19 ફેબ્રુઆરી 2025ના રોજ શિવાજી જયંતિ ઉજવાશે, અને મહારાષ્ટ્રમાં આ તહેવાર વિશેષ ઉત્સાહ અને શ્રદ્ધાથી મનાવવામાં આવશે.
શિવાજી મહારાજ માત્ર એક મહાન યોદ્ધા જ નહીં, પણ એક દૂરદર્શી શાસક અને રાષ્ટ્રનિરમાતા હતા. તેમના શાસનનાં મુળતત્ત્વો, જેમ કે સ્વરાજ્યની સંકલ્પના, ધર્મ-સહિષ્ણુતા, અસરકારક વહીવટ, અને મજબૂત સૈન્ય વ્યવસ્થા, આજેય પ્રેરણારૂપ છે. શિવાજી મહારાજે માત્ર મરાઠા સામ્રાજ્યની સ્થાપના જ કરી નહોતી, પણ ભવિષ્ય માટે એક મજબૂત શાસન પદ્ધતિનો પાયો પણ નાખ્યો.
મહારાષ્ટ્ર ઉપરાંત અન્ય રાજ્યોમાં પણ શિવાજી જયંતિ મનાવવામાં આવે છે, ખાસ કરીને મરાઠી ભાષાભાષી વિસ્તારોમાં. આ દિવસે શિવાજી મહારાજની જીવનગાથા પર આધારીત કાર્યક્રમો, શૌર્ય પથસંચલન (માર્ચ), નાટકો અને વ્યાખ્યાનોની ભવ્ય ઉજવણી થાય છે.
સાંસ્કૃતિક મહત્વ
શિવાજી જયંતીની સાંસ્કૃતિક મહત્વ મરાઠાઓના સમૃદ્ધ ઇતિહાસની ઉજવણીમાં રહેલી છે. આ કાર્યક્રમો તેમની વૈવિધ્યસભર સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓને ઉજાગર કરે છે, ભારતીય વારસામાં તેમના યોગદાનને દર્શાવે છે. આ ઉજવણી લોકોમાં, ખાસ કરીને મહારાષ્ટ્રમાં, સાંસ્કૃતિક ગૌરવને મજબૂત બનાવે છે.
કોઈ ચોક્કસ ધર્મ કે દેવતાઓ નથી
શિવાજી જયંતિ કોઈ ચોક્કસ ધર્મ કે દેવી-પૂજા સાથે સંબંધિત નથી, જોકે છત્રપતિ શિવાજી મહારાજના નામ શિવનેરી કિલ્લાના મંદિર પરથી ઉદ્ભવ્યું હોવાથી તેમના નામ સાથે ઐતિહાસિક જોડાણને કારણે દેવી શિવાઈને ક્યારેક તેની સાથે જોડવામાં આવે છે, જ્યાં તેમનો જન્મ થયો હતો.
આ તહેવારમાં ઉજવણી કે ધાર્મિક વિધિઓ માટે કોઈ ચોક્કસ મુહૂર્તનો સમય નથી, જેના કારણે લોકો તેમની સુવિધા અને સ્થાનિક રીતરિવાજો અનુસાર દિવસભર ઉજવણી કરી શકે છે.
છત્રપતિ શિવાજી મહારાજનો વારસો
છત્રપતિ શિવાજી મહારાજના વારસામાં ગેરિલા યુદ્ધ જેવી તેમની વ્યૂહાત્મક લશ્કરી યુક્તિઓનો સમાવેશ થાય છે, જેણે ઔરંગઝેબના શાસનકાળ દરમિયાન મુઘલ શાસનથી મરાઠા સામ્રાજ્યની સ્વતંત્રતા સ્થાપિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી, જેના કારણે તેઓ ભારતીય ઇતિહાસમાં એક પ્રતિષ્ઠિત વ્યક્તિ બન્યા હતા.
આ દિવસ છત્રપતિ શિવાજી મહારાજના શાસનકાળને વ્યાખ્યાયિત કરતી બહાદુરી અને શાણપણની યાદ અપાવે છે, જે પેઢીઓને તેમના જીવનમાં આ મૂલ્યોને જાળવી રાખવા પ્રેરણા આપે છે અને દર વર્ષે 19 ફેબ્રુઆરીએ સમગ્ર ભારતમાં વિવિધ સાંસ્કૃતિક પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા તેમના કાયમી વારસાની ઉજવણી કરે છે.
