રશિયાના લુના-25ના ક્રેશ બાદ દેશ અને દુનિયાની નજર હવે ચંદ્રયાન-3 પર ટકેલી છે. ભારતનું આ પ્રતિષ્ઠિત મિશન બુધવાર, 23 ઓગસ્ટે સાંજે 6.4 કલાકે ચંદ્ર પર ઉતરશે. આ મિશનને સફળ બનાવવા માટે ઈસરોએ પોતાની તમામ તાકાત લગાવી દીધી છે, પરંતુ ચંદ્ર પરના આ મિશન માટે સૂર્યની પણ મહત્વની ભૂમિકા છે. અત્યારે ISRO લેન્ડિંગ માટે ચંદ્ર પર સૂર્યોદયની રાહ જોઈ રહ્યું છે ત્યારે કેમ સૂર્યોદયની રાહ જોવામાં આવી રહી છે અને તેનું ચંદ્ર અને ચંદ્રયાન 3 સાથે શું કનેક્શન છે ચાલો તે સમજીએ.
ચંદ્રયાન 3 કેમ સૂર્યોદયની જોશે રાહ?
ચંદ્રયાન 3 તમામ ભ્રમણ કક્ષા પાર કરીને ચાંદથી થોડા કિમી દૂર છે જે હવે 23 તારીખે ચાંદ પર પહોંચી જશે ત્યારે ચાંદ પર ચંદ્રયાન 3 સફળ લેન્ડિંગ થાય તે માટે યાન સૂર્યોદયની રાહ જોઈ રહ્યું છે જ્યારે રોવર પ્રજ્ઞાન સાથેનું લેન્ડર વિક્રમ ચંદ્રની નજીક પહોંચશે, ત્યારે તે સૂર્ય ભગવાનના દર્શન ન થાય ત્યાં સુધી લેન્ડ કરવાનો પ્રયાસ પણ નહીં કરે. જી હા તેના પાછળનું કારણ એ છે કે ચંદ્રયાન-3 સૂર્યપ્રકાશમાં જ ચંદ્રનો સ્પર્શ મેળવાનો પ્રયાસ કરશે. આ સમય દરમિયાન રોવર ચંદ્ર પર પોતાનું કામ પૂર્ણ કરશે. બહુવિધ કેમેરા કારણ કે વિક્રમ અને પ્રજ્ઞાન સૂર્યપ્રકાશથી ચાર્જ થશે અને તેમનું કામ કરી શકશે. ચંદ્રયાન-3 માટે સૂર્ય આ માટે જરુરી છે કે વિક્રમ અને પ્રજ્ઞાન તેનાથી ચાર્જ થાય.
સૂર્યની ભૂમિકા કેમ જરુરી?
ચંદ્રયાન-3નું વિક્રમ લેન્ડર હવે ચંદ્રની સપાટીની ખૂબ નજીક છે અને લેન્ડિંગ પહેલા આંતરિક તપાસ કરી રહ્યું છે. આ તપાસ દરમિયાન, વિક્રમ લેન્ડર પોતાને સોફ્ટ લેન્ડિંગની સ્થિતિમાં લાવશે, ત્યારબાદ સોફ્ટ લેન્ડિંગની પ્રક્રિયા 23 ઓગસ્ટથી શરૂ થશે. તમામ વિગતોની તપાસ કર્યા બાદ ઈસરોએ માહિતી આપી છે કે ચંદ્રયાન-3 23 ઓગસ્ટે એટલે કે બુધવારે સાંજે 6.4 કલાકે ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરશે.
14 દિવસ પછી શું થશે?
ઈસરોના અધ્યક્ષ એસ. સોમનાથના જણાવ્યા અનુસાર, જ્યારે સૂર્ય ચંદ્ર પર આથમશે ત્યારે લેન્ડર અને રોવરમાં કોઈ શક્તિ રહેશે નહીં અને તેઓ કામ કરવાનું બંધ કરી દેશે. જો કે, અમે કરેલા પરીક્ષણોમાં, અમે એ સિદ્ધ કર્યું છે કે બેટરી આગામી સૂર્યોદયમાં પણ ચાર્જ કરવામાં સક્ષમ હશે અને વિક્રમ-પ્રજ્ઞાન આગામી 14 દિવસ સુધી કામ કરી શકશે. જો કે, આ ફોર્મ્યુલા સંપૂર્ણપણે સફળ થશે કે નહીં તે ઘણા સંજોગો પર આધારિત છે.
ચંદ્રની સપાટી પર ઉતર્યા પછી, પ્રજ્ઞાન રોવર વિક્રમ લેન્ડરની આસપાસ હશે, કારણ કે ISRO લેન્ડર પર લગાવેલા કેમેરા દ્વારા રોવરની પ્રવૃત્તિનું પરીક્ષણ કરવા માંગે છે. પ્રજ્ઞાન રોવર પર પણ કેમેરા લગાવવામાં આવશે, જે તેમનું કામ કરશે અને ચંદ્રની સપાટીનું મૂલ્યાંકન કરશે. અત્યારે ઈસરોએ 14 દિવસ માટે તેની તમામ તૈયારીઓ કરી લીધી છે, જો લેન્ડર-રોવર ફરીથી સૂર્યોદય પછી ચાર્જ થઈ જશે, તો આગળનું કામ થશે અને પ્રજ્ઞાન રોવર વધુ મુસાફરી કરી શકશે. એટલે કે, તે સ્પષ્ટ છે કે મિશન ચંદ્રયાન-3 માટે સૂર્ય પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
