સરકારે નવા આવકવેરા બિલ 2025નો ડ્રાફ્ટ બહાર પાડ્યો છે, જે ટૂંક સમયમાં સંસદમાં રજૂ કરવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. આ બિલ ટેક્સ કાયદાની ભાષાને સરળ બનાવવા અને તેની પ્રક્રિયાઓને સરળ બનાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે લાવવામાં આવ્યું છે. સરકાર આ નવો કાયદો 1 એપ્રિલ, 2026થી લાગુ કરવાની યોજના ધરાવે છે.
‘ટેક્સ વર્ષ’નો સીધો ઉપયોગ કરવામાં આવશે
નવા ઈન્કમ ટેક્સ બિલમાં હવે ‘એસેસમેન્ટ યર’ને બદલે ‘ટેક્સ યર’ શબ્દનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. ટેક્સ વર્ષ 12 મહિનાનો સમયગાળો હશે, જે 1 એપ્રિલથી 31 માર્ચ સુધી ચાલશે. જો કોઈ નવો વ્યવસાય શરૂ કરવામાં આવે છે, તો તેનું કરવેરા વર્ષ તે જ તારીખથી શરૂ થશે અને વર્તમાન નાણાકીય વર્ષ સાથે સમાપ્ત થશે. આ ફેરફારને ટેક્સ રિપોર્ટિંગ વધુ પારદર્શક અને સરળ બનાવવાની દિશામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું માનવામાં આવી રહ્યું છે.
આવકવેરા બિલ 2025: કાયદો સરળ અને સ્પષ્ટ
કાનૂની ભાષા વધુ સરળ
નવી આવકવેરા બિલમાં જટિલ કાયદાકીય શબ્દોને સરળ બનાવવામાં આવ્યા છે. જૂના 823 પેજના ઈન્કમ ટેક્સ એક્ટની જગ્યા હવે 622 પેજનું સંક્ષિપ્ત અને સ્પષ્ટ બિલ તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. બિલમાં પ્રકરણો 23 રાખવામાં આવ્યા છે, જ્યારે વિભાગોની સંખ્યા 298 થી વધીને 536 થઈ છે. શિડ્યુલની સંખ્યા પણ 14 થી વધીને 16 થઈ છે. જૂના કાયદાની કેટલીક જટિલ જોગવાઈઓ દૂર કરી દેવામાં આવી છે, જેથી કરદાતાઓ માટે સમજી શકાય તેવું સિદ્ધાંત અપનાવવામાં આવ્યું છે.
ક્રિપ્ટો અને ડિજિટલ વ્યવહારો પર કડક નિયંત્રણ
નવા બિલ હેઠળ વર્ચ્યુઅલ ડિજિટલ એસેટ્સ (જેમ કે ક્રિપ્ટોકરન્સી) પર પણ નિયમ કડક કરવામાં આવ્યા છે. હવે ક્રિપ્ટો અસ્કયામતોને અઘોષિત આવક તરીકે ગણવામાં આવશે, જે અગાઉ રોકડ, બુલિયન અને જ્વેલરી માટે લાગુ હતું. આ નિયમો ડિજિટલ વ્યવહારોને પારદર્શક બનાવવા અને કરચોરી રોકવા માટે લાવવામાં આવ્યા છે.
કરદાતા ચાર્ટર માટે નવી જોગવાઈ
બિલમાં કરદાતા ચાર્ટર પણ સામેલ છે, જે તેમના અધિકારોનું રક્ષણ કરશે અને કર વ્યવસ્થાને વધુ સરળ અને પારદર્શક બનાવશે. આ ચાર્ટર કરદાતાઓ અને કર સત્તાવાળાઓની જવાબદારીઓ અને અધિકારોને સ્પષ્ટ કરશે, જેથી કર સંબંધિત સમસ્યાઓ ઝડપથી ઉકેલાઈ શકે.
કાયદો કઈ રીતે બનશે?
બિલને કેબિનેટ તરફથી મંજૂરી મળી ગઈ છે. હવે તેને સંસદમાં રજૂ કરવામાં આવશે અને સંસદીય સમિતિ પાસે ભલામણો માટે મોકલવામાં આવી શકે છે. સરકાર સંસદીય સમિતિની ભલામણો બાદ જરૂરી ફેરફારો કરીને આ બિલને સંસદમાં પુનઃ રજૂ કરશે. એકવાર સંસદમાં મંજૂરી મળી જાય અને રાષ્ટ્રપતિ તેની સત્તાવાર મંજુરી આપે, ત્યારે તે કાયદો બની જશે.
ટેક્સ રિફોર્મની દિશામાં મહત્વપૂર્ણ પગલું
આવકવેરા કાયદાને સરળ બનાવવા માટે સરકાર છેલ્લા ઘણા સમયથી પ્રયાસ કરી રહી છે. 2018માં ટાસ્ક ફોર્સ બનાવવામાં આવી હતી, જેના રિપોર્ટના આધારે 2025નું આવકવેરા બિલ તૈયાર થયું છે. અગાઉ 2009માં યુપીએ સરકારે ડાયરેક્ટ ટેક્સ કોડ (DTC) રજૂ કર્યો હતો, પણ તે પસાર થઈ શક્યો નહોતો. નવું બિલ ટેક્સ સિસ્ટમને વધુ સરળ અને પારદર્શક બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખે છે.
