ચીન ભૂટાનના ઉત્તરીય વિસ્તારોની નજીક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો ઝડપથી વિકાસ કરી રહ્યું છે. સેટેલાઇટ તસવીરો પરથી આ વાત સામે આવી છે. આ તસવીરો એવા સમયે સામે આવી છે જ્યારે ચીન અને ભૂટાન સરહદ વિવાદ ઉકેલવા માટે વાતચીત કરી રહ્યા છે.
નવી તસવીરો બેયુલ ખેનપાજોંગ વિસ્તારની છે. આ વિસ્તાર રાજવી પરિવાર સાથે જોડાયેલો છે. અમેરિકાની મેક્સર ટેક્નોલોજી દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલી સેટેલાઇટ તસવીરોમાં બેયુલ ખેંપાજોંગમાં છેલ્લા 3 વર્ષમાં કરવામાં આવેલ ચીની બાંધકામ દર્શાવે છે. ચીને અહીં શાહી પરિવારની જમીનો પર ઈમારતો અને રસ્તાઓ બનાવ્યા છે.
લંડન યુનિવર્સિટીના સ્કૂલ ઓફ ઓરિએન્ટલ એન્ડ આફ્રિકન સ્ટડીઝ (SOAS)માં તિબેટીયન ઈતિહાસના નિષ્ણાત પ્રોફેસર રોબર્ટ બાર્નેટ કહે છે કે ચીનની આ પ્રવૃત્તિઓ તેની મહત્વાકાંક્ષાઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેમણે કહ્યું કે, ભૂટાન માટે બેયુલ ખેનપાજોંગનું સાંસ્કૃતિક મહત્વ છે તે જાણવા છતાં ચીન બાંધકામ કરી રહ્યું છે. તે જાણે છે કે ભૂતાન આ કાર્યવાહીનો જવાબ આપી શકે તેમ નથી.
નિષ્ણાતો કહે છે કે રાજવી પરિવારના પૂર્વજોનો વારસો પહાડી વિસ્તાર સુધી વિસ્તરેલો છે. આના પર ચીનનો કબજો છે. આમ છતાં ભૂટાન સરકાર અહીં ચીનના કબજાને રોકવામાં નિષ્ફળ રહી છે.
ચીન અને ભૂટાન વચ્ચે સરહદ નક્કી કરવા પર વાતચીત ચાલી રહી છે
ભૂટાન તેના ક્ષેત્રમાં ચીનની ઘૂસણખોરીને હંમેશા માટે સમાપ્ત કરવાના પ્રયાસમાં ચીન સાથે સંબંધો વધારી રહ્યું છે. બંને દેશો સરહદ નક્કી કરવા માટે વાતચીત કરી રહ્યા છે. ઑક્ટોબર 2023માં, ભૂટાનના વિદેશ પ્રધાન ટેન્ડી દોરજીએ બેઇજિંગમાં ચીનના વિદેશ પ્રધાન સાથે મુલાકાત કરી હતી.
ભૂટાનના વિદેશ મંત્રી દોરજી સાથેની મુલાકાતમાં ચીનના વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું હતું કે ચીન સરહદ વિવાદ ઉકેલવા માટે તૈયાર છે. ભૂટાનના વડાપ્રધાન લોટે શેરિંગે પણ તાજેતરમાં એક ઈન્ટરવ્યુમાં ડોકલામ જમીનની આપ-લે કરવાના ચીનના પ્રસ્તાવનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો.
ચીન જાકરલુંગ ઘાટીમાં પણ બે મોટા ગામો બનાવી રહ્યું છે
ચીન પોતાના લોકોના રહેવા માટે જાકરલુંગ ઘાટીમાં 129 ઈમારતો બનાવી રહ્યું છે. થોડે દૂર 62 બિલ્ડીંગનું બાંધકામ પણ ચાલી રહ્યું છે. આનાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે ચીન ભૂટાનમાં બે મોટા ગામો સ્થાપી રહ્યું છે. લંડન યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર રોબર્ટ બાર્નેટનું કહેવું છે કે ચીન ઉત્તર ભૂટાન પર કબજો કરવા માંગે છે. આવનારા સમયમાં ઉત્તર ભૂટાનની જાકરલુંગ વેલી ચીનના હાથમાં આવી શકે છે.
ચીને આ પહેલા ભૂટાનમાં પણ રોડ બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો
ચીને અગાઉ પણ ભૂટાનના વિસ્તારોમાં રોડ બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. જોકે આ મોટાભાગે પશ્ચિમ ભૂટાનમાં થઈ રહ્યું હતું. 2017માં ચીને દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં ડોકલામમાં રોડ બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. અહીં તેની ભારતીય સૈનિકો સાથે અથડામણ થઈ હતી. વાસ્તવમાં, ડોકલામ ત્રણ દેશો ચીન, ભારત અને ભૂટાનની સરહદો વહેંચે છે.