ચૈત્ર નવરાત્રીના નવે નવ દિવસ અર્પણ કરો આ ભોગ, જે માં દુર્ગાને છે અત્યંત પ્રિય, પૂર્ણ થશે મનોકામના

નવરાત્રીના પહેલા દિવસે માતા શૈલપુત્રીની પૂજા કરવામાં આવે છે. બીજા દિવસે બ્રહ્મચારિણી, ત્રીજા દિવસે ચંદ્રઘંટા, ચોથા દિવસે કુષ્માંડા, પાંચમા દિવસે સ્કંદમાતા, છઠ્ઠા દિવસે કાત્યાયની, સાતમા દિવસે કાલરાત્રિ, આઠમા દિવસે મહાગૌરી અને નવમા દિવસે સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા કરવામાં આવે છે. નવરાત્રીના નવ દિવસ દરમિયાન, દેવીઓને તેમના સ્વરૂપો અનુસાર વિવિધ પ્રસાદ ચઢાવવામાં આવે છે.

નવરાત્રીનો પહેલો દિવસ — માતા શૈલપુત્રીની ઉપાસના

માતા શૈલપુત્રી નવદુર્ગાનાં પ્રથમ સ્વરૂપ છે. શૈલપુત્રીનો અર્થ થાય છે – પર્વત પુત્રી (શૈલ = પર્વત, પુત્રી = દીકરી). એમનું અવતાર હિમાલયપુત્રિ તરીકે માનવામાં આવે છે. માતાજીનો વ્હાન બળદ (નंदी) છે અને એમના એક હાથે ત્રિશૂલ અને બીજા હાથે કમળનું પુષ્પ ધારણ કરેલું છે.

માતા શૈલપુત્રી વિશે શ્રદ્ધા અને માન્યતા:

• માઁ શૈલપુત્રી પર્વતરાજ હિમાલયની પુત્રી છે અને એજ આગળ જઈને પાર્વતી અને મહાદેવી દુર્ગા તરીકે જાણીતી છે.

• એમનું સ્વરૂપ શક્તિ, પાવિત્ર્ય અને ધૈર્યનું પ્રતિક છે.

• યોગ અને આધ્યાત્મિક સાધનામાં શરૂઆત કરનારાઓ માટે શૈલપુત્રી માઁનું સાધન ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.

પૂજા વિધાન:

• પ્રથમ દિવસે માઁ શૈલપુત્રીનું ઘટસ્થાપન અને કલશ સ્થાપના કરવામાં આવે છે.

• માઁને સફેદ ફૂલો, દૂધથી બનેલા પ્રસાદ અને **ઘૃત (ઘી)**થી પૂજવામાં આવે છે.

• મંત્ર –
  “ॐ देवी शैलपुत्र्यै नमः।”
  (ઓમ દેવી શૈલપુત્ર્યૈ નમઃ)

પ્રતિફળ:

માતા શૈલપુત્રીની ઉપાસનાથી ભક્તને ધૈર્ય, શાંતિ, આરોગ્ય અને જીવનમાં સકારાત્મકતા પ્રાપ્ત થાય છે.

ચૈત્ર નવરાત્રી — બીજા દિવસે માતા બ્રહ્મચારિણીની ઉપાસના

માતા બ્રહ્મચારિણી નવદુર્ગાનું બીજું સ્વરૂપ છે.  — બ્રહ્મચર્ય નું પાલન કરનાર, તપસ્વિ અને સાધક જીવન જીવતી દેવી.

માતા બ્રહ્મચારિણી વિશે માન્યતા:

• એમનું સ્વરૂપ અતિ તેજસ્વી, શાંતિમય અને તપસ્વિ છે.

• તેમણે પોતાના જીવનમાં ઘોર તપશ્ચર્યાની સાધના કરી હતી.

• એમના એક હાથે જપમાળા અને બીજા હાથે કમંડલ છે.

• માનવામાં આવે છે કે માતા બ્રહ્મચારિણીની કૃપાથી ભક્તને સંતોષ, તપ, ધૈર્ય, મનોબળ અને જ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે.

