હાઇવે માટે સંપાદિત કરેલી જમીનો મૂળ માલિકોને પરત કરશે સરકાર! કાયદામાં ફેરફારની તૈયારી

 કેન્દ્ર સરકાર નેશનલ હાઇવે ઍક્ટમાં અનેક સુધારા કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. પ્રાપ્ત માહિતી પ્રમાણે આ સંદર્ભમાં પ્રસ્તાવ કેબિનેટની મંજૂરી માટે પણ મોકલી દેવામાં આવ્યો છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે, સંપાદિત કરેલી જમીન મૂળ માલિકને પરત કરવી, વળતરની રકમ નક્કી કરવાની પ્રક્રિયા, અતિક્રમણ સહિક અનેક સુધારા સામેલ છે. વર્તમાન પરિસ્થિતિ અને ભવિષ્યની જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને કાયદામાં ફેરફારો કરવામાં આવી રહ્યા છે.

કેબિનેટને મંજૂરી માટે મોકલવામાં આવેલા પ્રસ્તાવમાં શું કહ્યું?

જમીન સંપાદન સંબંધિત નિયમોમાં મોટો ફેરફાર થવાની શક્યતા છે.

 પ્રસ્તાવના મુખ્ય મુદ્દાઓ:

1️⃣ જમીનનો ઉપયોગ ન થાય તો પરત આપવી:

• જો 5 વર્ષ સુધી સંપાદિત જમીન વપરાશમાં નહીં આવે, તો તે માલિકોને પરત કરવામાં આવશે.
• હાઈવે, સરકારી પ્રોજેક્ટ કે અન્ય વિકાસકામ માટે લેવાયેલી જમીન જો નિર્ધારિત સમયગાળામાં વપરાશમાં ન આવે, તો તેનો માલિક ફરી જમીનનો હકદાર બનશે.

2️⃣ વળતરની રકમ મુદ્દે કડક નિયમ:

• વળતર (મુઆવજાની રકમ) જાહેર કરાયા પછી 3 મહિનામાં કોઈપણ જાતનો વાંધો ઉઠાવી શકાશે.
• આ સમયગાળો પસાર થઈ જાય પછી હાઈવે ઓથોરિટી કે જમીન માલિકને રકમ અંગે કોઈ વાંધો ઉઠાવવાનો હક નહીં રહે.

અસર શું પડી શકે?

જમીન માલિકો માટે ફાયદો: જો પ્રોજેક્ટ લંબાય અથવા રદ થાય, તો જમીન માલિકોને તેમનું માલિકી હક પાછું મળશે.
સરકારી પ્રોજેક્ટ માટે જવાબદારી: સરકાર પર પ્રોજેક્ટ સમયસર પૂર્ણ કરવાની જવાબદારી આવશે, નહીં તો જમીન પરત કરવી પડશે.
મુઆવજાની વિવાદોને ટાળવા પ્રયાસ: ત્રણ મહિના પછી કોઈ વાંધો નહીં ઉઠાવી શકાય, જેથી વિવાદ ટળે.

પ્રસ્તાવ કેબિનેટની મંજૂરી માટે મોકલાયો છે, જો મંજૂર થાય, તો જમીન સંપાદન માટે એક મોટો નિયમ બદલાવ થશે.

જમીન સંપાદન માટે એક ખાસ પોર્ટલ 

રેલવે અને નાગરિક ઉડ્ડયન સહિત ઘણા મંત્રાલયો દ્વારા સુધારા અંગે ટિપ્પણીઓ આપવામાં આવી છે. પ્રસ્તાવ એ પણ છે કે, જમીન સંપાદન માટે એક ખાસ પોર્ટલ હશે જ્યાં નોટિસ રજૂ કરી શકાશે અને રસ્તા કિનારે સુવિધાઓ, ટોલ પ્લાઝા અને ઑફિસો માટે જમીન સંપાદન પણ કરી શકાય.

જમીન સંપાદન નોટિસ પછી કોઈ અતિક્રમણ નહીં કરી શકે – સરકારનો કડક નિર્ણય!

હાઇવે મંત્રાલય દ્વારા જમીન સંપાદન પ્રક્રિયામાં શિસ્ત લાવવા માટે મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.

🔹 મુખ્ય મુદ્દાઓ:

1️⃣ સંપાદન નોટિસ પછી કોઈ અતિક્રમણ નહીં

• એકવાર જમીન સંપાદનની નોટિસ જારી થાય, ત્યારબાદ કોઈ પણ વ્યક્તિ નવી ઈમારત, દુકાન કે કોઈ અન્ય બાંધકામ નહીં કરી શકે.
• જમીન પર નવેસરથી કોઈ પણ કબ્જો (અતિક્રમણ) માન્ય રહેશે નહીં.

2️⃣ વધારાના વળતર માટે અયોગ્ય બાંધકામ અટકાવવાના પ્રયાસો

• કેટલીક જગ્યાએ જમીન માલિકો ઈચ્છાકૃત રીતે નોટિસ બાદ ઈમારત બાંધે અથવા દુકાનો ખોલે, જેથી વધુ વળતર મેળવી શકાય.
• આપ્રયોગો અટકાવવા માટે આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.

3️⃣ બજાર મૂલ્ય આધારિત વળતર:

• જમીન સંપાદન માટેની પ્રથમ નોટિસ આપવામાં આવે ત્યારે જમીનની તત્કાલીન બજાર કિંમત પરથી વળતરની રકમ નક્કી થશે.
• નોટિસ પછી બનતા નવા બાંધકામ માટે વધારાનું વળતર અપાશે નહીં.

 નિર્ણયની અસર શું પડશે?

✔ નકલી અતિક્રમણ અટકશે: નોટિસ પછી બાંધકામ કરીને વળતર વધારવાનો પ્રયાસ ફેલ જશે.
✔ જમીન સંપાદન પ્રક્રિયા ઝડપી બનશે: વિવાદ ઓછા થતા પ્રોજેક્ટ ઝડપથી શરૂ થઈ શકશે.
✔ સરકારી ખર્ચ નિયંત્રિત થશે: મહાનગરો અને હાઈવે વિસ્તારોમાં જમીનના ઉગ્ર શોષણને રોકી શકાશે.