શ્રીલંકાના પ્રમુખ અનુરા કુમારા દિસાનાયકા હાલમાં ભારતના પ્રવાસે છે. સોમવારે તેમણે પીએમ મોદી સાથે મુલાકાત કરી હતી. બંને દેશોના નેતાઓ વચ્ચેની વાતચીત દરમિયાન ઘણાં મહત્ત્વના નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા હતા. બંને દેશે પોતાની ભાગીદારીને વિસ્તારવા માટે ભવિષ્યવાદી દ્રષ્ટિકોણ અપનાવ્યો છે. બંને દેશો વચ્ચે કનેક્ટિવિટી પર ભાર મૂકવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. બંને દેશોએ ટૂંક સમયમાં એક સંરક્ષણ સહયોગ કરાર પૂર્ણ કરવાનો સંકલ્પ કર્યો હતો, આ સાથે જ વીજળી ગ્રીડ કનેક્ટિવિટી અને મલ્ટિ-પ્રોડક્ટ પેટ્રોલિયમ પાઈપલાઈનોની સ્થાપના કરીને ઉર્જા સંબંધોને વધારવાનો નિર્ણય કર્યો છે.
પીએમ મોદીએ કહ્યું કે, બંને પક્ષોએ ભારત-શ્રીલંકા આર્થિક ભાગીદારી માટે રોકાણ આધારિત વિકાસ અને કનેક્ટિવિટી પર ભાર મૂકવાનો નિર્ણય કર્યો અને એ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો કે ભૌતિક, ડિજિટલ અને ઊર્જા કનેક્ટિવિટી સહયોગના પ્રમુખ સ્તંભ હશે.
પાવર ગ્રીડ કનેક્ટિવિટી અને મલ્ટિ-પ્રોડક્ટ પેટ્રોલિયમ પાઈપલાઈનની સ્થાપના માટે કામ કરવામાં આવશે. ભારત ટાપુ રાષ્ટ્રના પાવર પ્લાન્ટ્સને લિક્વિફાઈડ નેચરલ ગેસ સપ્લાય કરશે.
વડાપ્રધાને એ પણ જાહેરાત કરી કે, બંને દેશો વચ્ચે કનેક્ટિવિટીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે રામેશ્વરમ અને તલાઈમનાર વચ્ચે એક નૌકા સેવા શરૂ કરવામાં આવશે.
હાઈડ્રોગ્રાફી અને સુરક્ષા સહકાર પર ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચે થયેલા તાજેતરના કરારો બંને દેશોના દ્વિપક્ષીય સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવાના દિશામાં મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નિવેદનથી સ્પષ્ટ થાય છે કે બંને દેશો તેમના સંયુક્ત સુરક્ષા હિતો અને સમુદ્રી ક્ષેત્રના સંશોધન માટે સંકલિત રીતે આગળ વધવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે.
મુખ્ય મુદ્દાઓ:
- હાઈડ્રોગ્રાફી સહકાર:
- બંને દેશો હાઈડ્રોગ્રાફીક ડેટાના સંશોધન અને મેપિંગ પર સાથે કામ કરશે.
- સમુદ્રી સીમાઓના આધુનિકીકરણ અને સચોટ ડેટાના ઉપયોગ માટે આ કરાર મહત્વપૂર્ણ સાબિત થશે.
- દરિયાઈ માર્ગોની સલામતી અને સંશોધન માટે ભારતીય ટેકનોલોજી અને વિશેષજ્ઞતા લાભદાયી બની શકે છે.
- રક્ષા સહયોગ કરાર:
- આ કરારને ટૂંક સમયમાં અંતિમ રૂપ આપવામાં આવશે, જે રક્ષણાત્મક સહયોગ માટે એક નવી ઉંચાઈ પર પહોંચાડશે.
- ભારતીય નૌકાદળ અને શ્રીલંકાના દરિયાઈ સુરક્ષા દળો વચ્ચે વધુ સારું સંકલન થશે.
- માછીમારોના પ્રશ્નો:
- આ વિવાદ ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચે લાંબા સમયથી ચર્ચાનો વિષય રહ્યો છે.
- બંને દેશોએ માનવતાવાદી દ્રષ્ટિકોણ સાથે માછીમારોના આજીવિકા સંબંધિત પ્રશ્નોનો ઉકેલ લાવવાની પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવી છે.
- તમિલ સમુદાયના મુદ્દાઓ:
- શ્રીલંકાના તમિલ સમુદાયના સ્વતંત્રતા અને વિકાસ માટે ભારતે ફરી પોતાનું સમર્થન વ્યક્ત કર્યું છે.
- વડાપ્રધાન મોદીએ શ્રીલંકાની સરકાર પર આ મુદ્દે તાકીદપૂર્વક પગલાં ભરવા અને સમુદાયની આશાઓ પૂર્ણ કરવા માટે ભાર મૂક્યો છે.
પ્રતિષ્ઠિત પ્રભાવ:
- સમુદ્રી સહકાર: હાઈડ્રોગ્રાફી સહિત દરિયાઈ સુરક્ષા પર વધતા સહકારથી હિંદ મહાસાગર વિસ્તારમાં સ્થિરતા અને વાણિજ્યિક માર્ગોની સુરક્ષા વધુ મજબૂત થશે.
- તમિલ સમસ્યાનો ઉકેલ: ભારતે શ્રીલંકામાં તમિલ સમુદાય માટે વિકાસના માર્ગો સુનિશ્ચિત કરવા આ મુદ્દે એક નર્મ મજબૂત દ્રષ્ટિકોણ અપનાવ્યો છે.
- આર્થિક સહયોગ: આ કરારોથી વેપાર અને રોકાણના નવા માધ્યમો માટેના માર્ગ વધુ ખુલશે.
આગળનો માર્ગ:
- હાઈડ્રોગ્રાફી પર પ્રારંભિક પ્રોજેક્ટ્સને ઝડપી ગતિ આપવી.
- રક્ષા સહકારના તહદ સંયુક્ત અભ્યાસક્રમો અને તાલીમ યોજવું.
- માછીમારોના વિવાદનો ઉકેલ લાવવા માટે મેકેનિઝમની રચના કરવી.
- તમિલ સમુદાયના પ્રગતિ માટે શ્રીલંકા પર કૂટનૈતિક દબાણ લાવીને તેના અમલને સુનિશ્ચિત કરવું.
આ કરારો અને વાટાઘાટો માત્ર ભારત-શ્રીલંકા સંબંધોને મજબૂત બનાવે છે નહીં, પરંતુ સમુદ્રી ક્ષેત્રમાં ભારતના વ્યૂહાત્મક ધ્યેયો માટે પણ ઉત્તમ તકો ઉભી કરે છે.
