18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને સોશિયલ મીડિયા પર એકાઉન્ટ બનાવવા માટે માતાપિતાની સંમતિ જરૂરી હોવાની નવી ગાઈડલાઈન એક મહત્વપૂર્ણ અને જવાબદારીપૂર્ણ પગલું છે, જેનો ઉદ્દેશ ખાસ કરીને બાળકોની ઓનલાઈન સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવાનો છે.
અપડેટના મુખ્ય પાસાં:
- નવો નિયમ:
- 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો હવે માતા-પિતાની મંજૂરી વિના સોશ્યલ મીડિયા પર એકાઉન્ટ બનાવી શકશે નહીં.
- આને લાગુ કરવા માટે વેરિફિકેશન સિસ્ટમ અમલમાં મૂકવામાં આવી શકે છે, જેમ કે આધાર, બર્થ સર્ટિફિકેટ, અથવા અન્ય માન્ય દસ્તાવેજ.
- સોશિયલ મીડિયાના ખતરાઓ:
- સાઈબર બુલિંગ: બાળકો ઘણીવાર સાઇબર બુલિંગના શિકાર બને છે.
- અનવાંછિત સામગ્રી: બાળકો પર ખાસ ધ્યાન ન રાખવામાં આવે તો તેઓ અનૈતિક અને હાનિકારક સામગ્રી સુધી પહોંચે છે.
- મનોવિજ્ઞાન પર અસર: લાંબા સમય સુધી સ્ક્રીન ટાઈમ બાળકોના માનસિક અને શારીરિક આરોગ્યને પ્રભાવિત કરી શકે છે.
- માતાપિતાની સંમતિનો હેતુ:
- જવાબદારી: માતાપિતાને બાળકીના ઓનલાઈન પ્રવૃત્તિઓ માટે સક્રિય રાખવી.
- મોનિટરિંગ: બાળકો ક્યાં પ્લેટફોર્મ પર છે અને તેઓએ શું પ્રકારની સામગ્રી સુધી પહોંચવું જોઈએ તે અંગે માતાપિતા વધુ જાગૃત થઈ શકે છે.
આ પગલાનો પ્રભાવ:
- ઓનલાઈન સુરક્ષા:
- બાળકોના પ્રાઈવસી અને ડેટા સુરક્ષા વધુ મજબૂત થશે.
- સંદિગ્ધ વ્યક્તિઓ અથવા ખતરનાક સામગ્રીથી બચાવ વધશે.
- જાગૃતિ અને શિક્ષણ:
- બાળકોના પ્લેટફોર્મ ઉપયોગ માટે ડિજિટલ સક્ષમતા અને જવાબદારી વધશે.
- માતાપિતાને ડિજિટલ જગતમાં બાળકોના નાયકાની સમજ વધશે.
આગળના પગલાં:
- સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ માટે:
- વેરિફિકેશન સિસ્ટમ: 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના ઉપયોગકર્તાઓ માટે વસ્તવિક ડેટા ચકાસવું જરૂરી છે.
- માતાપિતાને નોટિફિકેશન સિસ્ટમ: જ્યાં બાળકોના દરેક મહત્વપૂર્ણ પ્રયાસોની માહિતી માતાપિતાને મળે.
- માતાપિતા માટે:
- ડિજિટલ સક્ષમતા: માતાપિતાએ પોતાની ડિજિટલ જાગૃતિ વધારવી જોઈએ.
- મર્યાદાઓ સ્થાપિત કરવી: બાળકો માટે સમય મર્યાદા અને ઉપયોગના નિયમો નક્કી કરવાં.
ડિજિટલ પર્સનલ ડેટા પ્રોટેક્શન એક્ટ (DPDP) માટે ડ્રાફ્ટ નિયમો પરમુખ પગલું છે, જે ડિજિટલ ડેટાની સુરક્ષા અને ગોપનીયતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે માળખા તૈયાર કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
મુખ્ય મુદ્દાઓ:
- ડ્રાફ્ટ નિયમોનું પ્રકાશન:
- ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી મંત્રાલય દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા ડ્રાફ્ટ નિયમો ડિજિટલ ડેટા ઉપયોગ અને પ્રોટેકશનના દિશામાં મહત્વપૂર્ણ છે.
- આ નિયમોના અમલ પહેલા લોકોનો અભિપ્રાય મંગાવવામાં આવ્યો છે, જે 18 ફેબ્રુઆરી સુધી મંજુર છે.
- લાંબા સમયથી બાકી મુદ્દો:
- ડિજિટલ ડેટાની સુરક્ષા માટેનો આ એક્ટ અને સંબંધિત નિયમો લાંબા સમયથી બાકી હતા.
- આ દ્વારા ડેટા હેન્ડલિંગ અને ગોપનીયતા પ્રોટોકોલ પર સ્પષ્ટતા આવશે.
