નાણાકીય વર્ષ 2025 માં ભારતનો વાસ્તવિક GDP વૃદ્ધિ દર 6.4 ટકા રહેવાની ધારણા છે. જે દાયકાની સરેરાશની નજીક છે. નાણાકીય વર્ષ 2025 માં વાસ્તવિક કુલ મૂલ્યવર્ધિત (GVA) 6.4 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે.
2023માં વૈશ્વિક અર્થતંત્ર 3.3 ટકાના દરે વૃદ્ધિ પામશે, IMFએ આગામી 5 વર્ષ માટે 3.2 ટકાના વિકાસનો અંદાજ મૂક્યો હતો. નાણાકીય વર્ષ 26 માં વાસ્તવિક GDP વૃદ્ધિ 6.3 થી 6.8 ટકાની વચ્ચે રહેશે, જેમાં વૃદ્ધિના વધઘટને ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે.
2024-25 ની આર્થિક સમીક્ષા માં પણ આ મુદ્દાઓને હાઇલાઇટ કરવામાં આવ્યા છે. મુખ્ય બિંદુઓ નીચે પ્રમાણે છે:
- મધ્યમ ગાળાની વૃદ્ધિ માટે માળખાકીય સુધારાઓ:
- સરકારી રોકાણ અને માળખાકીય સુધારાઓ વૃદ્ધિ માટે અગત્યની ભૂમિકા ભજવશે.
- નીતિગત સુધારા અને અડચણો દૂર કરવાથી વૈશ્વિક સ્પર્ધાત્મકતા વધશે.
- ભૂરાજકીય તણાવ અને વૈશ્વિક સંઘર્ષો:
- યુક્રેન-રશિયા અને ઇઝરાયેલ-હમાસ જેવા સંઘર્ષોનો આર્થિક સ્થિરતા પર પ્રભાવ.
- વૈશ્વિક વેપાર નીતિ અને જોખમો:
- પ્રોટેક્શનિઝમ (સંકુચિત વેપાર નીતિ) ના વધતા પ્રભાવથી ભારતીય નિકાસ પર અસર.
- ડોલર ઇન્ડેક્સ મજબૂત બનતા રૂપિયામાં ઘટાડો થવાનું જોખમ.
- ભારતીય અર્થતંત્ર માટે તક અને પડકારો:
- મેન્યુફેક્ચરિંગ, લોજિસ્ટિક્સ, અને ડિજિટલ અર્થતંત્ર ભારત માટે મુખ્ય વૃદ્ધિ ડ્રાઇવર રહેશે.
- સશક્ત કરેલી સરકારી નીતિઓ અને નિયમન ઘટાડવા પર ભાર.
આ સર્વેમાં મુખ્ય ધ્યાન સુશાસન, રોકાણ, ટેકનોલોજી અને નીતિગત સુધારાઓ પર છે, જે ભારતને લાંબા ગાળે મજબૂત અર્થતંત્ર તરીકે ઉભું કરવામાં મદદ કરશે.
એપ્રિલ-ડિસેમ્બર 2024માં છૂટક ફુગાવો 4.9 ટકા થયો જે નાણાકીય વર્ષ 24માં 5.4 ટકા હતો. નાણાકીય વર્ષ 21 થી નાણાકીય વર્ષ 24 દરમિયાન મૂડી ખર્ચ (મૂડીખર્ચ) માં સતત સુધારો જોવા મળ્યો છે, જુલાઈ-નવેમ્બર, 2024 દરમિયાન સામાન્ય ચૂંટણી પછીના મૂડીખર્ચમાં 8.2% (વર્ષ-દર-વર્ષ) વૃદ્ધિ નોંધાઈ છે.
એપ્રિલ-ડિસેમ્બર 2024 દરમિયાન બિન-પેટ્રોલિયમ અને બિન-રત્નો અને ઝવેરાતની નિકાસમાં 9.1 ટકાનો વધારો થયો છે. જે અસ્થિર વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓ વચ્ચે ભારતની વેપારી નિકાસની મજબૂતાઈને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
