તાજેતરની ઘટનાઓ અફઘાનિસ્તાન અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના તણાવને વધુ ઊંડો બનાવે છે. આ સ્થિતિ અનેક સ્તરે મહત્વપૂર્ણ છે, ખાસ કરીને સુરક્ષા, રાજકીય, અને આંચલિક સ્થિરતાને ધ્યાનમાં રાખીને. અહીં મુખ્ય મુદ્દાઓ પર ધ્યાન દોરવામાં આવે છે:
1. તાલિબાનનો પ્રતિક્રમ અને પાકિસ્તાનનો રણનિતિક પરિપ્રેક્ષ્ય:
- અફઘાન તાલિબાનના 15,000 લડવૈયાઓએ ખોસ્ત અને પક્તિકા વિસ્તારના પાકિસ્તાની સૈન્ય ચોકીઓ પર કબજો કરી લીધો છે.
- પાકિસ્તાની સૈનિકોએ જમાવટ છોડી દીધી છે અને ખાલી થયેલી ચોકીઓ સળગાવવાના કેસ પણ સામે આવ્યા છે.
- આ પ્રતિક્રિયા 24 ડિસેમ્બરે પાકિસ્તાન દ્વારા અફઘાનિસ્થાનમાં કરાયેલા વાયુહુમલાના જવાબમાં છે, જેમાં 46 નાગરિકો માર્યા ગયા હતા.
2. ટીટીપીનો ટેકો અને ડૂરંડ લાઇન પર વિવાદ:
- તહરીક-એ-તાલિબાન પાકિસ્તાન (TTP), જેને પાકિસ્તાન આતંકવાદી સંગઠન માને છે, તાલિબાનને સાથ આપી રહ્યું છે.
- TTP અને અફઘાન તાલિબાનનો સંયુક્ત પ્રયાસ પાકિસ્તાન માટે વિશાળ ચિંતાનો વિષય છે, ખાસ કરીને તેના ઉત્તર-પશ્ચિમમાં.
- અફઘાન સરકારે ડૂરંડ લાઇનને માન્યતા આપવાનો ઇનકાર કર્યો છે, જે બ્રિટિશ શાસનના સમયમાં નક્કી કરવામાં આવી હતી, અને આ વિવાદને વધુ તીવ્ર બનાવે છે.
3. પાકિસ્તાનના આર્મી ચીફનું મૌન અને સેનાની મર્યાદિત પ્રતિક્રિયા:
- આર્મી ચીફ અસીમ મુનીરે હજી સુધી જાહેરમાં તાલિબાન સામે કોઇ નિવેદન આપ્યું નથી.
- પાકિસ્તાન સરકારી સ્તરે આ તણાવને વધુ ઉગ્ર બનાવતા ટાળવા મૌન રહેલ છે.
4. આંચલિક અસર અને જિયોપોલિટિકલ પરિપ્રેક્ષ્ય:
- આ તણાવે દક્ષિણ એશિયામાં સ્થિરતાને ખતરામાં મૂકી છે, ખાસ કરીને જ્યારે આફઘાન તાલિબાન અને TTPના સાથસાથે આક્રમક વલણ જોવા મળે છે.
- ભારત, ઈરાન, ચીન, અને રશિયા જેવી પાડોશી અને પ્રભાવશાળી ભૂમિકા ધરાવતી રાષ્ટ્રો માટે આ ઘર્ષણ જિયોપોલિટિકલ મહત્વ ધરાવે છે.
5. વિશ્લેષણ અને આગાહીઓ:
- અફઘાન તાલિબાન અને TTPનું સંયુક્ત મોરચો પાકિસ્તાન માટે લાંબા ગાળે સેનાકીય અને આર્થિક પડકારો ઉભા કરશે.
- ડૂરંડ લાઇન વિવાદ, જે વર્ષોથી ચાલી રહ્યો છે, હવે પાકિસ્તાનના આંતરિક ભાગોમાં અફઘાન દાવાને મજબૂત બનાવી શકે છે.
- આ પરિસ્થિતિમાં ભારત અને અન્ય દેશો માટે આંચલિક રાજનીતિમાં જુસ્સાદાર ભૂમિકા લેવા માટે અવકાશ ઉભો થાય છે.
આ સ્થિતિના નિવારણ માટે પાકિસ્તાનને રાજકીય સ્તરે વધુ સક્રિય થવું પડશે, અને સાથે જ આંતરરાષ્ટ્રીય મંચ પર ટેકો મેળવવો પડશે.
પાકિસ્તાનના આર્મી ચીફ મુનીર હવે અફઘાન તાલિબાન સામે મૌન
પાકિસ્તાની આર્મી ચીફ અસીમ મુનીર અત્યાર સુધી અફઘાન તાલિબાન સામે મૌન છે. મુનીરે 24મી ડિસેમ્બરે અફઘાન વિસ્તારોમાં પાકિસ્તાને કરેલી એરસ્ટ્રાઈક અંગે હજુ સુધી કોઈ નિવેદન આપ્યું નથી. જાણકારોનું માનવું છે કે પાકિસ્તાન સૈન્ય જાહેરમાં નિવેદન આપીને અફઘાન તાલિબાન સાથે મોરચો ખોલવા માંગતી નથી.
અફઘાનનો ડૂરંડ લાઇનને સ્વીકારવાનો ઇનકાર, આ બ્રિટિશ રાજનો વારસો
તાલિબાન સરકારે પાકિસ્તાન સરહદ પર તેના લડવૈયાઓના જમાવડ વચ્ચે ડૂરંડ લાઇનને સ્વીકારવાનો ઇનકાર કરી દીધો છે. અફઘાનિસ્તાનનું કહેવું છે કે આ સરહદ બ્રિટિશ રાજ દરમિયાન બનાવવામાં આવી. આવી સ્થિતિમાં અફઘાનિસ્તાન હવે પાકિસ્તાનના અંદરના ઉત્તર-પશ્ચિમના ઘણા વિસ્તારો પર દાવો મજબૂત કરશે.
