રિઝર્વ બૅંક ઑફ ઇન્ડિયાના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે સોમવારે બૅંકોના બોર્ડ ઑફ ડિરેક્ટર્સને ફરી એકવાર ગેરરીતિઓ અટકાવવા અને બેલેન્સ શીટની પારદર્શકતા જાળવવા આંતરિક શિસ્તપાલનની માર્ગદર્શિકાને વધુ મજબૂત બનાવવા નિર્દેશ કર્યો છે. દાસે બૅંકોને પ્રોડક્ટ્સનું ગેરમાર્ગે દોરતું વેચાણ તથા યોગ્ય કેવાયસી વેરિફિકેશન વિના નવા ખાતા ખોલી આપવા જેવી અયોગ્ય કામગીરી પર અંકુશ લાદવા આંતરિક શિસ્તનો કડક અમલ કરવા કહ્યું છે.
બૅંકના કર્મચારીઓ માટે રિવોર્ડ સિસ્ટમ લાગુ કરવા અપીલ કરી છે. જેમાં પ્રોત્સાહનો કાળજીપૂર્વક ડિઝાઇન કરવા જોઈએ જેથી તેઓ અનૈતિક વ્યવહાર કરવા પ્રોત્સાહિત ન થાય. બૅંકમાં ગેરરીતિની પ્રથાઓ ટૂંકા ગાળાના લાભો આપી શકે છે, પરંતુ અંતે બૅંકોએ ભોગવવું પડશે. તેની પ્રતિષ્ઠા-શાખ જોખમાઈ શકે છે. તેમજ આકરી કાર્યવાહીનો સામનો પણ કરવો પડી શકે છે.
ભારતીય બેંકિંગ ક્ષેત્ર હાલમાં એક એવા તબક્કામાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે, જ્યાં મોટી તકો સાથે સાથે વિશિષ્ટ પડકારો અને જોખમો પણ છે. બેંકિંગ સિસ્ટમ મજબૂત અને સ્થિર રહેતી હોવાનું ચિંતામુક્ત છે, અને આ સ્થિતિમાં સુધારાને કારણે દેશની આર્થિક વૃદ્ધિમાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન મળી રહ્યું છે.
મુખ્ય પ્રગતિ:
- નાણાકીય સૂચકાંકોમાં સુધારો:
ગયા વર્ષે મેમાં આયોજિત બેઠક પછી, તમામ મુખ્ય નાણાકીય સૂચકાંકોમાં નોંધપાત્ર સુધારો જોવા મળ્યો છે, જે બેંકિંગ ક્ષેત્રના આરોગ્યમાં સુધારાનું પ્રતિક છે. - સહભાગીઓનો યોગદાન:
બેંકિંગ ક્ષેત્રની પ્રગતિ પાછળના મુખ્ય ઘટક છે:- બેંક મેનેજમેન્ટ: જવાબદાર નિર્ણય લેવું અને જોખમનું નિયંત્રણ કરવું.
- બોર્ડ મેમ્બર્સ: વ્યૂહાત્મક દિશા અને દેખરેખમાં સહયોગ.
- વિનિયામક માળખું: આરબીઆઈ અને સરકારની નીતિઓએ સ્થિરતાને મજબૂત બનાવી.
તકો અને પડકારો:
- તકો:
- ડિજિટલ બેંકિંગમાં વિસ્તરણ.
- નાણાકીય સેવાઓને વધુ પ્રાપ્ય બનાવવા માટેની નવી પહેલ.
- વિદેશી રોકાણો માટે ઉત્તમ માવજત.
- પડકારો:
- નોન-પરફોર્મિંગ એસેટ્સ (NPA) ઘટાડવામાં સતત પ્રયત્ન.
- ગ્લોબલ બેંકિંગ સિસ્ટમના જોખમોનો સામનો કરવો.
- ટેકનોલોજી-સંબંધિત ખતરાઓ અને સાયબર સુરક્ષા.