- નિયમોના ઉલ્લંઘન માટે શિક્ષા:
- ડ્રાફ્ટમાં હજી સુધી નિયમોના ઉલ્લંઘન માટે કોઈ સ્પષ્ટ સજા અથવા દંડની પ્રણાલીનો ઉલ્લેખ નથી.
- આ મુદ્દે વધુ ચર્ચા માટે લોકોનો અભિપ્રાય મહત્વપૂર્ણ રહેશે.
- અભિપ્રાય અને ચર્ચા:
- અભિપ્રાય મંગાવવું: સરકાર લોકો અને સ્ટેકહોલ્ડર્સને વિવિધ પાસાંઓ પર પોતાનું મંતવ્ય આપવા આમંત્રિત કરે છે.
- ફેરફારની શક્યતા: 18 ફેબ્રુઆરી સુધી પ્રદાન કરાયેલા અભિપ્રાયોના આધારે ડ્રાફ્ટમાં ફેરફાર કરી શકાય છે.
ડ્રાફ્ટના પ્રતિકાર અને લાભો:
- લાભ:
- ડેટા સુરક્ષા: ડિજિટલ યુગમાં ડેટાના ઉપયોગમાં વધુ ગોપનીયતા અને પારદર્શકતા રહેશે.
- નાગરિક અધિકારો: નાગરિકો પોતાના ડેટાના ઉપયોગ માટે વધુ જવાબદારી માગી શકે છે.
- ડેટા ઈકોસિસ્ટમ: ડિજિટલ ઈકોસિસ્ટમ માટે મજબૂત ડેટા મેનેજમેન્ટ માળખા તૈયાર થશે.
- પ્રતિકાર:
- અસ્પષ્ટતા: નિયમોના ઉલ્લંઘન માટેની શિક્ષાત્મક કાર્યવાહી પર સ્પષ્ટતા નહીં હોવાને લીધે અસ્પષ્ટતા રહેશે.
- તાત્કાલિક અમલ: ડેટા પ્રોટેક્શન માટેના પગલાં વિલંબિત થઈ શકે છે.
આગળના પગલાં:
- 18 ફેબ્રુઆરી સુધી:
- લોકો અને સ્ટેકહોલ્ડર્સનાં અભિપ્રાય: તમામ પાસાંઓ પર મંતવ્યો લેવા માટેનો સમયગાળો.
- ચર્ચા અને સુધારા: મંતવ્યોના આધારે ફાઇનલ નીતિ અને નિયમોનું માળખું તૈયાર કરવું.
- અંતિમ અમલ:
- ડેટા સુરક્ષા અને ગોપનીયતા માટે દંડની જોગવાઈઓ ઉમેરવી, જો જરૂરી હોય તો.
- નિયમોની સ્પષ્ટતા: વિવિધ પ્રકારના ડેટા હેન્ડલિંગ સિનેરિઓ માટે માર્ગદર્શિકા.
સરકારનો પ્રયાસ:
આ કાયદો ડિજિટલ યુગમાં ડેટા સુરક્ષા માટે નાગરિકોની જરૂરિયાતોને સંતોષવા માટે મક્કમ પ્રયાસ દર્શાવે છે. આ સાથે તે નાગરિકોની ડિજિટલ ગોપનીયતા અને સ્વતંત્રતા વધારવાની દિશામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે.
मोदी सरकार उठाने जा रही बड़ा कदम!
सोशल मीडिया अकाउंट बनाने के लिए बच्चों को पैरेंट्स से लेनी होगी मंजूरी, जल्द आएगा नियम!
18 वर्ष से कम आयु के बच्चों को सोशल मीडिया पर अकाउंट खोलने के लिए अपने पैरेंट्स की सहमति लेना अनिवार्य होगा।
यह प्रावधान डिजिटल पर्सनल डेटा प्रोटेक्शन… pic.twitter.com/XtyJWADOlI
— One India News (@oneindianewscom) January 4, 2025
ડિજિટલ પર્સનલ ડેટા પ્રોટેક્શન એક્ટ-2023 (DPDP Act) હેઠળ કલમ 40 ની પેટા-કલમ (1) અને (2) હેઠળની સત્તાઓના ઉપયોગ માટે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા પ્રસ્તાવિત નિયમોનો ડ્રાફ્ટ બહાર પાડવામાં આવ્યો છે. આ ડ્રાફ્ટ લોકોની માહિતી અને અભિપ્રાય માટે ખુલ્લો મૂકવામાં આવ્યો છે.
મુખ્ય મુદ્દાઓ:
- કલમ 40 ની પેટા-કલમ (1) અને (2):
- આ કલમો કેન્દ્ર સરકારને નીતિ સાથે સંકળાયેલી જોગવાઈઓ અમલમાં લાવવાની સત્તા પ્રદાન કરે છે.
