વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી મહારાષ્ટ્રના મુંબઈ પ્રવાસે છે, જ્યાં તેમણે ત્રણ મહત્વપૂર્ણ નૌકાદળના લડાયક જહાજો INS સુરત, INS નીલગિરી, અને INS વાઘશિરને રાષ્ટ્રને સમર્પિત કર્યા. આ કાર્યક્રમ મુંબઈના નેવલ ડોકયાર્ડમાં યોજાયો, જ્યાં પીએમ મોદીને ગાર્ડ ઓફ ઓનર આપવામાં આવ્યું હતું.
આ યુદ્ધ જહાજો 100% સ્વદેશી ટેકનોલોજીથી બનેલા છે, જે ભારતના આત્મનિર્ભર ભારત મિશનને વધુ મજબૂતી આપે છે. INS સુરત એ પ્રોજેક્ટ 15B હેઠળનું વપરાશમાં લેવામાં આવેલ ડેસ્ટ્રોયર છે, જ્યારે INS નીલગિરી પ્રોજેક્ટ 17A હેઠળનું ફ્રિગેટ છે. INS વાઘશિર એક સ્વદેશી ટેક્નોલોજીથી નિર્મિત સ્કોર્પિન શ્રેણીનું પંદરમું પાનડુબી છે.
આ યુદ્ધ જહાજો ભારતીય નૌકાદળની વ્યૂહાત્મક તાકાતમાં નોંધપાત્ર વધારો કરશે અને મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે. PM મોદીએ પોતાના સંબોધનમાં સ્વદેશી ડિઝાઇન અને ઉત્પાદન માટે ભારતીય શિપયાર્ડ્સની પ્રશંસા કરી અને વૈશ્વિક સ્તરે ભારતીય નૌકાદળના પ્રભાવમાં વધારો કરવા માટે આ પગલાને મહત્વપૂર્ણ ગણાવ્યું.
INS સુરત: ચોથું અને છેલ્લું સ્ટેલ્થ ગાઈડેડ મિસાઈલ ડિસ્ટ્રોયર
INS સુરત એ ભારતીય નૌકાદળના પ્રોજેક્ટ 15B હેઠળ બનાવવામાં આવેલ ચોથું અને છેલ્લું સ્ટેલ્થ ગાઈડેડ મિસાઈલ ડિસ્ટ્રોયર છે. તે 17 મે 2022 ના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. આ યુદ્ધ જહાજમાં અદ્યતન રડાર સિસ્ટમ અને સ્ટીલ્થ ફિચર્સ છે જે તેને દુશ્મન પર ગુપ્ત રીતે હુમલો કરવાની ક્ષમતા આપે છે. તે 7400 ટનના ડિસ્પ્લેસમેન્ટ સાથે 164 મીટર લાંબુ છે અને તે દરિયાની અંદરની મિસાઈલથી લઈને ટોર્પિડોઝ સુધીના તમામ પ્રકારના શસ્ત્રોથી સજ્જ છે. તેની ‘કમ્બાઈન્ડ ગેસ એન્ડ ગેસ’ (COGAG) પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ સાથે, આ જહાજ 30 knots (56 km/h)ની ઝડપે દોડી શકે છે.
The commissioning of three frontline naval combatants underscores India's unwavering commitment to building a robust and self-reliant defence sector. Watch LIVE from Mumbai. https://t.co/d1fy14qcrT
— Narendra Modi (@narendramodi) January 15, 2025
ભારતીય નૌકાદળનું પ્રથમ સ્ટીલ્થ ફ્રિગેટ: INS નીલગિરી
INS નીલગિરી એ ભારતીય નૌકાદળના પ્રોજેક્ટ 17A હેઠળનું પ્રથમ સ્ટીલ્થ ફ્રિગેટ છે જે દરિયાઈ સુરક્ષાને નવી દિશા આપશે. 28 સપ્ટેમ્બર 2019ના રોજ તેને લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતુ. તેનું વજન 6670 ટન છે અને તેની લંબાઈ 149 મીટર છે. INS નીલગિરીને ખાસ કરીને રડાર સિગ્નેચર ઘટાડવા માટે બનાવવામાં આવ્યું છે, જેથી તે દુશ્મનની નજરથી બચી શકે. આ જહાજ સુપરસોનિક સપાટીથી સપાટી અને મધ્યમ રેન્જની સપાટીથી હવામાં પ્રહાર કરનારી મિસાઈલોથી સજ્જ છે, જેના કારણે તે સમુદ્રમાં સ્થિત વિવિધ જોખમોનો સામનો કરવામાં સક્ષમ હશે.
INS વાઘશિર: સ્કોર્પિન-ક્લાસની છઠ્ઠી સબમરીન
INS વાઘશિર એ ભારતીય નૌકાદળના સ્કોર્પિન-ક્લાસ પ્રોજેક્ટ 75 હેઠળ બાંધવામાં આવેલી છઠ્ઠી અને છેલ્લી ડીઝલ-ઇલેક્ટ્રિક સબમરીન છે. તેને ખાસ કરીને ગુપ્ત કામગીરી માટે તૈયાર કરવામાં આવી છે જેથી તે દુશ્મનના વિસ્તારોમાં કોઈ પણ પ્રકારના અવાજ વિના તેના મિશનને પાર પાડી શકે. આ 67 મીટર લાંબી અને 1550 ટનની સબમરીન વાયર-ગાઇડેડ ટોર્પિડોઝ, એન્ટિ-શિપ મિસાઇલ અને અદ્યતન સિસ્ટમથી સજ્જ છે.
મહિલા અધિકારીઓ માટે વિશેષ સુવિધાઓ
આ યુદ્ધ જહાજો અને સબમરીનમાં મહિલા અધિકારીઓ અને ખલાસીઓ માટે વિશેષ સુવિધાઓ બનાવવામાં આવી છે. ભારતીય નૌકાદળમાં સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપવાની દિશામાં આ એક મહત્ત્વપૂર્ણ પગલું છે. આ પગલું ભારતીય નૌકાદળમાં મહિલાઓની ભાગીદારીને પણ પ્રોત્સાહિત કરે છે. INS સુરત, INS નીલગિરી અને INS વાઘશિરના સામેલ થવાથી ભારતીય નૌકાદળની વ્યૂહાત્મક તાકાતમાં નોંધપાત્ર વધારો થશે.
આ યુદ્ધજહાજો અને સબમરીન માત્ર ભારતના દરિયાઈ હિતોનું જ નહીં પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે ભારતીય નૌકાદળની પ્રતિષ્ઠાને વધુ મજબૂત બનાવશે. સ્વદેશી ઉત્પાદનનું આ ઉત્તમ ઉદાહરણ ભારતીય સંરક્ષણ ક્ષેત્રની આત્મનિર્ભરતા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું સાબિત થશે.