પૂજા વિધાન:

• બીજા દિવસે ભક્તો માતાજીને શુદ્ધ ઘી, ફૂલો, દૂધ અને ગુલાબના ફૂલો અર્પણ કરે છે.

• કમળ અને ચમેલીના ફૂલોથી પૂજા કરવા વિશેષ શુભ માનવામાં આવે છે.

• માતાજીનો મંત્ર:
  “ॐ देवी ब्रह्मचारिण्यै नमः।”
  (ઓમ દેવી બ્રહ્મચારિણીયૈ નમઃ)

આજના દિવસનું મહત્વ:

માતા બ્રહ્મચારિણીની ઉપાસનાથી વ્યક્તિને જીવનમાં અડગ નક્કીતા, સંયમ અને આત્મવિશ્વાસ પ્રાપ્ત થાય છે. આ તપસ્વિ સ્વરૂપ સાધકને પોતાના લક્ષ્ય માટે કાર્ય કરવા માટે પ્રેરણા આપે છે.

ચૈત્ર નવરાત્રી — ત્રીજો દિવસ : માતા ચંદ્રઘંટાની ઉપાસના

મા ચંદ્રઘંટા નવદુર્ગાનું ત્રીજું સ્વરૂપ છે. તેમની પર અર્ધચંદ્ર ઘંટ (ઘંટડી)ના આકારમાં શોભે છે, એટલે તેમને ચંદ્રઘંટા કહેવામાં આવે છે.

મા ચંદ્રઘંટા નું સ્વરૂપ:

• તેમના મસ્તક પર અર્ધચંદ્ર શોભે છે.

• તેઓનું સ્વરૂપ અસ્ત્ર-શસ્ત્રોથી સજ્જ, દસ હાથવાળી, સિંહ પર સવાર છે.

• એક હાથમાં ઘંટડી છે, જેના નાદથી નકારાત્મક શક્તિઓ દૂર થાય છે.

• તેમનું સ્વરૂપ દેખાવમાં ક્રોધભર્યું છે, પણ ભક્તો માટે કરુણામય છે.

પૂજા વિધાન:

• માતાજીને ફૂલો, કૂશ, દૂધ, ગુલાબ, ધૂપ અને ઘીનો દીવો અર્પણ કરવામાં આવે છે.

• મા ચંદ્રઘંટાની આરાધનાથી ભય, દુઃખ, દુશ્મન, નકારાત્મક શક્તિઓ દૂર થાય છે.

• માતાજીનો મંત્ર:
  “ॐ देवी चंद्रघंटायै नमः।”
  (ઓમ દેવી ચંદ્રઘંટાયૈ નમઃ)

આજના દિવસનું મહત્વ:

મા ચંદ્રઘંટાની ઉપાસનાથી:

• હિંમત, ધૈર્ય અને આત્મવિશ્વાસ મળે છે.

• ભક્તના જીવનમાંથી ભય અને આંતરિક સંકટો દૂર થાય છે.

• શારીરિક અને માનસિક શક્તિમાં વૃદ્ધિ થાય છે.

ચૈત્ર નવરાત્રી — ચોથો દિવસ : માતા કુષ્માંડા ની ઉપાસના

મા કુષ્માંડા નવદુર્ગાનું ચોથું સ્વરૂપ છે.
“કુષ્માંડા” શબ્દનો અર્થ છે — કુ (થોડી), ઉષ્મા (ઊર્જા), ણ્ડ (અંડા)
અર્થાત્ – જેમણે હલકી હાસ્ય સાથે બ્રહ્માંડ (જગત)ની રચના કરી.

મા કુષ્માંડા નું સ્વરૂપ:

• એમની આઠ હાથ છે, તેથી એમને અષ્ટભુજા દેવી પણ કહેવાય છે.

• એમના હાથે અંકુષ, ચક્ર, ગદા, બોઘ, કમંડલ, ધનુષ, જપમાળા અને અમૃત કળશ ધારણ છે.

