જૈન ધર્મના તમામ તહેવારોમાં પર્યુષણ પર્વ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. જેમાં જૈન ધર્મના લોકો 10 દિવસ સુધી વ્રત, ઉપવાસ અને તપસ્યા કરે છે. આ સાથે જ તેઓ મહાવીર સ્વામીની પૂજા કરે છે. ચાલો જાણીએ દિગંબર અને શ્વેતાંબર જૈન લોકોના પર્યુષણ તહેવારની તારીખ, મહત્વ અને પરંપરા.
શ્વેતાંબર જૈન પર્યુષણ પર્વ 2023
જૈન ધર્મમાં બે સંપ્રદાયો છે, શ્વેતાંબર અને દિગંબર જૈન. શ્વેતાંબર જૈન સંપ્રદાયના લોકો 12 સપ્ટેમ્બર 2023થી શરૂ થશે. જે 19 સપ્ટેમ્બર 2023ના રોજ સમાપ્ત થશે. શ્વેતાંબર જૈન ધર્મના લોકો 8 દિવસ સુધી પર્યુષણ પર્વ ઉજવે છે.
દિગંબર જૈન પર્યુષણ પર્વ 2023
દિગંબર જૈનનો પર્યુષણ પર્વ 10 દિવસ સુધી ચાલે છે. તે 19 સપ્ટેમ્બર 2023 ના રોજ શરૂ થશે અને 29 સપ્ટેમ્બર 2023 ના રોજ સમાપ્ત થશે.
પર્યુષણ પર્વનું મહત્વ
જૈન ધર્મનો પર્યુષણ પર્વ મનુષ્ય માટે સારા ગુણો અપનાવવાની પ્રેરણા છે. આ દસ દિવસો દરમિયાન, લોકો ઉપવાસ, તપસ્યા અને ધ્યાન દ્વારા તેમના આત્માને શુદ્ધ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે અને તેમના પોતાના પાપોનું પ્રતિક્રમણ, ભવિષ્યમાં તેમને ટાળવાની પ્રતિજ્ઞા લે છે. આ તહેવારનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય આત્માને શુદ્ધ કરવા માટે જરૂરી પ્રવૃત્તિઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો છે. ભગવાન મહાવીરના જીવનકાળથી પ્રભાવિત થઈને પર્યુષણ પર્વની ઉજવણી થવા લાગી. એવું માનવામાં આવે છે કે જે સમય દરમિયાન ભગવાન મહાવીરે ઉપદેશ આપ્યો તે સમયને પર્યુષણ પર્વ કહેવામાં આવે છે. તે આપણને સત્યના માર્ગ પર ચાલવાનું શીખવે છે.
પર્યુષણ પર્વ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે ?
પર્યુષણ પર્વ દરમિયાન પાંચ ફરજોનું ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. પર્યુષણ પર્વની તૈયારીઓ બે ભાગમાં કરવામાં આવે છે. પ્રથમ તીર્થંકરોની પૂજા અને સ્મરણ કરવું બીજું, આ વ્રતમાં તમારી જાતને શારીરિક અને માનસિક રીતે સમર્પિત કરવી. આ વ્રત રાખવાથી ખરાબ કાર્યોનો નાશ થાય છે. મોક્ષનો માર્ગ સરળ બને છે. પર્યુષણ પર્વનો અંતિમ દિવસ એક તહેવાર તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.