ભારતમાં પ્રદૂષણની સ્થિતિ: WHO ધોરણો કરતાં વધુ જોખમ
વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન (WHO) દ્વારા નિર્ધારિત ધોરણો કરતાં ભારતમાં પ્રદૂષણની માત્રા વધુ છે, જેના કારણે દેશના મોટા ભાગના લોકોના સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસરો પડી રહી છે.
પ્રદૂષણની પરિસ્થિતિ
- હવાના પ્રદૂષણ
- શહેરોમાં ખાસ કરીને શહેરી વિસ્તાર જેવી કે દિલ્હી, મુંબઈ, કાલકત્તા, અને અન્ય મોટા શહેરો ખાતે હવાના પ્રદૂષણ (Air Pollution) ખુબજ જોખમી સપ્તાહો વચ્ચે વધ્યું છે.
- ધૂમ્રપાન, વેગથી ચાલતી વાહનયંત્રો અને ઔદ્યોગિક ધુમાડા મુખ્ય કારણો.
- ધરતી પર સબસીડી માટે પ્રદૂષણ (Water & Land Pollution)
- નદી, પહાડી વિહિન ટેક્નોલોજી અને અન્ય ઉદ્યોગોમાં પાણીનું દુશ્ણીકરણ એક ભારે સમસ્યા બની રહ્યું છે.
- WHO ધોરણો કરતાં Indian Cities માં PM 2.5 વધુ
- WHOના આધારે PM 2.5 (0.025 મિમી નાના ધૂળકા કે વાયુઘૂણો) માત્રા એલર્ટ ધોરણો કરતાં દગલાવી ગઈ છે, જેને કારણે શ્વાસદોષ, શરીરનું નશીબ અને શ્વાસની બીમારીઓનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે.
ભારતની 81.9 ટકા વસ્તી એવા વિસ્તારોમાં રહે છે જ્યાં ઘણી નબળી છે. આ ગુણવત્તા પણ PM 2.5 બાય 40ના રાષ્ટ્રીય સ્તરના ધોરણ કરતાં વધુ છે. તમને જણાવી દઈએ કે WHO એ PM 2.5 માટે 5 ધોરણ નક્કી કર્યું છે. અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે, જો હવાની ગુણવત્તા આ માપદંડોને પૂર્ણ કરતી હોત તો પણ વાયુ પ્રદૂષણના ક્રોનિક એક્સપોઝર સાથે સંકળાયેલા 0.3 મિલિયન મૃત્યુ થયા હોત.
પ્રદૂષણની પરિસ્થિતિ
- હવાના પ્રદૂષણ
- શહેરોમાં ખાસ કરીને શહેરી વિસ્તાર જેવી કે દિલ્હી, મુંબઈ, કાલકત્તા, અને અન્ય મોટા શહેરો ખાતે હવાના પ્રદૂષણ (Air Pollution) ખુબજ જોખમી સપ્તાહો વચ્ચે વધ્યું છે.
- ધૂમ્રપાન, વેગથી ચાલતી વાહનયંત્રો અને ઔદ્યોગિક ધુમાડા મુખ્ય કારણો.
- ધરતી પર સબસીડી માટે પ્રદૂષણ (Water & Land Pollution)
- નદી, પહાડી વિહિન ટેક્નોલોજી અને અન્ય ઉદ્યોગોમાં પાણીનું દુશ્ણીકરણ એક ભારે સમસ્યા બની રહ્યું છે.
- WHO ધોરણો કરતાં Indian Cities માં PM 2.5 વધુ
- WHOના આધારે PM 2.5 (0.025 મિમી નાના ધૂળકા કે વાયુઘૂણો) માત્રા એલર્ટ ધોરણો કરતાં દગલાવી ગઈ છે, જેને કારણે શ્વાસદોષ, શરીરનું નશીબ અને શ્વાસની બીમારીઓનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે.
સ્વાસ્થ્ય પર પ્રભાવ
WHOના અહેવાલો અનુસાર, આ પ્રદૂષણ અનેક રોગોને જન્મ આપે છે:
- શ્વાસની બિમારીઓ (Asthma, COPD)
- હૃદયરોગો
- કિિડની અને પાચનતંત્ર સાથે સંકળાયેલા રોગો
- કાંચર જેવી ગંભીર બીમારીઓ
બાળકો અને વૃદ્ધો જેવી નાજુક જૂથોને ખાસ અસર થઈ રહી છે.
વાયુ પ્રદૂષણ ખાસ કરીને PM2.5 શ્વસનતંત્રને અસર કરે છે. આ સિવાય તે હાર્ટ એટેક અને સ્ટ્રોકનું જોખમ પણ વધારે છે. તેનાથી બ્લડ પ્રેશરનું જોખમ વધે છે અને બાળકોના વિકાસમાં પણ વિલંબ થાય છે. આ અભ્યાસમાં ભારતમાં પ્રદૂષણનું સ્તર 2019માં અરુણાચલ પ્રદેશમાં સૌથી ઓછું 11.2 અને ગાઝિયાબાદ અને દિલ્હીમાં 2016માં 119 હતું.
