મોરબી શહેરના નામનો ઈતિહાસ
મોરબીના નામ પાછળ વિવિધ માન્યતાઓ અને ઐતિહાસિક સંદર્ભો જોવા મળે છે.
પ્રથમ માન્યતા: મોરબી વિસ્તારમાં મોર (પિકોક) ની વિશાળ સંખ્યા જોવા મળતી હોવાથી, તે “મોર” અને “બી” (સ્થાનસૂચક શબ્દ) મળીને “મોરબી” બન્યું.
બીજી માન્યતા: ઐતિહાસિક દસ્તાવેજો અનુસાર, કટારિયા રાજપૂત વંશના શાસક મોરાજી ના નામ પરથી મોરબી નામ પડ્યું હોવાની સંભાવના છે.
મોરબીનું રાજવંશીય ગૌરવ:
મોરબી એ જુનાગઢ રાજ્યથી જુદું પડ્યા પછી કટારિયા રાજપૂત શાસકો દ્વારા સ્થાપિત થયેલું પ્રખ્યાત રાજ્ય હતું. ત્યારબાદ, જાડેજા રાજપૂતો દ્વારા પણ શાસન થયું, જેમણે મોરબીના વિકાસમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી.
આજના મોરબી શહેરને ઐતિહાસિક, સાંસ્કૃતિક અને ઔદ્યોગિક ક્ષેત્રે વિશેષ સ્થાન પ્રાપ્ત છે.
મોરબીનું ઐતિહાસિક સમૃદ્ધિ અને શાસન
સૌરાષ્ટ્રનું મોતી – મોરબી
એક સમય એવો હતો જ્યારે મોરબીનું રાજ્ય દૂધ અને ઘી ની નદીઓ વહેતા હોય તેવું સમૃદ્ધ હતું. તેના ખેતિવાડી ધંધાઓ, વેપાર અને રાજકીય પ્રભાવને કારણે તે સૌરાષ્ટ્રના સૌથી મજબૂત રાજ્યોમાંનું એક ગણાતું.
વિવિધ રાજવંશ અને શાસકો:
મોરબી પર વિવિધ શાસકો ના સંચાલન હેઠળ તેનું ભવિષ્ય રચાયું:
1️⃣ મુઘલ શાસન: મુઘલ સામ્રાજ્યના સમયગાળા દરમિયાન, મોરબી પર તેમનું પ્રભાવ હતું.
2️⃣ રાજપૂત શાસન: બાદમાં, કટારિયા અને જાડેજા રાજપૂતો એ મોરબીમાં પોતાની હાકમી સ્થાપી.
3️⃣ અંગ્રેજોનું પ્રભાવ: બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન મોરબી રજવાડું સ્વતંત્ર રાજ્ય તરીકે ટકી રહ્યું હતું.
પ્રસિદ્ધ શાસકો:
- કુતુબુદ્દીન ઐબકથી શરૂ થયેલા શાસન બાદ, મોરબીનું તખ્તો લખધીરજી ઠાકોર અને સર વાઘજી ઠાકોર જેવા વિઝનરી શાસકો સુધી પહોંચ્યું.
- મહારાજા વાઘજી ઠાકોર એ મોરબીના વિકાસમાં મોટા યોગદાન આપ્યું, અને લખધીરજી ઠાકોર ના સમયમાં મોરબી ઉદ્યોગ અને આધુનિક તંત્ર સાથે જોડાયું.
આજના મોરબીની ઓળખ:
આજ મોરબી સિરામિક ઉદ્યોગ, વેપાર, અને પાટનગર તરીકે પ્રખ્યાત છે. ઐતિહાસિક સમૃદ્ધિ અને વારસાની છાપ આજે પણ મોરબીની ઓળખ છે.
મોરબી – ઉદ્યોગ અને વિકાસનું કેન્દ્ર
ઉદ્યોગનું હબ:
મોરબી આજે ભારતના મુખ્ય ઉદ્યોગ કેન્દ્રોમાંનું એક છે, ખાસ કરીને સિરામિક અને ઘડિયાળ ઉદ્યોગ માટે પ્રખ્યાત છે.
સિરામિક ઉદ્યોગ:
➡️ 390 થી વધુ સિરામિક ઉદ્યોગો સાથે મોરબી ભારતનું સૌથી મોટું સિરામિક હબ બની ચૂક્યું છે.
➡️ મોરબીની સિરામિક પ્રોડક્ટ્સ દેશવિદેશમાં નિકાસ કરવામાં આવે છે, જેમાં ટાઇલ્સ, સેનિટરી વેર અને પોર્સલિન પ્રોડક્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે.
દિવાલ ઘડિયાળ ઉદ્યોગ:
➡️ 150 થી વધુ ઘડિયાળ ઉદ્યોગો સાથે મોરબી ભારતના દિવાલ ઘડિયાળ ઉદ્યોગનું મથક છે.
➡️ અહીં Ajanta, ORPAT અને Samay જેવી જાણીતી ઘડિયાળ બ્રાન્ડ્સના મેન્યુફેક્ચરિંગ યુનિટ્સ કાર્યરત છે.
વિકાસ અને ભવિષ્ય:
➡️ મોરબીનો ચારેય બાજુથી વિકાસ થઈ રહ્યો છે – ઉદ્યોગ, ટ્રાન્સપોર્ટ, ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને વેપારમાં મોટો ઉછાળો આવ્યો છે.
➡️ રેલવે અને હાઈવે કનેક્ટિવિટી મોરબીના ઉદ્યોગોને વધુ વેગ આપી રહી છે.
➡️ વર્તમાન અને ભવિષ્યની ઉદ્યોગ નીતિઓને કારણે મોરબી ભારતના સૌથી ઝડપી વિકસતા શહેરોમાં સામેલ છે.
મોરબી: પ્રગતિશીલ ઉદ્યોગ અને વૈશ્વિક વેપારનું ધરીયું