ અડધી કિંમતનું છે, જ્યારે તેનો સ્વાદ અને પોત સમાન છે.
પરંપરાગત પનીર તાજા દૂધમાં લીંબુનો રસ અથવા સરકો જેવા એસિડ ઉમેરીને બનાવવામાં આવે છે, જ્યારે એનાલોગ પનીર સામાન્ય રીતે ઇમલ્સિફાયર, સ્ટાર્ચ અને વનસ્પતિ તેલથી બનાવવામાં આવે છે.