• તેમનો વ્હાન સિંહ છે.

• એમનું રૂપ અતિવ તેજસ્વી અને શાંત છે.

પૂજા વિધાન:

• માઁ કુષ્માંડા માટે માલા, કુમકુમ, દુર્ગા સૂક્ત, સફેદ ફૂલ અને મીઠું પ્રસાદ ચઢાવવામાં આવે છે.

• એમની પૂજાથી આરોગ્ય, ઐશ્વર્ય, જ્ઞાન અને લંબાયુ મળે છે.

• માતાજીનો મંત્ર:
  “ॐ देवी कूष्माण्डायै नमः।”
  (ઓમ દેવી કુષ્માંડાયૈ નમઃ)

આજના દિવસે ઉપાસનાનું ફળ:

• મા કુષ્માંડા ભક્તના જીવનમાં આનંદ, સમૃદ્ધિ અને ઉર્જા ફેલાવે છે.

• ભક્તના જીવનમાંથી દુઃખ, રોગ અને શત્રુતા દૂર કરે છે.

• ભક્તને સર્જનાત્મકતા અને આત્મબળ મળે છે.

ચૈત્ર નવરાત્રી — પાંચમો દિવસ : માતા સ્કંદમાતા ની ઉપાસના

મા સ્કંદમાતા નવદુર્ગાનું પાંચમું સ્વરૂપ છે.
“સ્કંદ” એટલે કાર્તિકેય (કુમાર સ્કંદ), ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીના પુત્ર અને “માતા” એટલે માતા.
અર્થાત્ — સ્કંદ (કાર્તિકેય) ની માતા.

મા સ્કંદમાતા નું સ્વરૂપ:

• એમના પાંચ હાથ છે.

• એક હાથમાં પોતાના પુત્ર **કુમાર સ્કંદ (કાર્તિકેય)**ને પોતાના ઘૂંટણ પર ધારી બેઠેલી છે.

• બીજા હાથે કમલ ફૂલ, અભયમુદ્રા અને જપમાળા ધરાવે છે.

• તેમનો વાહન સિંહ છે.

• એમનું સ્વરૂપ બહુજ શાંત, માતૃત્વમય અને કાળજાવાળું છે.

પૂજા વિધાન:

• મા સ્કંદમાતા માટે સફેદ ફૂલો, ખાસ કરીને કુમુદ ફૂલો, પાંખડીયા અને પ્રસાદમાં ગુલાબજામુન કે ખીર અર્પણ કરવામાં આવે છે.

• મા સ્કંદમાતા ની કૃપાથી પોતાના સંતાનો માટે શાંતિ, સુખ, દીર્ઘ આયુષ્ય મળે છે.

• માતાજીનો મંત્ર:
  “ॐ देवी स्कन्दमातायै नमः।”
  (ઓમ દેવી સ્કંદમાતાયૈ નમઃ)

આજના દિવસે ઉપાસનાનું મહત્વ:

• મા સ્કંદમાતા ની ઉપાસનાથી માતા-પુત્રના સંબંધો મજબૂત થાય છે.

• ભક્તના મનમાં શાંતિ, મમતા અને ભક્તિ ભાવ જન્મે છે.

• જીવનમાંથી જડતા, ભય અને દુ:ખ દૂર થાય છે.

ચૈત્ર નવરાત્રી — છઠ્ઠો દિવસ : માતા કાત્યાયની ની ઉપાસના

મા કાત્યાયની નવદુર્ગાનું છઠ્ઠું સ્વરૂપ છે.
માતાજીનું નામ તેમને મહર્ષિ કાત્યાયનના નામ પરથી મળ્યું છે. કહેવાય છે કે મહર્ષિ કાત્યાયને કઠોર તપસ્યા કરી હતી અને તેઓએ માઁ દુર્ગાને પુત્રીરૂપે જન્મ આપ્યો, એટલે તેમને કાત્યાયની કહેવાય છે.

મા કાત્યાયની નું સ્વરૂપ:

• એમના ચાર હાથ છે.

