રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે UPI યુઝર્સ માટે મોટો નિર્ણય લીધો છે. આ નિર્ણય એવા લોકો માટે છે જેઓ UPI લાઇટનો ઉપયોગ કરે છે. વાસ્તવમાં, RBIએ UPI Lite યુઝર્સ માટે ટ્રાન્ઝેક્શન લિમિટ વધારી છે. હવે યુઝર્સ આ ફીચરથી 500 રૂપિયા સુધી ટ્રાન્ઝેક્શન કરી શકશે અને યુઝર્સને પિનની જરૂર પણ નહીં પડે. બીજી તરફ, સરકારે ટૂંક સમયમાં ઑફલાઇન પેમેન્ટ મોડ શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી છે. UPI લાઇટ NCPI અને RBI દ્વારા સપ્ટેમ્બર 2022 માં દરેક માટે લોન્ચ કરવામાં આવી હતી. તેને UPIનું ખૂબ જ સરળ વર્ઝન માનવામાં આવે છે.
લિમિટ વધારી
યુપીઆઈનું આ લાઇટ વર્ઝન એ ઉદ્દેશ્ય સાથે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું છે કે જેથી યુઝર્સને બેંકોની પ્રોસેસિંગ નિષ્ફળતાને કારણે સમસ્યાઓનો સામનો ન કરવો પડે. UPI ના દરેક વપરાશકર્તા UPI લાઇટનો ઉપયોગ કરી શકે છે. જો મર્યાદાની વાત કરીએ તો UPI દ્વારા દરરોજ એક લાખ રૂપિયાનું ટ્રાન્ઝેક્શન થઈ શકે છે. હવે 500 રૂપિયાનું ટ્રાન્ઝેક્શન UPI લાઇટ દ્વારા કરી શકાય છે. આજથી પહેલા આ મર્યાદા માત્ર રૂ.200 હતી. RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે જણાવ્યું હતું કે આ સુવિધા માત્ર રિટેલ સેક્ટરને ડિજિટલી સક્ષમ બનાવશે નહીં, પરંતુ જ્યાં ઇન્ટરનેટ/ટેલિકોમ કનેક્ટિવિટી નબળી છે અથવા ઉપલબ્ધ નથી ત્યાં નાની રકમના વ્યવહારોને પણ મંજૂરી આપશે.
AI આધારિત ટ્રાન્ઝેક્શન પણ શરૂ થશે
બીજી તરફ, નવા પેમેન્ટ મોડનો અર્થ એ છે કે યુપીઆઈ પર પેમેન્ટની ચૂકવણીની સુવિધા શરૂ થવા જઈ રહી છે. આરબીઆઈ દ્વારા જાહેર કરાયેલા નિવેદન અનુસાર, આના દ્વારા યુઝર્સ ટ્રાન્ઝેક્શન માટે આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ AI-આધારિત સિસ્ટમ સાથે સંવાદ કરી શકશે. આ સંપૂર્ણપણે સલામત અને સુરક્ષિત વ્યવહાર હશે. આ વિકલ્પ ટૂંક સમયમાં સ્માર્ટફોન અને ફીચર ફોન આધારિત UPI પ્લેટફોર્મ બંને પર ઉપલબ્ધ થશે. તેનાથી દેશમાં ડિજિટલ સેક્ટરનો વિસ્તાર થશે. હિન્દી અને અંગ્રેજી પછી તેને અન્ય ભારતીય ભાષાઓમાં પણ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે. આરબીઆઈના જણાવ્યા અનુસાર, આ તમામ ઘોષણાઓ અંગે નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) ને ટૂંક સમયમાં સૂચનાઓ જાહેર કરવામાં આવશે.
ફુગાવાની આગાહીમાં વધારો થયો છે
બીજી તરફ, ભલે આરબીઆઈએ વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી અને ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં જીડીપીનો અંદાજ 6.5 ટકા રાખ્યો છે, પરંતુ ફુગાવાના અંદાજમાં વધારો કર્યો છે. આરબીઆઈ ગવર્નરે કહ્યું છે કે ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં ફુગાવાનો દર ઘટીને 5.4 ટકા થઈ શકે છે, જ્યારે જૂન મહિનામાં તેને 5.1 ટકા પર રાખવામાં આવ્યો છે. બીજી તરફ, જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર 2023 માટે CPI ફુગાવાનો અંદાજ 5.2 ટકાથી વધારીને 6.2 ટકા કરવામાં આવ્યો છે. ઓક્ટોબર-ડિસેમ્બર 2023 માટે CPI ફુગાવાનો અનુમાન 5.4 ટકાથી વધારીને 5.7 ટકા કરવામાં આવ્યો છે.
