ચૈત્રી નવરાત્રી ચાલી રહી છે ત્યારે વાત એક એવા મંદિર વિશે જેના વિશે કદાચ તમે પહેલા ક્યારેય નહીં સાંભળ્યું હોય. આ કાલી મંદિર ખૂબ ચમત્કારિક છે અને ઉત્તરાખંડની રાજધાની દેહરાદૂન પાસે સ્થિત છે. દેહરાદૂનથી મંદિરનું અંતર ફક્ત 7 કિલોમીટર છે. એવું માનવામાં આવે છે કે માતાના આ ચમત્કારિક મંદિરમાં લગભગ 100 વર્ષથી અખંડ જ્યોત સતત પ્રજ્વલિત છે. નવરાત્રી નિમિત્તે અહીં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો માતાના દર્શન માટે આવે છે. આ ઉપરાંત પણ દર શનિવારે માતા દેવીના દર્શન કરવા આવે છે.
ડાટ કાલી મંદિરનો ઇતિહાસ
ડાટ કાલી મંદિરની સ્થાપના લગભગ 219 વર્ષ પહેલાં શિવાલિક પર્વતોમાં થઈ હતી. ત્યારે ડાલ કાલી માતાનું નામ મા ઘાટવાલી હતું. જોકે 1804 માં દેહરાદૂન નજીક મંદિરની પુનઃસ્થાપના કરવામાં આવી અને મા ઘાટેવાલી પરથી દેવી ડાટ કાલી મા તરીકે જાણીતી થઈ.
માતાનો પરચો અંગ્રેજોને પણ મળ્યો
એવું માનવામાં આવે છે કે બ્રિટિશ કાળમાં જ્યારે સહારનપુર રોડ પર ટનલ બનાવવામાં આવી રહી હતી ત્યારે ઘણા પ્રયાસો પછી પણ ટનલ બનાવી શકાઈ ન હતી. જ્યારે પણ કામદારો ટનલમાંથી કાટમાળ દૂર કરતા ત્યારે કાટમાળ ફરીથી ત્યાં ભરાઈ જતો. આ બધું જોઈને બ્રિટિશ અધિકારીઓ, કારીગરો તેમજ આસપાસના લોકો ચિંતિત થઈ ગયા. એવું માનવામાં આવે છે કે પછી મા ઘાટેવાલી મંદિરના પૂજારીના સ્વપ્નમાં આવી અને તેમને ટનલ પાસે પોતાનું મંદિર સ્થાપિત કરવા કહ્યું. આ પછી 1804માં મહંત સુખબીર ગુસૈન દ્વારા ટનલ પાસે મંદિરની સ્થાપના કરવામાં આવી. મંદિરની સ્થાપના પછી તરત જ ટનલનું કામ સરળતાથી પૂર્ણ થયું જેણે સ્થાનિક લોકો અને બ્રિટિશ અધિકારીઓને આશ્ચર્યચકિત કરી દીધા હતા.
કેવી રીતે પડ્યું ડાટવાળી નામ ?
ઉત્તરાખંડના જે વિસ્તારમાં આ મંદિર આવેલું છે ત્યાં આ ટનલને ડાટ પણ કહેવામાં આવે છે. ટનલના નિર્માણમાં ભક્તોને માતા કાલીનો સહયોગ મળ્યો હતો તેથી ઘાટેવાલી માતાનું નામ ડાટ કાલી પડ્યું.
વાહનોની દેવી તરીકે પણ પ્રખ્યાત
દહેરાદૂનથી હરિદ્વાર, ઋષિકેશ જતા મુસાફરો માટે ડાટ કાલી મંદિર એક મહત્વપૂર્ણ સ્ટોપ છે. મોટાભાગના લોકો અહીં પોતાના વાહનો રોકે છે અને માતા દેવીના આશીર્વાદ લીધા પછી જ આગળ વધે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મંદિરમાંથી લેવામાં આવેલી ચુંદડી વાહન અને તેના ચાલકનું પણ રક્ષણ કરે છે. ઘણા લોકો અહીં નવા વાહનની પૂજા કરવા માટે પણ આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મા ડાટ કાલી પોતાના ભક્તોને તમામ પ્રકારના માર્ગ અકસ્માતોથી પણ રક્ષણ આપે છે. એટલા માટે મા ડાટ કાલીને વાહનોની દેવી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
પ્રસાદ અને ભેટ
ડાટ કાલી માતાના મંદિરમાં ભક્તો નાળિયેર, ચુંદડી અને અન્ય પૂજા સામગ્રી ચઢાવે છે. અહીં મળતો પ્રસાદ ભક્તોમાં ખાસ લોકપ્રિય છે.
વિશેષ પૂજા
ચૈત્રી અને શારદીય નવરાત્રીની સાથે દર શનિવારે ડાટ કાલી મંદિરમાં ખાસ પૂજાનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે. એવી માન્યતા છે કે અહીં ઇચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે. મા કાલીના આશીર્વાદથી લગ્ન જીવનમાં પણ ખુશીઓ આવે છે તેથી નવપરિણીત યુગલો પણ અહીં દર્શન કરવા આવે છે. માતા ડાટ કાલી ખાસ કરીને સ્થાનિક લોકો માટે એક રક્ષક દેવી જેવી છે.