• હાથમાં તલવાર, ખડગ, અભયમુદ્રા અને કમળ ધારણ કરે છે.

• તેમનો વ્હાન સિંહ છે.

• એમનું સ્વરૂપ વીર, ભયહર, તેજસ્વી અને મનોહર છે.

પૂજા વિધાન:

• માતાજીને લાલ ફૂલો, લાલ કપડા, ગુલાલ, કુમકુમ, સાકર અને ખીચડી ચઢાવવામાં આવે છે.

• માતાજીનો મંત્ર:
  “ॐ देवी कात्यायन्यै नमः।”
  (ઓમ દેવી કાત્યાયન્યૈ નમઃ)

આજના દિવસે ઉપાસનાનું મહત્વ:

• મા કાત્યાયની ની કૃપાથી વિજય, બળ, શૌર્ય અને દુશ્મનો પર જીત મળે છે.

• કુંવારી યુવતીઓ આ દિવસે વિશેષ ઉપાસના કરે છે મંગલ શુભ સ્નેહી દાંપત્ય જીવન માટે.

• દુ:ખ, સંકટ, દુશ્મનોથી મુક્તિ મળે છે.

ચૈત્ર નવરાત્રી — સાતમો દિવસ : માતા કાલરાત્રિ ની ઉપાસના

મા કાલરાત્રિ નવદુર્ગાનું સાતમું સ્વરૂપ છે.
માતાજીનો રૂપ ખૂબ જ ભયાનક છે, પણ તેઓ અદભૂત કલ્યાણકારી અને ભયનો નાશ કરનાર છે.
એમને શ્રી કાલરાત્રિ કહે છે કારણ કે તેઓ ભય, અંધકાર અને નકારાત્મક શક્તિઓનો અંત કરે છે.

મા કાલરાત્રિ નું સ્વરૂપ:

• એમનું શરીર કાળો અને દિવ્ય તેજયુક્ત છે.

• એમની ત્રણે આંખો છે, અને શ્વાસમાંથી અગ્નિ નીકળે છે.

• હાથમાં ખડગ અને વજ્ર ધારણ કરે છે.

• તેમનો વાહન ગધેડો (ગધા) છે.

પૂજા વિધાન:

• માતાજીને કાળી તિલ, ગુડ, નારિયેળ, કાજુ, સુખડી વગેરેનું ભોગ ધરાવવામાં આવે છે.

• મંત્ર:
  “ॐ देवी कालरात्र्यै नमः।”
  (ઓમ દેવી કાલરાત્ર્યૈ નમઃ)

આજના દિવસે ઉપાસનાનું મહત્વ:

• મા કાલરાત્રિ ભક્તને શત્રુભય, ભય, દુ:ખ, દુશ્મનોની દષ્ટિ, અને અંધકારમાંથી મુક્તિ આપે છે.

• ઘર-પરિવારમાં શાંતિ, સમૃદ્ધિ અને સુરક્ષા મળે છે.

• મા કાલરાત્રિ ની કૃપાથી અશુભ શક્તિઓનો નાશ થાય છે.

ચૈત્ર નવરાત્રી — આઠમો દિવસ : માતા મહાગૌરી ની ઉપાસના

મા મહાગૌરી નવદુર્ગાનું આઠમું સ્વરૂપ છે.
માતાજીનું રૂપ અતિ સૌમ્ય, શુદ્ધ, શ્વેત (ગૌર વર્ણ) છે, તેથી તેમનું નામ મહાગૌરી છે.

કહેવાય છે કે, માતા પરમ તપસ્યા પછી જ્યારે કાળી પડેલી, ત્યારે ભગવાન શિવે તેમને ગંગાજળથી સ્નાન કરાવ્યું અને તેઓ અતિ શ્વેત, શુદ્ધ, ગૌરવર્ણી બની. તેથી તેઓ મહાગૌરી કહેવાય છે.

મા મહાગૌરી નું સ્વરૂપ:

• એમનું કાંઈક રૂપ ચાંદની જેવું શ્વેત, ગૌરવર્ણ છે.

