પહેલા કોરોના મહામારી, પછી રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે યુદ્ધ અને હવે ઇઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચે યુદ્ધ. આ બધા વચ્ચે વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થા પર માઠી અસર થઈ રહી છે. ચીનમાં બગડતી પરિસ્થિતિને કારણે આગામી વર્ષોમાં વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થાને મોટો આંચકો લાગી શકે છે. ઘણા અહેવાલોએ આની પુષ્ટિ કરી છે. ત્યારે હવે બધાની નજર ભારતની અર્થવ્યવસ્થા પર છે. જેની આર્થિક ગતિ વિશ્વમાં સૌથી ઝડપી છે. ભારતે કોવિડનો માર સહન કર્યો. જે બાદ આ દુર્ઘટના અવસરમાં ફેરવાઈ ગઈ.
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ દરમિયાન સમગ્ર વિશ્વને મોંઘા ઇંધણનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. જેના કારણે થોડી મુસ્કેલી થઈ પણ તેથી ભારતે રશિયા પાસેથી સસ્તું ઈંધણ ખરીદ્યું અને યુરોપ અને અમેરિકામાં નિકાસ કરવાનું શરૂ કર્યું. દેશના અર્થતંત્રને અકબંધ રાખ્યું. જ્યારે વિશ્વનો સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતો દેશ ચીન કોવિડના કારણે સ્પેરપાર્ટ્સ બંધ કરતું જોવા મળ્યું ત્યારે ભારતે વિશ્વની મોટી કંપનીઓને તક આપી અને PLI સ્કીમ દ્વારા વિશ્વને બતાવ્યું કે ભારત પાસે શક્તિ છે અને તે વિશ્વની જરૂરિયાતોને પૂરી કરી શકે છે. માલનું ઉત્પાદન કરી શકે છે.
આ બધાનો અર્થ શું છે? ખરેખર ભારત એ માર્ગ પર નીકળી ગયું છે જ્યાં તેની અર્થવ્યવસ્થા યુરોપિયન દેશોને તેની કિંમત બતાવશે. જો કે આ બધા બાદ તો ચીનને પણ નવાઈ લાગશે કે આવું કેમ અને કેવી રીતે થઈ રહ્યું છે? સાથે જ જાપાન પણ ભારતની સરખામણીમાં ઘણું પાછળ રહી જશે. અમે નહીં પરંતુ S&P ગ્લોબલ ઇન્ડિયા મેન્યુફેક્ચરિંગ નવીનતમ આંકડાઓ આ વાત રજૂ કરી રહ્યા છે. ચાલો આ રિપોર્ટના ડેટા પરથી સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ કે આવું ક્યારે થઈ શકે?
ભારત અર્થવ્યવસ્થા 7300 અબજ ડોલરની બનશે
S&P ગ્લોબલ ઇન્ડિયા મેન્યુફેક્ચરિંગના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારત વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. દેશની જીડીપી 2030 સુધીમાં $7300 બિલિયન થવાની સંભાવના છે. જો આમ થશે તો તે જાપાનને પછાડીને વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની જશે તેવી શક્યતા છે. તે એશિયાની બીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની જશે. એટલું જ નહીં સમગ્ર યુરોપ ભારતની અર્થવ્યવસ્થાને અનુસરશે. 2021 અને 2022માં બે વર્ષની ઝડપી આર્થિક વૃદ્ધિ પછી, ભારતીય અર્થતંત્રે 2023 નાણાકીય વર્ષમાં મજબૂત વૃદ્ધિ દર્શાવવાનું ચાલુ રાખ્યું.
ભારતની ઝડપ સૌથી ઝડપી હશે
ભારતનું ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ માર્ચ 2024માં પૂરા થતા નાણાકીય વર્ષમાં 6.2-6.3 ટકા વધવાની ધારણા છે. આ સાથે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતી મુખ્ય અર્થવ્યવસ્થા બની જશે. એશિયાની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં 7.8 ટકાનો વિકાસ દર જોવા મળ્યો છે. S&P ગ્લોબલે તેના અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે તાજેતરના સમયમાં જોવામાં આવેલ આર્થિક પરિદ્રશ્ય બાકીના સમયમાં અને 2024 માં ઝડપી વિસ્તરણ ચાલુ રાખવાની આગાહી છે, જે સ્થાનિક માંગમાં મજબૂત વૃદ્ધિ પર આધારિત છે.
ભારત જાપાનને પણ છોડશે પાછળ
વર્ષ 2022માં ભારતનો જીડીપી 3500 અબજ ડોલર હતો. 16 ઑક્ટોબર, 2023ના IMFના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતની વર્તમાન GDP $3,730 બિલિયન છે. આ જીડીપી 2030 સુધીમાં 7300 અબજ ડોલર થવાનો અંદાજ છે. આર્થિક વિસ્તરણની આ ઝડપી ગતિના પરિણામે, 2030 સુધીમાં ભારતીય જીડીપીનું કદ જાપાન કરતાં વધી જશે.
જે બાદ ભારત એશિયાની બીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની જશે. હાલમાં, જાપાનની જીડીપી 4,231 અબજ ડોલર છે. જેના કારણે તે વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા અને એશિયાની બીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. હાલમાં, વિશ્વની બીજી બાજુએ ચીન એશિયાની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. જેનું કદ હાલમાં IMF મુજબ 17,786 અબજ ડોલર છે.
યુરોપ પણ ભારત સામે ઝુકશે
S&Pના રિપોર્ટ અનુસાર માત્ર જાપાન જ નહીં પરંતુ યુરોપ પણ ઝુકશે. અનુમાન મુજબ, વર્ષ 2030 સુધીમાં, ભારત યુરોપના સૌથી મોટા દેશોમાંથી એક તરીકે જર્મનીને પાછળ છોડી દેશે. હાલમાં, જર્મની વિશ્વ અને યુરોપનું ચોથું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર છે. જેમની આર્થિક સ્થિતિ એટલી સારી દેખાતી નથી.
હાલમાં જર્મનીની જીડીપીનું કદ 4200 અબજ ડોલરની આસપાસ છે. જે નાણાકીય વર્ષ 2023માં જાપાનને પાછળ છોડી દે તેવી શક્યતા છે. એવો અંદાજ છે કે વર્તમાન નાણાકીય વર્ષના અંત સુધીમાં જર્મનીનો જીડીપી 4400 બિલિયન ડોલરને વટાવી જશે અને તે જાપાનને પાછળ છોડી દેશે. 2022 સુધીમાં ભારતીય જીડીપીનું કદ બ્રિટન અને ફ્રાન્સના જીડીપી કરતા મોટું થઈ જશે. હાલમાં, અમેરિકા 25,500 બિલિયન ડોલરની જીડીપી સાથે વિશ્વની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે.
