ભારત અને ઓમાનના સંબંધો ઐતિહાસિક રીતે મજબૂત રહ્યા છે, અને તાજેતરમાં આ સંબંધોને વધુ ઘનિષ્ઠ બનાવવા માટે વિવિધ પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે. ‘માંડવી ટૂ મસ્કત’ નામની ખાસ પુસ્તક વિમોચન એ જ પ્રયત્નનો એક ભાગ છે.
આ પુસ્તકમાં ઓમાનમાં વસેલા ભારતીયો, ખાસ કરીને ગુજરાતી સમુદાય, દ્વારા આપેલા યોગદાનને ઉજાગર કરવામાં આવ્યું છે. ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર અને ઓમાનના વિદેશ મંત્રી સૈયદ બદ્ર અલબુસૈદીએ આ પુસ્તકનું વિમોચન કર્યું હતું.
ભારત-ઓમાન સંબંધોની મુખ્ય ખાસિયતો:
- ઐતિહાસિક સાંસ્કૃતિક સંબંધો: ગુજરાતના વેપારીઓ પ્રાચીનકાળથી ઓમાન સાથે વેપાર કરતા આવ્યા છે. માંડવી (કચ્છ) અને મસ્કત (ઓમાન) વચ્ચેનો સમુદ્રી વેપાર ઇતિહાસ પુરાવો આપે છે.
- વ્યાપાર અને અર્થતંત્ર: ઓમાન ભારત માટે મહત્વનો વેપારી ભાગીદાર છે, ખાસ કરીને ઊર્જા (ક્રૂડ ઓઈલ અને LNG), રાસાયણિક અને ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગમાં સહયોગ છે.
- પ્રવાસી ભારતીયો: ઓમાનમાં 6 લાખથી વધુ ભારતીયો, ખાસ કરીને ગુજરાતી અને કેરળથી આવેલા લોકો, વસેલા છે, જે ઓમાનની અર્થવ્યવસ્થા અને વિકાસમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.
- રક્ષણ સહયોગ: ભારત અને ઓમાનની નૌકાદળો ‘નસીમ અલ બહેર’, હવાઈ દળ ‘ઇસ્ટર્ન બ્રીઝ’ અને THIRAL-TARGET’ જેવા સંયુક્ત મિશનમાં ભાગ લે છે.
- ખાદ્ય સુરક્ષા: ઓમાન અને ભારત વચ્ચે ખાદ્ય ઉત્પાદન અને કૃષિ વિકાસમાં સહયોગ વધતો જાય છે.
‘માંડવી ટૂ મસ્કત’ પુસ્તક ઓમાનમાં વસેલા ભારતીયોની વારસાગત કથાઓ અને તેઓ દ્વારા ઓમાનના વિકાસમાં આપેલા યોગદાનને ઉજાગર કરે છે. આ પુસ્તક બંને દેશો માટે એક નવા ઐતિહાસિક દસ્તાવેજ સમાન છે, જે દ્વિપક્ષીય સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવશે.
‘માંડવી ટૂ મસ્કત’ પુસ્તક ઓમાનમાં ભારતીય દૂતાવાસ દ્વારા ઑક્ટોબર 2023 થી મે 2024 દરમિયાન આયોજિત વ્યાપક વ્યાખ્યાન સીરીઝ પરથી આધારિત છે.
આ વ્યાખ્યાન સીરીઝનો ઉદ્દેશ ભારત-ઓમાન સંબંધોને મજબૂત બનાવવાનો અને તેમાં ગુજરાતી સમુદાય સહિત ભારતીય ડાયસ્પોરાના યોગદાનને ઉજાગર કરવાનો હતો. તત્કાલીન વિદેશ રાજ્યમંત્રી વી. મુરલીધરને આ સીરીઝનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું.
પુસ્તકની વિશેષતાઓ:
ઓમાનમાં ભારતીય સમુદાયના ઇતિહાસ અને યોગદાનનું દસ્તાવેજીકરણ
માંડવી (ગુજરાત) અને મસ્કત (ઓમાન) વચ્ચેની ઐતિહાસિક વેપારી જોડાણ પર પ્રકાશઆજના યુગમાં ભારત-ઓમાન દ્વિપક્ષીય સંબંધોના વિકાસને ઉજાગર કરતું વિશ્લેષણ
આ પુસ્તક માત્ર ભારતીયો માટે જ નહીં, પણ ઓમાનમાં ભારતીય વારસાની સમજણ માટે મહત્વપૂર્ણ ગ્રંથ બની રહેશે.
‘માંડવી ટૂ મસ્કત’ પુસ્તક વિશિષ્ટ રીતે વિદ્વાનો, ઇતિહાસકારો અને માનવશાસ્ત્રીઓ દ્વારા યોગદાન આપીને તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે.
યોગદાન આપનારા દેશો:
ભારત, ઓમાન, યુએસએ અને યુએઈના નિષ્ણાતોએ આ પુસ્તકમાં સંશોધન અને વિશ્લેષણ પૂરુ પાડ્યું છે.
આજે ઓમાનમાં વસતા ઐતિહાસિક ભારતીય પરિવારોની કથાઓનું સમાવિષ્ટ કર્યું છે.
વિશેષતાઓ:
ઐતિહાસિક દસ્તાવેજો અને વ્યક્તિગત આખ્યાનોનું મિશ્રણ
ભારતીય સમુદાયે ઓમાનના સમાજને આકાર આપવા ભજવેલી ભૂમિકા
શૈક્ષણિક અને સંશોધન આધારિત માહિતી
આ પુસ્તક ભારત-ઓમાન સંસ્કૃતિના મિશ્રણ અને દ્વિપક્ષીય સંબંધોને સમજવા માટે એક અનોખું ગ્રંથ છે, જે ભૂતકાળ અને વર્તમાન બંનેને જોડે છે.
‘માંડવી ટૂ મસ્કત’ માત્ર ઐતિહાસિક દસ્તાવેજ જ નથી, પણ ભારત અને તેના વૈશ્વિક ડાયસ્પોરા વચ્ચેના ગાઢ જોડાણને પ્રતિબિંબિત કરતું ગ્રંથ છે.
વિશ્વભરમાં ભારતીય ડાયસ્પોરાના યોગદાનને ઉજવવાનું ભારતનું દ્રષ્ટિકોણ
વિદેશમાં વસતા ભારતીય સમુદાય સાથેની જોડાણને મજબૂત બનાવવાના પ્રયાસો
ભારત-ઓમાન સંબંધોને ઊંડા અને સ્થાયી બનાવવામાં ઓમાન સ્થિત ભારતીયોની ભૂમિકા
આ પુસ્તક ભારતની વૈશ્વિક પહોંચ અને તેના સમુદાયને જોડવાની પ્રતિબદ્ધતાનું પ્રતીક છે, જે સંસ્કૃતિ, અર્થતંત્ર અને સમુદાય ઘડતર જેવા વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ભારતીયોની ભૂમિકા પર પ્રકાશ પાડે છે.
