RBI એ ATM ઇન્ટરચેન્જ ફીમાં 2 રૂપિયાનો કર્યો વધારો, જે 1 મેથી આવશે અમલમાં, વધારો કરવાના નિર્ણયથી તમારા ખિસ્સા પર ફટકો

ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ ATM ઇન્ટરચેન્જ ફીમાં વધારો કરવાની મંજૂરી આપી છે, જેમાં નાણાકીય વ્યવહારો માટે ચાર્જમાં 2 રૂપિયા અને બિન-નાણાકીય વ્યવહારો માટે 1 રૂપિયાનો વધારો કરવામાં આવ્યો છે. 1 મેથી અમલમાં આવનારા આ વધારાથી મર્યાદિત ATM નેટવર્ક ધરાવતી નાની બેંકો સૌથી વધુ પ્રભાવિત થવાની ધારણા છે.

બેંકોએ હજુ સુધી નિર્ણય લીધો નથી કે વધેલી ફી ગ્રાહકો પર લાદવી કે નહીં, પરંતુ ભૂતકાળના વલણો દર્શાવે છે કે ગ્રાહકો આખરે તેનો ખર્ચ ઉઠાવશે. “છેલ્લા દાયકામાં જ્યારે પણ ઇન્ટરચેન્જ ફીમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે, ત્યારે બેંકોએ તેનો બોજ ગ્રાહકો પર નાખ્યો છે. આ વખતે પણ કંઈ અલગ નહીં હોય,” એક વરિષ્ઠ બેંક અધિકારીએ મીડિયાને જણાવ્યું હતું.

ઇન્ટરચેન્જ ફી એ ચાર્જ છે જે બેંક તેની ATM સેવાઓનો ઉપયોગ કરવા માટે બીજી બેંકને ચૂકવે છે. આ ફી સામાન્ય રીતે ગ્રાહકના બિલમાં બંડલ કરવામાં આવે છે. નવા માળખા હેઠળ, રોકડ ઉપાડ જેવા નાણાકીય વ્યવહારો પર 17 રૂપિયાથી વધારીને 19 રૂપિયા ઇન્ટરચેન્જ ફી લાગશે, જ્યારે બેલેન્સ પૂછપરછ જેવા બિન-નાણાકીય વ્યવહારોનો ખર્ચ 6 રૂપિયાથી વધારીને 7 રૂપિયા થશે. હાલના ફી માળખા હેઠળ નાણાકીય સદ્ધરતા સાથે સંઘર્ષ કરી રહેલા વ્હાઇટ-લેબલ એટીએમ ઓપરેટરોની વિનંતીઓને પગલે, નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઇન્ડિયા (NPCI) દ્વારા 13 માર્ચે બેંકો અને હિસ્સેદારોને ઇન્ટરચેન્જ ફીમાં ફેરફાર કરવાનો નિર્ણય જણાવવામાં આવ્યો હતો.

NPCI અને વ્હાઇટ લેબલ ATM ઓપરેટરો દ્વારા RBI પાસે ATM ઇન્ટરચેન્જ ફી વધારવાની માંગ ઉઠાવવામાં આવી છે, કારણ કે હાલની ફી દ્વારા તેમની કામગીરી નફાકારક રહેતી નથી.

હાલની ATM ઇન્ટરચેન્જ ફી પ્રણાલી

• મેટ્રો શહેરો:

  • 5 મફત વ્યવહારો (નાણાકીય + બિન-નાણાકીય)

• બિન-મેટ્રો શહેરો:

  • 3 મફત વ્યવહારો (નાણાકીય + બિન-નાણાકીય)

• વિશેષ:

  • મફત મર્યાદા બાદ દરેક નાણાકીય ટ્રાન્ઝેક્શન માટે ₹21 અને બિન-નાણાકીય માટે ₹8 લાદવામાં આવે છે.

ઇન્ટરચેન્જ ફી વધારવાની માંગ કેમ?

1. ઉચ્ચ ઓપરેશનલ ખર્ચ: ATMs ચલાવવા માટે વીજળી, મેન્ટેનન્સ અને રોકડ ભરવાની ખીંચાણ.

2. સરવાળે ATM સંખ્યા ઘટી રહી છે: ઓપરેટરો માટે મફત ટ્રાન્ઝેક્શનની મર્યાદા નફાકારક નથી.

3. વ્હાઇટ લેબલ ATM ઓપરેટરો પર અસર: તેઓના મુખ્ય આવક સ્ત્રોત ઇન્ટરચેન્જ ફી છે, જે અપૂરતી હોવાના દાવા છે.

જો RBI ATM ઇન્ટરચેન્જ ફી વધારવા મંજૂરી આપે, તો તેની વિવિધ બેંકો અને ગ્રાહકો પર અસર પડી શકે છે:

1. બેંકો પર અસર

• મોટી બેંકો:

  • મોટી બેંકોને વધુ પેમેન્ટ કરવી પડશે, કારણ કે તેમના ગ્રાહકો અન્ય બેંકોના ATMનો ઉપયોગ કરે છે.

  • તેઓ આ ખર્ચ શોષી લે કે નહીં, તે નફાકારકતા પર આધાર રાખશે.

• નાની અને મધ્યમ બેંકો:

  • ઓછા ATM ધરાવતી બેંકો માટે ફી વધારાનો લાભ થશે, કારણ કે તેમની વધુ આવક થશે.

  • વ્હાઇટ લેબલ ATM ઓપરેટરોને પણ મદદ મળશે, જેથી ATM નેટવર્ક વિસ્તારવાનું પ્રોત્સાહન મળે.

2. ગ્રાહકો પર અસર

• ટ્રાન્ઝેક્શન મર્યાદા:

  • મફત ટ્રાન્ઝેક્શન મર્યાદા બાદ ચાર્જ વધુ વધી શકે છે.

  • ATMનો ઉપયોગ વધુ ખર્ચાળ થઈ શકે છે, ખાસ કરીને મેટ્રો સિટીઝમાં.

• સહેજ વધેલા ખર્ચ માટે ગ્રાહકોની અસંતોષતા:

  • જો બેંકો વધેલી ઇન્ટરચેન્જ ફીનો ખર્ચ ગ્રાહકો પર મુકે, તો ATM ઉપયોગ ખર્ચાળ બની શકે.

  • લોકોએ ડિજિટલ પેમેન્ટ તરફ વધુ વલણ રાખવું પડી શકે.