- પેટા-કલમ (1): ધારા અમલમાં લાવવાના આરંભ માટેની સ્પષ્ટતા.
- પેટા-કલમ (2): અધિનિયમના અમલ માટે નિયમો ઘડવાની પ્રક્રિયા અને સત્તાઓ નિર્ધારિત કરે છે.
- પ્રસ્તાવિત નિયમો:
- લોકોની માહિતી માટે: પ્રસ્તાવિત નિયમો પહેલી ફાળીમાં પ્રસિદ્ધ કરી, લોકોને તેમના અભિપ્રાય અને સૂચનો આપવા આમંત્રણ આપ્યું છે.
- તારીખ: આ નિયમો જોકે તે અમલમાં લાવવાના દિવસ અથવા તે પછીના તબક્કામાં લાગુ કરવામાં આવશે.
- લોકોની ભાગીદારી:
- અભિપ્રાય: સરકાર લોકોથી ડિજિટલ ડેટા સુરક્ષા સાથે સંબંધિત મત્તા પર મંતવ્યો માગી રહી છે.
- સૂચનો: નિષ્ણાતો અને નાગરિકો માટે માપદંડો અને કાર્યવાહી વિશે ચર્ચા કરવા માટે એક પ્લેટફોર્મ આપવામાં આવ્યું છે.
- મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય:
- ડેટા સુરક્ષા: પર્સનલ ડેટાને વધુ જવાબદારીપૂર્વક હેન્ડલ કરવા માટે સ્પષ્ટ પ્રોટોકોલ રજૂ કરવો.
- ગોપનીયતાનું સંરક્ષણ: નાગરિકોની ડિજિટલ ગોપનીયતાને મજબૂત બનાવવી.
- કાયદાકીય માળખું: નિયમોના ઉલ્લંઘન માટે સફળ તપાસ અને પ્રતિકારની વ્યવસ્થા ઉભી કરવી.
શું પછીનું છે?
- અભિપ્રાય માટે સમયગાળો:
- 18 ફેબ્રુઆરી, 2025 સુધી નાગરિકો અને સ્ટેકહોલ્ડર્સ આ પ્રસ્તાવિત નિયમો પર પોતાના મંતવ્યો આપી શકે છે.
- ચર્ચા:
- સરકાર દ્વારા મળેલા અભિપ્રાયોના આધારે ડ્રાફ્ટમાં સુધારાઓ અને ફેરફાર કરવામાં આવશે.
- ફાઇનલ નીતિ:
- નાગરિકોની ડેટા સુરક્ષા, ગોપનીયતા અને જવાબદારી સુનિશ્ચિત કરવા માટે અંતિમ કાનૂની માળખું જાહેર કરવામાં આવશે.
સરકારના પ્રયાસો:
આ ડ્રાફ્ટ ડિજિટલ યુગમાં ડેટા ગોપનીયતા અને સલામતી માટેના વધતા પ્રાથમિકતા દર્શાવે છે. સરકાર દ્વારા ડિજિટલ ઈકોસિસ્ટમને વધુ મજબૂત અને પારદર્શક બનાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે.
ડેટા ફિડ્યુસિયરી પર દંડ લાદવાની જોગવાઈ
ડ્રાફ્ટ નિયમોમાં લોકોની સંમતિ પ્રક્રિયા, ડેટા પ્રોસેસિંગ સંસ્થાઓની કામગીરી અને ડિજિટલ ડેટા પ્રોટેક્શન નિયમોના અધિકારીઓ સાથે સંબંધિત જોગવાઈઓ નક્કી કરવામાં આવી છે. નોટિફિકેશનમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, આ ડ્રાફ્ટ નિયમો પર 18 ફેબ્રુઆરી, 2025 પછી વિચારણા કરવામાં આવશે. ડ્રાફ્ટ નિયમોમાં DPDP એક્ટ-2023 હેઠળ સજાનો કોઈ ઉલ્લેખ નથી. આ નિયમમાં ડેટા ફિડ્યુશિયરી પર 250 કરોડ રૂપિયા સુધીનો દંડ લગાવવાની જોગવાઈ છે.
ડેટા ફિડ્યુસિયરીની ફરજો અને મર્યાદાઓ
ડેટા ફિડ્યુસિયરી એ વ્યક્તિ, કંપની અથવા પેઢી છે જે નક્કી કરે છે કે વ્યક્તિના વ્યક્તિગત ડેટા પર કેવી રીતે પ્રક્રિયા કરવામાં આવે છે. ડેટા ફિડ્યુસિયરીએ ડેટા પર પ્રક્રિયા કરવાની હોય છે. તે ચોક્કસ હેતુ માટે ડેટા પર પ્રક્રિયા કરી શકે છે. આ સમય દરમિયાન તેણે ડેટા સ્ટોર કરવાની મર્યાદાઓનું પણ પાલન કરવું પડશે.
