રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હીથી એક મોટા સમાચાર સામે આવ્યા છે. વાસ્તવમાં દિલ્હી-NCR ની વધતી જતી વાયુ પ્રદૂષણની સમસ્યાને કાબુમાં લેવા માટે કમિશન ફોર એર ક્વોલિટી મેનેજમેન્ટ (CAQM) એ એક ઐતિહાસિક પગલું ભર્યું છે. 1 જાન્યુઆરી 2026થી કોઈપણ નવા પેટ્રોલ અથવા ડીઝલ વાહનને કેબ એગ્રીગેટર, ડિલિવરી કંપની અથવા ઈ-કોમર્સ ફ્લીટમાં સામેલ કરી શકાશે નહીં. વાસ્તવમાં આ નિર્ણયનો હેતુ દિલ્હી-NCR ક્ષેત્રને ઝીરો એમિશન ટ્રાન્સપોર્ટ ઝોન તરફ લઈ જવાનો છે.
આ પ્રતિબંધ કોના પર લાદવામાં આવશે?
આ પ્રતિબંધ ફક્ત ટેક્સીઓ પૂરતો મર્યાદિત રહેશે નહીં પરંતુ કોમર્શિયલ અને ડિલિવરી વાહનોની વિશાળ શ્રેણીને પણ આવરી લેશે. આમાં ઓલા અને ઉબેર જેવી કેબ એગ્રીગેટર ટેક્સીઓ, ફ્લિપકાર્ટ અને એમેઝોન જેવા ઈ-કોમર્સ ડિલિવરી વાહનો, ઝોમેટો અને સ્વિગી જેવી ફૂડ ડિલિવરી બાઇક, છોટા હાથી અને ટાટા એસ જેવા હળવા કોમર્શિયલ વાહનો (LCV), અને ગુડ્સ કેરિયર્સ અને લોજિસ્ટિક્સ વાનનો સમાવેશ થાય છે. આ બધી શ્રેણીઓમાં 1 જાન્યુઆરી, 2026થી ફક્ત CNG અથવા ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માટે જ નવી નોંધણીની મંજૂરી આપવામાં આવશે.
માલવાહક વાહનો અને લોજિસ્ટિક્સ વાન
કયા વિકલ્પો ઉપલબ્ધ રહેશે?
આ નિર્ણય દિલ્હી સરકાર દ્વારા 2023 માં જાહેર કરાયેલ “મોટર વ્હીકલ એગ્રીગેટર અને ડિલિવરી સર્વિસ પ્રોવાઇડર સ્કીમ” નું વિસ્તરણ છે. આ યોજના હેઠળ 25 કે તેથી વધુ વાહનો ધરાવતી બધી કંપનીઓએ સરકારી પોર્ટલ પર બધા વાહનોની ફરજિયાત નોંધણી કરાવવી પડશે. આ પ્રક્રિયા સર્વેક્ષણ, નિરીક્ષણ અને પાલન દેખરેખને વધુ અસરકારક રીતે કરી શકશે. ઉપરાંત આ પગલું EV નીતિ 2030 ના લક્ષ્યોને મજબૂત બનાવશે.
આ રાજ્યોમાં પણ હશે આ નિયમ ?
આ નિયમ ફક્ત દિલ્હી પૂરતો મર્યાદિત રહેશે નહીં. CAQM એ હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશ અને રાજસ્થાન જેવા પડોશી રાજ્યોને પણ અપીલ કરી છે કે, તેઓ તેમના શહેરી વિસ્તારો જેમ કે ગુરુગ્રામ, ફરીદાબાદ, નોઈડા અને ગાઝિયાબાદમાં સમાન નિયમો લાગુ કરે. આ વિસ્તારોમાં મોટી સંખ્યામાં વાહનો છે અને તેઓ વાયુ પ્રદૂષણમાં મોટો ફાળો આપે છે. તેથી સમગ્ર NCR ક્ષેત્રમાં એક સમાન નીતિ લાગુ કરવી જરૂરી છે જેથી હવાની ગુણવત્તામાં વાસ્તવિક અને વ્યાપક સુધારો થઈ શકે.
