કેન્દ્રીય શિક્ષણ પ્રધાન ધર્મેન્દ્ર પ્રધાન દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલી નવી UGC માર્ગદર્શિકા મુજબ, હવે ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં (HEIs) આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર બનવા માટે UGC NET પરીક્ષા પાસ કરવી જરૂરી રહેશે નહીં.
મહત્વના મુદ્દાઓ:
- UGC NETની આથેરીટી: અત્યાર સુધી, NET, SET, અથવા SLET પાસ કરવી આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસરની લાયકાત માટે મર્યાદિત વિકલ્પો પૈકીનું મુખ્ય માપદંડ હતું.
- વિષયમાં લાયકાત: નવા મસુદામાર્ગદર્શિકા મુજબ, વિશેષ વિષયમાં લાયકાત ધરાવતા ઉમેદવારો માટે NET શરત નહીં રહે.
- પ્રતિસાદ માટે ખુલ્લું: આ માર્ગદર્શિકા UGCની સત્તાવાર વેબસાઇટ પર પોસ્ટ કરવામાં આવી છે, જ્યાંથી હિતધારકો અને ઉદ્યોગ નિષ્ણાતો પોતાના પ્રતિસાદ આપી શકે છે.
- લાગુ થવાની તારીખ: આ નવી નીતિ 5 ફેબ્રુઆરી, 2025 પછી અમલમાં મૂકવામાં આવે તેવી શક્યતા છે.
નીતિનો આશય:
- વિદ્વત્તા અને વ્યાવસાયિક કુશળતા ધરાવતા પ્રાર્થીઓને વધુ અવકાશ આપવા માટે.
- શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં નવા વિકલ્પો ઉપલબ્ધ કરાવવાની દિશામાં મહત્ત્વનું પગલું.
- વિદ્યાર્થીઓ અને પ્રોફેસરશિપમાં રસ ધરાવતા વ્યક્તિઓ માટે કાર્યક્ષેત્ર વિસ્તૃત કરવું.
આ નિર્ણય ઉચ્ચ શિક્ષણના ક્ષેત્રમાં નવું અભિગમ છે, જે પ્રતિસાદ અને ચર્ચા માટે ખુલે છે, અને તે વિદ્વત્તાના નવા માનદંડો સ્થાપિત કરી શકે છે.
UGC માર્ગદર્શિકા 2024 મુજબ, સહાયક પ્રોફેસર (Assistant Professor) અને વાઇસ ચાન્સેલર (Vice Chancellor) ની નિમણૂક માટે મહત્વના પરિવર્તનો રજૂ કરવામાં આવ્યા છે, જે શૈક્ષણિક નીતિમાં મોટો બદલાવ લાવે છે.
સહાયક પ્રોફેસર માટે નવા નિયમો:
- NET માટે નવો અભિગમ:
- અગાઉ, ઉમેદવારોને તે જ વિષયમાં NET લાયકાત રાખવી આવશ્યક હતી જેમાં તેઓએ પોસ્ટગ્રેજ્યુએટ (PG) કર્યું હોય.
- નવા નિયમો મુજબ, પીજી સિવાયના અન્ય વિષયોમાંથી NET લાયકાત મેળવવી શક્ય છે.
- Ph.D. ધારકો માટે છૂટછાટ:
- NET વિના સીધા Ph.D. પૂર્ણ કરનારાઓ પણ સહાયક પ્રોફેસરની જગ્યા માટે અરજી કરી શકે છે.
- આ પદ માટે વધુ વિકલ્પો ઉપલબ્ધ કરવામાં આવ્યા છે, જે કુશળ અને વિશેષ શિક્ષણ ધરાવતા ઉમેદવારો માટે લાભદાયી થશે.
વાઇસ ચાન્સેલર માટેના સુધારા:
- અનુભવની નવી શરત:
- અગાઉ વાઇસ ચાન્સેલર બનવા માટે 10 વર્ષનો અધ્યાપન અનુભવ જરૂરી હતો.
- હવે, તે બદલવામાં આવી છે, અને વિશેષ ક્ષેત્રોમાં 10 વર્ષના વરિષ્ઠ સ્તરે કામ કરવાનો અનુભવ ધરાવનાર અને ઉત્તમ ટ્રેક રેકોર્ડ ધરાવતા નિષ્ણાતો માટે પણ માર્ગ ખૂલ્લો છે.
- નિયુક્તિ પ્રક્રિયા:
- વાઇસ ચાન્સેલરની નિમણૂક માટે એક કમિટી બનાવવામાં આવશે, જે ઉમેદવારના કૌશલ્ય અને અહિતાર યોગ્યતા પર આધારિત નિર્ણય કરશે.
UGC ચેરમેનના મંતવ્યો:
UGC ચેરમેન એમ. જગદીશ કુમારના જણાવ્યા મુજબ, આ નવા નિયમોનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ઉચ્ચ શિક્ષણમાં વિકલ્પો, સ્વતંત્રતા, અને સુગમતા વધારવાનો છે.
પરિણામ:
- આ નીતિથી વિદ્યાર્થીઓ અને નિષ્ણાતો માટે નવા માર્ગ ખુલશે.
- વાઇસ ચાન્સેલર પદ માટે શૈક્ષણિક અને વ્યવસાયિક બંને પૃષ્ઠભૂમિમાંથી પ્રતિભાઓની પસંદગી શક્ય બનશે.
- વિવિધ વિષયોમાં પ્રતિભાશાળી ફેકલ્ટી લાવવાને વધુ પ્રોત્સાહન મળશે.
આ નીતિ શૈક્ષણિક ક્ષેત્રને વધુ આવકાર્ય અને આધુનિક બનાવવા માટેનો પ્રયાસ છે, જે વિદ્યાર્થીઓ અને સંસ્થાઓ માટે તર્કસંગતતા લાવે છે.