• એમના ચાર હાથ છે.

  • એક હાથમાં ત્રિશૂલ

  • બીજા હાથમાં ડમરૂ

  • એક હાથમાં અભયમુદ્રા (ભયમુક્તિ આપનારી)

  • એક હાથમાં વરમુદ્રા (વરદાન આપનારી)

• તેમનો વાહન વૃષભ (સફેદ બળદ) છે.

પૂજા વિધાન:

• માતાજીને સફેદ ફૂલ, ખીર, પાંખડીયા, નારિયેળ અને સફેદ વસ્તુઓ અર્પિત કરવામાં આવે છે.

• મંત્ર:
  “ॐ देवी महागौर्यै नमः।”
  (ઓમ દેવી મહાગૌર્યૈ નમઃ)

આજના દિવસે ઉપાસનાનું મહત્વ:

• માતા મહાગૌરી ભક્તને શુદ્ધ ચિત્ત, શાંતિ, મંગલ્ય અને સૌભાગ્ય આપે છે.

• જીવનમાંથી પાપ, દુ:ખ અને મનનાં વૈરાગ્ય દૂર થાય છે.

• ઓજસ, તેજસ અને આધ્યાત્મિક શક્તિમાં વૃદ્ધિ થાય છે.

ચૈત્ર નવરાત્રી — નવમો દિવસ : માતા સિદ્ધિદાત્રી ની ઉપાસના

મા સિદ્ધિદાત્રી નવદુર્ગાનું નવમું અને અંતિમ સ્વરૂપ છે.
માતાજી તમામ અષ્ટ સિદ્ધિઓ (અનિમા, મહિમા, ગરિમા, લઘિમા, પ્રાકામ્ય, ઈશિત્વ, વશિત્વ અને સર્વકામાવસાયત) આપનારી છે, તેથી એમનું નામ છે — સિદ્ધિદાત્રી.

કહાવત મુજબ, ભગવાન શિવે પણ યોગ દ્વારા માતા સિદ્ધિદાત્રીની કૃપા મેળવીને તમામ સિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરી હતી.

મા સિદ્ધિદાત્રી નું સ્વરૂપ:

• એમના ચાર હાથ છે.

  • એકમાં શંખ (શંખ)

  • એકમાં ચક્ર

  • એકમાં ગદા

  • એકમાં પદ્મ (કમળ)

• તેમનો વાહન સિંહ પણ કહેવાય છે, પરંતુ તેઓ સિંહ પર, કમળ પર કે સ્વર્ણાસન પર બિરાજમાન હોય છે.

• એમનું સ્વરૂપ ખૂબ જ શુભ, શાંત, ઔદારી અને દિવ્ય છે.

પૂજા વિધાન:

• માતાજીને સફેદ ફૂલ, ધૂપ, દીવો, મિષ્ઠાન, નારિયેળ અને તિલક અર્પિત કરવામાં આવે છે.

• મંત્ર:
  “ॐ देवी सिद्धिदात्र्यै नमः।”
  (ઓમ દેવી સિદ્ધિદાત્ર્યૈ નમઃ)

આજના દિવસે ઉપાસનાનું મહત્વ:

• મા સિદ્ધિદાત્રી ની કૃપાથી ભક્તને ઘર, ધંધો, શિક્ષા, આરોગ્ય, આધ્યાત્મિકતા, બળ અને બધા કાર્યોમાં સિદ્ધિ મળે છે.

• જીવનમાંથી તમામ આડાં-આવડાં, દુ:ખ, સંકટ દૂર થાય છે.

• અધ્યાત્મમાં પ્રવેશ ઈચ્છનાર માટે આ દિવસ અત્યંત શુભ છે.

નવદુર્ગા પૂજનનો સાર:

નવ દિવસ સુધી માતાજીના જુદા-જુદા સ્વરૂપોની આરાધના કરીને, ભક્ત પોતાનું જીવન શાંતિ, સમૃદ્ધિ, બળ અને કલ્યાણ તરફ આગળ વધારતો હોય છે.